Ubuntu, Debian kökenli, kurulum ve kullanım kolaylığı ve düzenli sürüm yükseltmeleriyle öne çıkan bir Linux dağıtımıdır. Canonical Ltd.‘nin (Mark Shuttleworth’e ait) sponsorluğunda geliştirilmektedir. Ubuntu’nun hedefi son kullanıcıların ulaşabileceği kolay, hızlı, ücretsiz, güçlü bir işletim sistemi oluşturmaktır. Ubuntu, Zulu dilinde; “Ben, sen sen olduğun için, benim” demektir, aynı zamanda “başkalarına karşı merhametli, şefkatli, iyiliksever” olmak gibi insani değerlerin temel alındığı bir dünya görüşüdür. İnsanlık için Linux (Linux For Human Beings) sloganını kullanan Ubuntu, Debian‘dan farklı olarak her 6 ayda bir yeni sürüm; her sürüm için de 18 ay destek sunmaktadır. Ayrıca 3 yıl Masaüstü ve 5 yıl Sunucu sistem desteği sunan ve belli sürelerde bir çıkarılan Uzun Süreli Destek (Long Term Support, LTS) sürümleri de mevcuttur. 8.04 (Hardy Heron) sürümü, Ubuntu’nun 6.06’dan sonra ikinci LTS sürümüdür.

Ubuntu projesinin amacı, her düzey kullanıcının rahat bir biçimde kullanabileceği, tamamen açık kaynaklı ve kararlı bir işletim sistemi oluşturmaktır. Bu bağlamda GNU/Linux hakkında hiç tecrübesi olmayan kişilerin başlaması için ideal bir seçimdir. Özellikleri itibarıyla acemi, tecrübeli ve uzman kitleye de hitap etmektedir.


Tarihçe ve Geliştirme Aşaması
Debian temel alınarak yola çıkılan ilk Ubuntu sürümü 20 Kasım 2004 tarihinde yayımlandı. O zamandan beri her altı ayda bir yeni sürüm yayımlanmaktadır; bu da onu en güncel GNOME (nom diye okunur) arayüzü kullanan dağıtım yapmaktadır. MEPIS, Xandros, Linspire, Progeny ve Libranet gibi diğer Debian tabanlı işletim sistemlerinin aksine Ubuntu, Debian’ın felsefesine sadık kalmış ve özgür bir yazılım olarak yoluna devam etmiştir.

Ubuntu logosu ilk sürümden beri aynıdır. Elde çizilmiş ve şimdi ubuntu-title adlı bir yazıtipi olan bu logo Andy Fitzsimon tarafından yapılmıştır. Logosundaki işlenen temada insanlar arasındaki eşitliğe ve kardeşliğe dikkat çekmektedir.

Ubuntu paketlerinin çoğunluğu Debian projesinin kararsız bölümünden derlenir. Ubuntu ve tüm resmi türevleri .deb paketleri ve APTtabanlı paket yöneticilerini kullanır.

Ubuntu projesi, paketlerle ilgili bazı konularda Debian ile ortak çalışmaktadır. Ubuntu’ya yüklenen paketler Debian’ın kararlılık seviyesi için bir deneme ortamı yaratmaktadır. Öte yandan Ubuntu ve Debian çok sayıda kişi tarafından yeterince beraber çalışmamakla suçlanmaktadır; zira Ubuntu .deb’leri ve Debian .deb’leri birbiriyle uyumlu değildir. Her ne kadar çok sayıda Debian geliştiricisi aynı zamanda Ubuntu’nun gelişimine yardım ediyor olsa da Debian‘ın kurucusu Ian Murdock Ubuntu’nun ayrı bir proje olduğunu ve Debian ile yeterince ortak noktaya sahip olmadığını belirtmiştir.


Özellikleri

Kurulum

Kurulumu oldukça kolay olan Ubuntu; kurulum kolaylığında Windows Vista, SuSE, Mandriva ve Fedora Core gibi kolay kurulum ile ün yapmış işletim sistemlerini arkasında bırakmıştır. Kurulum için CD versiyonunda önce işletim sisteminin canlı cd olarak açılması gerekir,DVD versiyonunda text mod ile kuruluma başlanabilir. Bundan sonra kurulum sadece “install” simgesine tıklayıp birkaç ileri düğmesine basmaktan ibarettir. Kurulum sırasında işletim sistemi üzerinde istediğiniz her şeyi yapabilirsiniz, ancak değişiklikler yeni kurduğunuz sisteme aktarılmamaktadır.


Kullanım

Kullanışlılık üzerine odaklanılmış bir dağıtım olan Ubuntu’da çok sayıda değişik kullanım özelliği bulunmaktadır.

Diğer Linux dağıtımlarının aksine, Ubuntu’da su(super user) komutu yerine sudo kullanılır. Ancak bir terminal komutu ile bu durum diğer dağıtımlardaki gibi ayarlanabilir.
Çok sayıda açık kaynaklı yazılım ile birlikte gelmektedir; OpenOffice.Org, Mozilla Firefox, Pidgin ve Gimp gibi.
Yüklü olan diğer işletim sistemlerinden bazı kullanıcı özellikleri içe aktarılabilmektedir; sık kullanılanlar ve duvar kağıdı gibi.

Paketler

Debian’ın APT (Advanced Package Tool) paket sistemini kullanan Ubuntu, kaynak listenizi (sources list) de genişletmeniz halinde 25.000 den fazla paketi internetten indirip kurmaya hazırdır. APT programının görsel arayüzü olan Synaptic paket yöneticisi ile Ubuntudepolarından istediğiniz paketi arayıp kurabilirsiniz. İstediğiniz bir paketi seçtiğiniz zaman onun çalışması için gerekli tüm diğer paketleri/bağımlılıkları kendiliğinden seçilip yüklenecektir.

---

Sürümler
Ubuntu, altı ayda bir sürüm çıkartmaktadır. Sürüm numarası çıktığı yıl ve ayı işaret eder. Örnek olarak Ubuntu 4.10, 2004 yılının 10’uncu ayında sunulmuştu.
Sürüm Numarası

Sürüm Adı

Çıkış Tarihi

4.10

Warty Warthog: Siğilli Domuz

20 Ekim 2004

5.04

Hoary Hedgehog: Saygıdeğer Kirpi

8 Nisan 2005

5.10

Breezy Badger: Umursamaz Porsuk

13 Ekim 2005

6.06

Dapper Drake: Zarif Suna

1 Haziran 2006

6.10

Edgy Eft: Huysuz Semender

26 Eylül 2006

7.04

Feisty Fawn: Atılgan Karaca

19 Nisan 2007

7.10

Gutsy Gibbon: Yürekli Jibon

18 Ekim 2007

8.04

Hardy Heron: Cüretkar Balıkçıl

24 Nisan 2008

8.10

Intrepid Ibex: Yılmaz Dağ Keçisi

30 Ekim 2008

9.04

Jaunty Jackalope: Neşeli Antilop Tavşanı

23 Nisan 2009

9.10

Karmic Koala: Karma Keseli Ayı

29 Ekim 2009

10.04

Lucid Lynx: Berrak Vaşak

29 Nisan 2010

10.10

Maverick Meerkat: Asi Mirket

10 Ekim 2010

11.04

Natty Narwhal: Zarif Denizgergedanı

28 Nisan 2011

11.10

Oneiric Ocelot: Cüce Leopar

13 Ekim 2011

12.04

Precise Pangolin: Hassas Pangolin

26 Nisan 2012

12.10

Quantal Quetzal: Tutarlı Quetzal

18 Ekim 2012

13.04

Raring Ringtail: Can Atan Halkalı Kuyruk

24 Nisan 2013

13.10

Saucy Salamander: Şımarık Salamander

17 Eylül 2013

14.04

Trusty Tahr: Güvenilir Keçi

17 Nisan 2014

14.10

Utopic Unicorn: Ütopik Tekboynuz

*16 Ekim 2014