Windows XP

Windows XP, Microsoft'un kişisel bilgisayarlar ve sunucu sistemleri için ürettiği işletim sistemi ailesi Windows'un NT çekirdeği üzerinde yükselen altıncı ana sürümüdür. 25 Ekim 2001 tarihinde piyasaya sürülmüştür. XP adı experience (Türkçe: deneyim) kelimesinden gelir. Kullanım oranı Windows 7'nin altına inmiştir.

Çekirdek

indows XP, daha önceki Windows sürümlerinden farklı olarak tamamen 32 bitlik Windows NT ve Windows 2000 çekirdekleri (kernel) üzerine kuruldu. Bu çekirdek sistem 16 veya 32 bitlik uygulamaları çalıştırabiliyor, mavi ekran hatalarını azaltıp CTRL+ALT+DEL tuş kombinasyonunun kullanımını diğer sürümlere oranla azaltıyordu.

Korsan Kullanım

Windows XP piyasaya sürülmeden önce korsana karşı çok güçlü önlemler alındı. Ürün etkinleştirme ile kullanıcıların yükledikleri ürünü en geç 30 gün içerisinde şirket ile iletişime geçip etkinleştirme kodunu sisteme tanıtmaları gereklidir.
2006 yılından itibaren, artan korsan Windows XP kullanımına engel olmak amacıyla Microsoft, Windows Genuine Advantage adlı bir yazılımı yürürlüğe sokmuştur. Buna karşın insanlar yine de korsan kullanmanın yollarını bulmuşlardır. Öte yandan korsan XP'lerin çoğunda antivirüslerce silinmeyen ve açığı Microsoft tarafından kapanmayan bir RPC açığı vardır ki bu da korsan Windows'ları tamamiyle dışarıdan müdahalelere açık hale getirir. (Internet bağlantısını sonlandırmak için Görev Yöneticisi'nden Network Service Adı altında çalışan Svchost.exe'leri sonlandırmaya çalıştığınızda 60 saniyelik bilgisayarı kapatma sayacı devreye girer).

Sürücü Veritabanı

Clear Type

Windows XP, özellikle LCD ekranlarda metinlerin okunaklılığını arttırmak amacıyla Clear Type adı verilen bir özellik içermektedir.

Uzak bağlantı

Windows XP, internetten başka bir bilgisayarın yönetilmesine imkân veren Uzak Masaüstü adlı bir yazılım içeriyordu. Bu özellik Vistada Terminal Services adıyla bulunmaktadır.

Hızlı kullanıcı değişimi 

XP'de bir kullanıcının oturumu açıkken bir diğerinin oturumuna geçiş yapılabilmektedir.

Internet Explorer 6 

6. sürümü, Windows XP ile birlikte gelmektedir.

Hizmet Paketleri

2002 yılında Windows XP'nin eksiklerini gidermek amacıyla bir hizmet paketi (Service Pack) yayınlandı ve USB 2.0 desteği ve yeni Windows Messenger sürümü gibi özellikler XP'ye eklenmiş oldu. Windows XP Service Pack 2 ise 2004 yılında çıkarıldı. Güvenlik ağırlıklı bu hizmet paketi; bulunan güvenlik açıklarının yamalanmasının yanı sıra; Windows Güvenlik Merkezi isimli bir uygulama da eklendi. Bu yazılımla, antivirüs yazılımı, güvenlik duvarı kullanımı ve otomatik güncelleştirmelerin etkin olup olmadığı kullanıcıya bildirilerek yazılımın güvenliği arttırılmaya çalışıldı. 28 Nisan 2008'de 3. hizmet pakedi kullanıcılara sunuldu.

Windows XP'nin Geleceği 

Microsoft, Windows XP'nin satışını 30 Haziran 2008 tarihinden itibaren durdurdu; fakat bazı mini dizüstülerde Windows XP yüklü gelmektedir. Windows XP Service Pack 2'e verilen destek, 13 Temmuz 2010 tarihinde bitti, 2014 yılında ise Windows XP Service Pack 3'e verilen destek tamamen sona erecek.

Windows XP'ye Yönelik Eleştiriler

Windows XP işletim sistemi 2001 yılında satışa sunulduğu andan itibaren oldukça iyi satış rakamları elde etti. Bu yüzden 3 adet büyük güncelleme yapılmıştır. Bunlara kısaca SP1, SP2 ve SP3 güncelleme paketleri denilir. Windows XP ilk çıktığı zamanlar yenilikçi ve yenilemez göründüyse de, zamanla sisteme yönelik tehditler artmıştır. Virüsler ve casus programlar bunların başını çeker. Son güncellemelere rağmen hala açıkları bulunmaktadır. Ve sistem genellikle 8-12 ay süre ile düzgün çalışabilmektedir. Bu olayın sonucunda format olayları epeyce artmıştır. Microsoft; Vista'yı çıkarmasına rağmen Xp'yi tahtından edemedi. Fakat 7 ile artık XP yi yavaşça pazardan itmeye çalışıyor. Eleştiriler tam bu noktada başlıyor. XP; 7 çıktıktan sonra sistemin yavaşlığı ve tehditler(solucan, trojan) yüzünden çok sayıda eleştiri almıştır.



Linux

Linux, (telaffuz: Amerikan İngilizcesi'nde: linək/ Lin-əks, Avrupa ve Kanada'da lɪnʊks / Lin-uks) Unix’e fikirsel ve teknik anlamda atıfta bulunarak geliştirilmiş; açık kaynak kodlu, özgür ve ücretsiz bir işletim sistemi çekirdeğidir. Çekirdeğin kaynak kodları GNU Genel Kamu Lisansı çerçevesinde özgürce dağıtılabilir, değiştirilebilir ve kullanılabilir. Linux ismi ilk olarak Linus Torvalds tarafından yazılan ve 5 Ekim 1991 Linux 0.02 etiketiyle duyurusu yapılan[1], Linux çekirdeğinden gelmektedir.
Linux, hemen her bilgisayar platformunda sorunsuzca kullanılabilmektedir. Çok geniş bir donanım desteğine sahip olan Linux; netbook, dizüstü bilgisayar, sunucu bilgisayarlar, iş istasyonu, akıllı telefon, masaüstü bilgisayarlar gibi hemen her platformda tam bir uyum içerisinde çalışabilmektedir. Ağırlıklı olarak sunucu ve iş istasyonu platformlarında tercih edilse de taşınabilir ve masaüstü sistemlerde de kullanım oranını günden güne arttırmaktadır. Ayrıca Linux sunucu-işletim sistemlerinde ilk sırada tercih edilmekte ve dünyanın 10 hızlı süperbilgisayarında da kullanılmaktadır.[2]
Tabi bu durumda açık kaynak kod yapısının ve özgür yazılım anlayışının etkisi büyüktür. Eşdeğeri sistemlere (Microsoft Windows, MacOS) göre çok daha kullanışlı bir yapıya sahip olan Linux, özellikle sunucu pazarında kullanım oranı ile rakipleriyle arasına ciddi bir mesafe koymuştur. Masaüstü ve taşınabilir bilgisayarlar için ise durum biraz farklı olmakla beraber Mint, Ubuntu, openSUSE, Pardus, Mandriva gibi son kullanıcıya hitap eden, pratik değeri yüksek dağıtımlar sayesinde Linux, her geçen gün kullanıcı kazanmaktadır.
Linux, bir çekirdek olarak son kullanıcı için bir anlam ifade etmemektedir. Bunun sebebi grafiksel ortam (X), web tarayıcı, ofis gibi temel yazılımların çekirdek içinde sunulmamasından kaynaklanmaktadır. Özgürce dağıtılan Linux çekirdeği, dağıtım ekipleri tarafından dağıtımın hitap ettiği kitleye göre hazırlanmakta ve son kullanıcıya bir paket olarak sunulmaktadır.
Son kullanıcıya hitap etmek amacıyla geliştirilmekte olan dağıtımlarda Mozilla Firefox Web tarayıcı, KDE veya Gnome masaüstü ortamı, OpenOffice.org ofis yazılımı, Gimp gibi yazılımlar tercih edilir. Orta ve üst düzey kullanıcılar için hazırlanan dağıtımlara ise dağıtımcılar, bu yazılımlara ek olarak MySql, PostreSql, Apache gibi yazılımları da dahil etmekte, bu şekilde paketleyip, son kullanıcıya sunmaktadır.
Bir kısım kitle tarafından “Linux” kelimesiyle ifade edilen çekirdek, bir kısım kitle tarafından da GNU Projesi yazılım ve araçlarını içermesi nedeniyle “GNU/Linux” diye ifade edilmekte, bu söz grubu ile adlandırılmaktadır.

Tarihçe

Unix 

Unix’in temeli, 1969 yılında MIT (Massachusetts Teknoloji Enstitüsü), AT&T Bell Labs ve General Electric 'in ortak çalışmasıyla geliştirilmiş MULTICS projesiyle atılmıştır. 1969 yılında, Amerika'da ki AT&T Bell Labs da Ken Thompson, Dennis Ritchie, Douglass Mcllroy ve Joe Ossana tarafından uygulama haline getirmişdir. Birinci sürümü assembler ile yazılmış olan Unix, Dennis Ritche’in yaptığı çalışmalar ile C diline aktarılmıştır. Çeşitli donanımlara bu sayede uyum sağlayabilir hale getirilmiştir. Unix hızla büyümekte ve birçok akademik kuruluşlarda ve şirketlerde oldukça beğenilmektedir.

Masaüstü

Linux'un kişisel bilgisayarlardaki popüleritesi yıllardır sürekli artmakta, şu an birçok yapım grafiksel kullanıcı arayüzü içeriyor. Bunlardan en çok bilinen ikisi GNOME ve KDE Plasma Desktop' tur ve bir çok dili desteklerler. Linux masaüstü yıllardır tartışmalı bir konudur, örneğin 2007'de Gelişim departmanından Con Kolivas, departmandan; masaüstüne gereken önem verilmediği gerekçesiyle ayrılmıştır. Apple'ın Mac OSx ve Microsoft'un Windows OS'i için bolca halihazırda program olmasına rağmen, Linux için bu sayı görece azdır. Wine adlı emülatör ile Linux üzerinde Mac OSx ve Windows programları açılabilsede tam performans sağlayamamaktadır. Yine de Linux için üretilmiş hatrı sayılır derece - özellikle animasyon ve 3d alanında - program vardır. Autodesk,Maya, Softimage XSI, Blender ve Apple Shake bunlara örnek olarak gösterilebilir. Microsoft Windows ve Mac OS X'te bulunan bir çok uygulama Linux'ta da mevcuttur.Genellikle, başka bir işletim sisteminde bulunan özgür yazılım uygulaması vardır. Diğer şekilde o uygulama Linux'ta çalışacak bir versyona sahiptir. ( Skype gibi )
Pek çok popüler uygulama işletim sistemleri çeşitli alanlarda mevcuttur. Örneğin Mozilla Firefox , OpenOffice.org ve tüm önemli işletim sistemlerinin indirilebilir sürümleri vardır. Ayrıca, başlangıçta Linux için olan bazı uygulamaların (Windows ve Mac OS X dahil olmak üzere) diğer sistemler için olanı da vardı, onlar popülerlik nedeniyle (Pidgin gibi, ve GIMP)geliştirilmiştir. Ayrıca gelişmiş masaüstü uygulamaları Linux'ta desteklenmiştir. Animasyon ve görsel efekt alanında kaliteli yazılımlar örneğin; Autodesk, Maya Softimage, XSI ve Apple Shoke mevcuttur: Linux, Windows ya da Mac OS X için.Bunun dışında ayrıca bazı şirketler kendi ya da başka şirkete ait olan oyunları Linux'a taşımıştır

GNU

GNU; çekirdek, sistem araçları, kütüphaneler ve son kullanıcıya yönelik sunulan yazılımları içeren bir proje, bir işletim sistemidir. Açılımı GNU’s Not Unix (GNU Unix değildir) dir. Bu ismin tercihindeki sebep ise Unix’e benzeyen; ancak fikirsel ve teknik bağlamda farklı, herhangi bir Unix kodunu içermemesidir.
GNU, 1983 Eylül ayında Richard Stallman tarafından ortaya atılmıştır. 1984 Ocak ayında proje yürürlüğe girmiştir. Proje, 2006 yılı itibariyle etkin olarak geliştirilmeye devam etmektedir. Proje’nin geliştirilmesi, GNU Tasarısı tarafından gerçekleştirilmekte olup, bu tasarı altında birçok GNU doküman ve yazılımları bulunur. Evvelden çekirdek olarak kullanılması planlanan GNU/Hurd, teknik ve fikirsel aksaklıklardan ötürü yerini Linux çekirdeğine bırakmıştır. Linux çekirdeğinin tercihiyle birçok GNU kullanıcısı Linux çekirdeğine geçiş yapmış, böylece Linux; GNU/Hurd çekirdeğinin de yerini fazlasıyla doldurmuştur.
Linux çekirdeğini yeğleyen kullanıcılar, sistemlerine “Linux” demekte, bu ifadeyi tercih etmektedir; ancak GNU Projesi, “GNU/Linux” ifadesini önermektedir. Bu konuda ki tartışmalar uzun süredir devam etmektedir.

BSD

1992'ye kadar yasal karmaşalardan dolayı ortaya çıkarılamamasına rağmen; NetBSD ve FreeBSD'den geliştirilen 386BSD Linux'un erken tarihli geçmişini oluşturdu. Linus Torvalds 'ın söylediğne göre 386BSD 1992 tarihinden önce ortaya çıkmış olsaydı, Linux'u yaratmayı düşünmek söz konusu olmayabilirdi.

MINIX

Gerçek bir işletim sistemini parçalara ayırmak için kullanılan deneysel bir işletim sistemidir.1991 yılında Linus Torvalds,Helsinki Üniversitesine katıldığında işletim sistemlerini merak etti.Sadece eğitim için MINIX lisansı almaya çalıştı ama başarılı olamadı. Bu yüzden kendi işletim sistemini kurmaya çalıştı.Böylece Linux Kernel ortaya çıkmış oldu. Kullanıcıların kendi kişisel bilgisayarlarında Unix’in çalışma sistemini öğrenmelerini amaçlar. Andrew S. Tanenbaum tarafından kitabı Operating Systems: Design & Implementation' a örnek olması amacıyla 62.000 satır C koduyla yazılmıştır ve bu kaynaktan yola çıkılarak, eski bilgisayarları verimli olarak kullanmak için bu işletim sistemi üzerine geliştirmeler yapılarak kararlı sürümler oluşturulmuştur. Torvalds Linux çekirdeğini MINIX üzerinde geliştirmeye başlamıştır ve MINIX için yazılmış uygulamalar Linux içinde kullanılabilmektedir.Daha sonraları Linux kendi gelişimini sağlayabilecek imkanlara sahip oldu.Ayrıca GNU uygulamaları MINIX uygulamalarının yerini aldı,çünkü GNU da yazılan kodlar ücretsiz ulaşılabilir durumdaydı.Bu durum işletim sistemini kullanmaya yeni başlayanlar için büyük bir avantaj sağlıyordu.

Tasarım

Linux tabanlı sistem Unix benzeri modüler bir işletim sistemidir.Linux çoğu temel tasarım prensiplerini 1970 ve 1980ler'de Unix'in oluşturduğu prensiplerden elde etmiştir.Bu sistem proses kontrolünün üstesinden gelebilen,ağ kurabilen ve çevrel ve dosya sistemini kullanabilen tek parçalı çekirdek(Linux çekirdeği)kullanmaktadır.Aygıt sürücüleri ya çekirdekle doğrudan birleşmiştir ya da modül halinde sistem çalışırken yüklenmiştir.

Bugünkü Gelişimi 

Torvalds, çekirdeğin geliştirilmesi ile ilgili çalışmaları yönetmeye devam etmektedir. Stallman ise zaman zaman GNU bileşenlerini destekleyen ücretsiz yazılım vakfına (Free Software Foundation) başkanlık etmektedir. Son olarak, bireyler ve kurumlar 3. parti GNU olmayan bileşenleri geliştirmektedirler. Bu 3. parti bileşenler işin çok büyük bir kısmını içermekte ve ayrıca hem çekirdek modüllerini hem kullanıcı uygulamalarını ve kütüphaneleri kapsamaktadır.

Telif Hakkı ve İsimlendirme

Linux ve çoğu GNU yazılımı GPL (Genel Kamu Lisansı) altında lisanslıdır. GPL, Linux dağıtıcılarına kaynak kodu(yada herhangi bir değişikliği) alıcılar için aynı şartlar altında kullanılabilir hale getirmesini gerektirir. Yazılım sisteminin diğer anahtar bileşenleri başka lisanslar kullanabilir. Örneğin birçok kütüphane GNU, LGPL' yi ve GPL'nin birçok serbest versiyonunu kullanır.Ek olarak X Pencere sistemini X.org uygulamaları MIT lisansını kullanır.
Torvalds linux çekirdeğinin genel kamu lisansının 2. versiyonundan 3. versiyonuna geçmeyeceğini belirtir.Torvalds özellikle yeni lisansta yer alan ve dijital haklar yönetiminde yazılım kullanımını yasaklayan bazı hükümleri sevmemektedir ve aynı zamanda sayısı binleri bulan bütün telif hakkı sahiplerinden izin almak kullanışsız olacaktır.
2001'de Red Hat Linux üzerine yapılmış bir çalışma bu dağıtımın 30 milyon kod kaynak hattı içerdiğini bulmuştur.

Linux Dağıtımları

Şu anda GNU yazılımlarını ve diğer özgür yazılımları bir araya getiren ve tüm bunları bir Linux çekirdeği ile beraber toplu, derlenmiş ve kurulumu çok kolay bir işletim sistemi olarak piyasaya süren irili ufaklı birçok çalışma mevcuttur. Mint, Ubuntu, Debian, openSUSE, Pardus, Fedora, Gentoo, Gelecek Linux, Archlinux, Mandriva, Red Hat, Slackware, CentOS bunlardan bazılarıdır. Her biri, sıradan bir bilgisayar kullanıcısının biraz emek sarf ederek bilgisayarına kurabileceği ve neredeyse hiç yabancılık çekmeden kullanabileceği kadar rahat bir kurulum arayüzüne sahip bir şekilde hazırlanmaktadır. Bu dağıtımlar kendi sayfalarından indirilebilecek kalıp dosyaları veya bilgisayar mühendislikleri yazılım arşivlerinden ya da sadece dağıtım işini üstlenmiş internet sitelerinden CD/DVD şeklinde edinilebilmektedir. Ülkemizde Linux çalışmaları TÜBİTAK destekli Pardus, özel sektör destekli Gelecek Linux gibi projelerle ulusal bilişim pazarında kendine yer edinmektedir.

Kullanım Alanı 

Açık kaynaklı olması çekirdek yapı üzerine uygulama geliştirmeyi kolaylaştırmaktadır. Bundan dolayı Linux farklı amaçlar dâhilinde kullanılır. Cep telefonlarında, Cep bilgisayarlarında, Dizüstü bilgisayarlarda, masaüstü bilgisayarlarda, iş istasyonlarında ve sunucularda kullanımı yaygındır. Her amaç için farklı bir GNU/Linux dağıtımı bulmak mümkündür. Ev kullanıcıları için ; Mint, openSUSE, Ubuntu, Mandriva, Pardus gibi dağıtımlar yaygınken; sunucularda Fedora, CentOS, Debian daha yaygın olup ayrıca eğitim için Edubuntu gibi dağıtımlar da bulmak mümkündür.

Destekleyen Kuruluşlar

Şu anda neredeyse tüm üniversite bilgi işlem merkezleri, bunların yanında Google, NASA,IBM, Yahoo, HP, Boeing, HSBC, CitiBank,Intel ,Red Hat, Sony Ericsson, Nokia, Siemens, Samsung, Motorola, General Motors, Hyun, Oracle, EToys, Tübitak, Troll Tech., Novell gibi çok büyük kuruluşlar GNU/Linux kullanmakta ve bir şekilde özgür yazılımlara destek olmaktadırlar.

Kullanım

Masaüstü ve sunucuların genel kullanım amaçları için tasarlandığı kadar, dağıtım amaçlı özelleştirilebilir: Bilgisayar mimari desteği, dahili sistemler, kararlılık, güvenlik, belirli bir bölgeye veya dile yerleşim, belirli kullanıcı gruplarını hedefleme, gerçek zamanlı araçları destekleme. Dahası, bazı dağıtımlar özellikle ücretsiz programları kapsar. Günümüzde, yaklaşık bir düzine kadar yaygın genel kullanım dağıtımıyla birlikte üç bini aşan dağıtım aktif olarak geliştirilmiştir.
Dizayn Bir Linux tabanlı sistem modüler bir Unix benzeri işletim sistemidir. O 1970 ve 1980'li yıllarda Unix kurulan ilkelerinden çok temel tasarım türetilmiştir. Böyle bir sistemin monolitik bir çekirdek kullanır, proses kontrol, ağ ve periferik ve dosya sistemi erişim kolları Linux çekirdeği. Aygıt sürücüleri ya çekirdek ile doğrudan entegre ya da ekledi sistem çalışırken modüllerin yüklü olarak.Ayrı proje çekirdek arayüzü çok sistemin daha üst düzey işlevsellik sağlamak söyledi. GNU kullanım alanı C kütüphanesi, popüler bir kabuk ve birçok temel işletim sistemi görevleri yürütmek ortak Unix araçları çoğunun en sık uygulanmasını sağlamak, çoğu Linux tabanlı sistemlerin önemli bir parçasıdır. Çoğu Linux sistemleri tarafından kullanılan grafik kullanıcı arabirimi (veya GUI) X Pencere Sistemi bir uygulama üstüne inşa edilmiştir.

Sunucular, Anabilgisayarlar ve Süperbilgisayarlar 

Linux ürünleri sunucu işletim sistemi olarak uzun zamandır kullanılmakta ve önemi bu alanda giderek artmaktadır . Netcraft’ın Eylül 2006'da yayınladığı rapora göre , on güvenilir internet şirketinden sekizi Linux ürünlerini internet sunucularında kullanmaktadır . (Haziran 2008’den bu yana, Linux ürünleri FreeBSD ve Microsoft’un da içinde bulunduğu en iyi 10 şirketten 5’nin temsilciliğini yaptı, Şubat 2010’dan bu yana ise bu şirketlerin 6’sının temsilciliğini yaptı). Linux dağıtımları LAMP sunucu-yazılım kombinasyonunun (Linux ,Apache,MySQL,Phyton )köşe taşıdır. Linux dağıtımları diğer anabilgisayar işletim sistemleri ile karşılaştırıldığında, fiyatlandırma nedeniyle son on yılda giderek popüler olmuştur. Aralık 2009 yılında, bilgisayar devi IBM, pazarlamaya öncelik vereceğini ve ana bilgisayar tabanlı kurumsal Linux sunucularını satacağını bildirdi. Linux dağıtımları, süper bilgisayarlarda işletim sistemi olarak da yaygın şekilde kullanılmaktadır: Kasım 2010 tarihinden beri en iyi 500 sistem arasında 459'u (%91.8) Linux dağıtımı kullanmaktadır.
Ayrıca Linux, dünyanın en güçlü süper bilgisayarı olan ve 2011'de kullanılmaya başlanan IBM Sequoia için de işletim sistemi olarak seçilmiştir.




Ubuntu

Ubuntu, Linux tabanlı özgür ve ücretsiz bir işletim sistemidir. Ubuntu'nun hedefi ortalama bilgisayar kullanıcılarına kullanımı ve kurulumu oldukça kolay, güncel ve güvenli bir işletim sistemi sunmaktır. Ubuntu, 20 milyonu [1] aşkın kullanıcısıyla dünyanın en gözde Linux dağıtımıdır.
Ubuntu, herkesin özgürce kullanabildiği; yayınlamakta, kopyalamakta ve kodlarını değiştirip geliştirebilmekte özgür olduğu yazılımlardan oluşur. Bunların çoğunluğu GNU Genel Kamu Lisansı ile güvence altına alınmış, özgür yazılım / açık kaynak yazılımlardır.
Ubuntu Güney Afrika'lı girişimci Mark Shuttleworth'e ait Canonical Ltd.'nin sponsorluğunda geliştirilmektedir. Canonical, Ubuntu'yu satarak kâr etmektense, ücretsiz dağıtır. Şirket, Ubuntu'yu kullanan kuruluşlara isterlerse teknik destek satarak gelir sağlar. Canonical Ubuntu'yu açık kaynak kodlu ve özgür yazılım olarak sunduğu için, dünya çapında bu işletim sistemini kullanan ve geliştiren gönüllü kullanıcıları sayesinde, tüm bir işletim sistemini tek başına geliştirmek zorunda kalmaz.
Tüm Linux severlerin yaptığı geliştirmeler, onu temel alan Ubuntu'yu da doğrudan geliştirir.
Canonical, Ubuntu dışında resmi olarak üç farklı Ubuntu-benzeri işletim sistemini destekler: Kubuntu, Edubuntu, Ubuntu Sunucu Sürümü (Server Edition).[2] Ayrıca dört farklı Ubuntu benzeri işletim sisteminin geliştirilmesine de katkı sunar: Xubuntu, Gobuntu, Ubuntu Studio, Mythbuntu.[2]
Ubuntu'nun altı ayda bir yeni sürümünü yayınlanmaktadır. Canonical, iki yılda bir yayınlanan LTS (Uzun Süreli Destek, Long Term Support) sürümlerini Ubuntu 12.04'ten itibaren hem masaüstü sürümü için hem de sunucu sürümü için beş yıl boyunca güncelleme desteği sunmaktadır. Ara sürümler için ise on sekiz ay boyunca güvenlik yamaları, geliştirmeleri ve yazılım güncelleştirmeleri desteği sunmaktadır.

Tarihçe 

Debian temel alınarak yola çıkılan ilk Ubuntu sürümü 20 Kasım 2004 tarihinde yayımlandı. O zamandan beri her altı ayda bir yeni sürüm yayımlanmaktadır.
Ubuntu, 11,04 (Natty Narwhal) sürümüne kadar GNOME ara yüzünü kullanmış, bu sürümle birlikte Unity'e geçmiştir. Ancak hâlâ Ubuntu GNOME ile kullanılabilmektedir.
MEPIS, Xandros, Linspire, Progeny ve Libranet gibi diğer Debian tabanlı işletim sistemlerinin aksine Ubuntu, Debian'ın felsefesine sadık kalmış ve özgür bir yazılım olarak yoluna devam etmiştir.
Ubuntu sözcüğü, Zulu dilinde "insanlık" demektir, aynı zamanda "başkalarına karşı merhametli, şefkatli, iyiliksever" olmak gibi insani değerlerin temel alındığı bir dünya görüşüdür.
Buradan hareketle Ubuntu, İnsanlık için Linux (Linux For Human Beings) sloganını kullanır.
Ubuntu logosu ilk sürümden beri aynıydı. Elde çizilmiş ve şimdi ubuntu-title adlı bir yazıtipi olan bu imlek Andy Fitzsimon tarafından yapılmıştır. İmleğindeki işlenen temada insanlar arasındaki eşitliğe ve kardeşliğe dikkat çekmektedir. Ubuntu logosu, el ele tutuşmuş insanları temsil eder. Ubuntu 10.04 Lucid Lynx sürümüyle birlikte logo güncellenerek yeniden tasarlanmıştır.
Ubuntu paketlerinin çoğunluğu Debian tasarısının kararsız bölümünden derlenir. Ubuntu ve tüm resmi türevleri .deb paketleri ve APT/Synaptic tabanlı paket yöneticisi kullanır.
Ubuntu tasarısı, paketlerle ilgili bazı konularda Debian ile ortak çalışmaktadır. Ubuntu'ya yüklenen paketler Debian'ın kararlılık seviyesi için bir deneme ortamı yaratmaktadır.
Öte yandan Ubuntu ve Debian çok sayıda kişi tarafından yeterince beraber çalışmamakla suçlanmaktadır; zira Ubuntu .deb'leri ve Debian .deb'leri birbiriyle uyumlu değildir. Her ne kadar çok sayıda Debian geliştiricisi aynı zamanda Ubuntu'nun gelişimine yardım ediyor olsa da Debian'ın kurucusu Ian Murdock Ubuntu'nun ayrı bir proje olduğunu ve Debian ile yeterince ortak noktaya sahip olmadığını belirtmiştir.

Özellikleri

Kurulum

Ubuntu, temel masaüstü kullanıcılarını hedefleyen bir işletim sistemi olması itibarıyla kurulum kolaylığına ayrıca önem vermektedir. Kurulum sırasında ihtiyaç duyulacak olan sabit disk yapısı, saat gurubu, kullanıcı adı ve şifresi gibi gerekli bilgileri kuruluma başlamadan önce girmenizi ister ve kurulum başladıktan sonra bitene kadar sizi oyalamaz. Böylece isterseniz kurulumu bir an önce başlattıktan sonra diğer ilgilenilmesi gereken işlerinize geri dönebilirsiniz.
Aynı bilgisayarda Windows ve Ubuntu'nun bir arada kullanılması da mümkündür, bu işlem Wubi yardımıyla kurulumu kolayca gerçekleştirilebilir. Aynı bilgisayara Windows ve Ubuntu kurulması durumunda bilgisayarın açılış ekranında, kullanıcıya hangi işletim sistemini açmak istediğini soran bir menü eklenir. Böylece kullanıcılar bilgisayarı her yeniden başlattığında bu menü üzerinden dilediği işletim sistemini seçip kullanabilir. Bu şekilde çift işletim sistemi kullanıldığında iki sistem aynı anda çalışmadığı için bilgisayarın çalışma performansına herhangi bir olumsuz etkisi olmaz.
Ubuntu'yu ücretsiz olarak nasıl temin edeceğiniz ve nasıl kuracağınız Ubuntu-tr Wiki sayfalarının Kurulum bölümünde detaylı olarak anlatılmıştır. Yapmanız gereken işlemler kısaca şöyle özetlenebilir;

-Ubuntu kalıp dosyası, web sitesinden ücretsiz indirilir

-Kalıp dosyası herhangi bir CD/DVD yazdırma programında kalıp yazdırma seçeneği kullanılarak bir DVD'ye yazdırılır (USB belleğe yazdırlması da mümkündür)

-Bilgisayar Ubuntu DVD'sinden açılacak şekilde yapılandırılıp açılır, kurulum adımları takip edilir...

-Ubuntu DVD'si, aynı zamanda "Çalışan DVD" özelliğine de sahiptir. Böylelikle, kullanıcıların Ubuntu'yu bilgisayara yüklemeden tamamen DVD'den çalıştırarak denemesine imkan verir. Ubuntu'yu kurmadan Çalışan DVD olarak kullandığınızda sistem DVD üzerinden çalışacağı için bir hayli yavaş çalışacaktır.

Paketler

Ubuntu'da yazılımlar Windows'tan farklı olarak, *.exe değil, *.deb uzantılı paketler/dosyalar halinde sunulur.
Deb ismi Debian'dan gelir. Ubuntu Debian Linux geleneğinden geldiği için Debian ile aynı paket sistemini kullanır.
Yeni yazılım (ya da paket) kurmak için tek yapmanız gereken, Ubuntu ile birlikte gelen Ubuntu Yazılım Merkezindeki kategoriler (Örn. eğitim, grafik, internet gibi) arasından ihtiyacınız olan yazılımı bulup Kura basmaktır.
Seçtiğiniz paket (yani aslında *.deb uzantılı bir dosya) internetteki sunuculardan indirilir ve otomatik olarak bilgisayarınıza kurulur. Bu işlemleri anlatan bir video yan tarafta gözükmektedir.
İstediğiniz bir paketi seçtiğiniz zaman onun çalışması için gerekli tüm diğer paketler/bağımlılıklar kendiliğinden seçilip yüklenecektir.
Kaldırmak istediğinizde ise Kurulu Yazılımlar sekmesinden Kaldır demek yeterlidir. Gerisini Ubuntu kendiliğinden halleder.
Daha farklı yazılım yükleme ve kaldırma seçenekleri de mevcuttur. Deneyimli kullanıcılar Synaptic Paket Yöneticisi, apt-get veya aptitude yazılımlarıyla da paket yükleme/kaldırma işlemlerini gerçekleştirebilirler.

Görsellik

Ubuntu GNOME masaüstü yöneticisi ile gelmektedir. GNOME'un temel felsefesi olan sadelik aynen Ubuntu masaüstünde de yer almaktadır.
KDE masaüstü yöneticisini tercih eden kullanıcılar Kubuntu'yu, XFCE'yi tercih edenler ise Xubuntu'yu edinebilir veya yüklü Ubuntularına kde-desktop, xfce-desktop paketlerini yükleyebilirler.
Ubuntu 7.10 sürümünden itibaren Compiz Fusion adlı 3 boyutlu yazılımla birlikte gelmektedir. Bu yazılım, 3 boyutlu masaüstü ve jöle gibi pencereler başta olmak üzere çok sayıda görsel efekt içermektedir.
Linux'taki masaüstü derlemeleri ücretsizdir. İsteyen kişi istediği masaüstü dağıtımını kurabilir. Genellikle dağıtımlar, UçBirim aracılığıyla yüklenir.

Ticari lisanslı yazılımlar

Bazı ülkelerdeki lisans kısıtlamaları yüzünden Ubuntu, ticari ve kapalı kaynaklı yazılımları doğrudan bünyesinde barındırmamaktadır.[3] Bunların bir kısmı aşağıda sıralanmıştır:

-Bölge ayarı yapılmış DVDleri çözebilen (dekoder) yazılımlar. Her ne kadar özgür libdvdcss kütüphanesi bu işlevi yerine getirebiliyorsa da kimi ülkelerde yasadışı sayıldığı için Ubuntu'yla hazır olarak gelmemektedir.

-WMV ve MP3 gibi bazı ticari ses formatlarının çözücüleri.

-Çok sayıda ticari tarayıcı eklentisi. Örneğin Adobe Flash.

-WinRAR yazılımının sıkıştırdığı "rar" uzantılı dosyaları açmak için gerekli unrar paketi.

Yukarıda sayılan yazılımlar ve daha fazlası, ubuntu-restricted-extras paketinin yüklenmesiyle kolayca edinilebilir.



Android

Başlığın diğer anlamları için Android (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.
Android, Google ve Open Handset Allience tarafından kodlanmış Linux İşletim Sistemi tabanlı bir mobil cihaz (PDA ve cep telefonları) için geliştirilmiş açık kaynak kodlu bir işletim sistemidir.
Android, aygıtların fonksiyonelliğini genişleten uygulamalar yazan geniş bir geliştirici grubuna sahiptir. Android için hali hazır da 250,000'den fazla uygulama bulunmaktadır. Android Market ise, Android işletim sistemi uygulamalarının çeşitli sitelerden indirilebilmesinin yanı sıra, Google tarafından işletilen kurumsal uygulama mağazasıdır. Geliştiriciler, ilk olarak aygıtı, Google'ın Java kütüphanesi aracılığıyla kontrol ederek Java dilinde yazmışlardır.
Open Handset Allience, 5 Kasım 2007'de Android'i kurduğunu duyurmuştur ve ardından 34 adet donanım, yazılım ve telekom şirketi, mobil cihazlar için telif hakkı olmayan bir işletim sisteminin teknolojinin gelişimi için yararlı olduğu konusunda hemfikir olmuşlardır. 2008'de piyasaya sürüldüğünde, birçok Android İşletim Sistemi Apache free-software ve Açık Kaynak Kodu lisansıyla geliştirilmeye açık hale gelmiştir. Android, linux kernel üzerine inşa edilmiş bir mobil işletim sistemidir, bu sistemde ara katman yazılımı, kütüphaneler ve API C diliyle yazılmıştır.Uygulama yazılımları ise, Apache harmony üzerine kurulu java-uyumlu kütüphaneler ihtiva eden uygulama iskeleti üzerinden çalışır.Android, derlenmiş java kodunu çalıştırmak için dinamik çevirmeli (JIT) Dalvik sanal makinasını kullanır ve cihazların fonksiyonerliğini artıran uygulamaların geliştirilmesi için çalışan geniş bir programcı-geliştirici çevresine sahiptir.

Android'in Gelişimi 

Google, Android'i satın aldıktan sonra telefon üreticileri yanına alarak Open Handset Alliance (OHA) birliğini kurdu. Android'in gelişimi OHA eliyle yönetilmeye başlandı.
Nisan 2009'da Android 1.5 [Cupcake) yayınlandı. Bluetooth desteği, kamera kaydı, video gösterimi, yazı tahmin edebilen klavye ve animasyonlu ekran özellikleri Android'e kazandırıldı.
Eylül 2009'da Android 1.6 (Donut) yayınlandı.Ekran çözünürlüğü yükseltildi. Doğru çeviri yapma ve okutma özelliği Android'e kazandırıldı.
Ekim 2009'da Android 2.0 ve 2.1 (Eclair) yayınlandı. HTML 5 ve Bluetooth 2.1 desteği kazandırıldı. Sanal klavye ve yüksek ekran çözünürlüğü desteği ile özelleştirilebilen arayüz özelliği eklendi.
Mayıs 2010'da Android 2.2 (Froyo) yayınlandı. 720p ekran çözünürlüğü desteği eklendi.
Şubat 2011'de Android 2.3 (Gingerbread) yayınlandı. Çoklu kamera ve çoklu dokunmatik desteği eklendi.
Yine Şubat 2011'de Android 3.0 (Honeycomb) yayınlandı. Android işletim sistemi, tabletlerle uyumlu hale getirildi.
Ekim 2011'de Android 4.0 (IceCream Sandwich) yayınlandı.Yüz tanıma fonksiyonları ve NFC ile dosya paylaşımı özellikleri eklendi.
Mart 2012'de Android Market'in adı Google Play olarak değiştirildi.

Bölümleri

Android işletim sistemi beş kısımdan oluşur.
1.Çekirdek: Linux kernelidir. Güvenlik, hafıza yönetimi, süreç yönetimi, ağ yığınları ve sürücü modellerini içerir.
2.Android Runtime: Sanal makinedir. Dalvik Sanal Makinesini de içerir.
3.Kütüphaneler: Veritabanı kütüphaneleri, web tarayıcı kütüphaneleri, grafik ve arayüz kütüphanelerini içerir.
4.Uygulama Çatısı: Uygulama geliştiricilere geniş bir platform sunan kısımdır.
5.Uygulama Katmanı: Doğrudan Java programlama diliyle geliştirilmiş uygulamaları içerir.

Geliştirme 

12 Kasım 2007'de OHA, Android'in yazılım geliştirme teçhizatının önizlemesini yayınlamıştır ve bu önizleme, geliştirici ve hata giderici, kütüphane setleri, aygıt emülasyonu, dökümantasyon, örnek tasarılar, eğitim, SSS ve fazlasını içermektedir. Geliştiriciler, eğer Windows XP, Vista veya Mac OS çalıştıran x86 tabanlı ya da Linux kullanıyorlarsa Android-SDK'yı indirip kurmaları gerekmektedir. Gereklilikler şunları da kapsamaktadır:

Java Development Kit
Apache Ant
Python 2.2 veya yüksek versiyonu
Eclipse (yazılım) 3.2 veya yüksek versiyonu

Alıntıdır