DieseL tarafından 05-02-2016, 10:12 PM tarihinde
henüz yorum yok
MyBB 2.0'ın geliştirilmesini uzun zamandır takip ediyorum. Bu sürümde çok şeyin değişeceğine inanıyorum ve değişecek. Açıkçası 1.8 çıktığında benim beklentimi karşılamadı, bu sürümde daha çok MyBB'nin kod yapısı değişti. MyBB'nin blogu sürekli 2.0 ile ilgili ilerlemeleri bizimle paylaştı. Burada sizlere küçük bir özet yazıcam bildiğim ingilizce kadarıyla. Yazının çoğu resim olacak.
Öncelikle 2.0 sürümünde MyBB Lisansı üzerinde değişiklikler yapıldı. Yani kullanım koşulları değiştirildi.
İlgili yazı: Linkleri görebilmek için Üye Olun veya Giriş Yapın.
-
MyBB'nin arayüzü eskisinden çok daha farklı oluyor artık bu sürümde. Konu gösterimindeki butonlarda font awesome kullanılacak. Postbit yapısı değişecek. (2.0'daki şablonlar hakkında pek bilgim yok)
Mesajları alıntı yaparken mesajı seçtiğinizde fare imlecinizin yanında alıntı seçeneği çıkacak ve bir mesajda istediğiniz kısmı rahatça alıntılayabileceksiniz. Ayrıca mesajlarda beğenme sistemi de geliyor.
-
-
Üye listesinin yeni görünüşü
2.0 ile beraber üye listesinin görünümü de biraz değişiyor. Üye bilgilerindeki detaylar artıyor.
Forum görüntülemesinin yeni görünüşü
Burada da birtakım değişiklikler yapılmış. Konuya son yorum atan kişinin avatarı gözüküyor artık. Ayrıca konu başlığı yanındaki ikonlar da kaldırıldı.
Özel Konuşmalar/Sohbetler
Anladığım kadarıyla bu sistem özel mesajlaşmanın yerini alacak. Özel mesajlar genelde hep 2 kişinin arasında olması ve bunun çok kişinin konuşmasında kullanışlı olmaması sebebiyle yapılmış. Bundan dolayı da MyBB kullanıcılar arasındaki konuşma sistemini geliştirdi. Ayrıca konuşmalardan çıkabilme bir buton da eklenmiş üste. Sohbette olan kullanıcıların en son ne zaman sohbete baktıkları da kullanıcı adlarının yanında yazıyor.
Görüntüye göre gerçekten kullanışlı olmuş.
Yeniden tasarlanan kullanıcı kontrol paneli
MyBB'nin yeni sürümünde Kullanıcı KP daha da basitleştirildi.
-
(Bunun ne olduğu hakkında pek bir fikrim yok ingilizceniz iyiyse ilk bölümü okuyabilirsiniz:Linkleri görebilmek için Üye Olun veya Giriş Yapın.)
Profil Alanları
-
-
Moderasyon Sistemi
-
-
MyBB 2.0 ile responsive tasarıma geçildi ve tema telefona ve tablete de uyumlu yapıldı.
MyBB 2.0 gelişmeleriyle ilgili ingilizce bloglar:
Linkleri görebilmek için Üye Olun veya Giriş Yapın.
Linkleri görebilmek için Üye Olun veya Giriş Yapın.
Linkleri görebilmek için Üye Olun veya Giriş Yapın.
Linkleri görebilmek için Üye Olun veya Giriş Yapın.
Linkleri görebilmek için Üye Olun veya Giriş Yapın.
Linkleri görebilmek için Üye Olun veya Giriş Yapın.
Linkleri görebilmek için Üye Olun veya Giriş Yapın.
Linkleri görebilmek için Üye Olun veya Giriş Yapın.
Öncelikle 2.0 sürümünde MyBB Lisansı üzerinde değişiklikler yapıldı. Yani kullanım koşulları değiştirildi.
İlgili yazı: Linkleri görebilmek için Üye Olun veya Giriş Yapın.
-
MyBB'nin arayüzü eskisinden çok daha farklı oluyor artık bu sürümde. Konu gösterimindeki butonlarda font awesome kullanılacak. Postbit yapısı değişecek. (2.0'daki şablonlar hakkında pek bilgim yok)
Mesajları alıntı yaparken mesajı seçtiğinizde fare imlecinizin yanında alıntı seçeneği çıkacak ve bir mesajda istediğiniz kısmı rahatça alıntılayabileceksiniz. Ayrıca mesajlarda beğenme sistemi de geliyor.
-
-
Üye listesinin yeni görünüşü
2.0 ile beraber üye listesinin görünümü de biraz değişiyor. Üye bilgilerindeki detaylar artıyor.
Forum görüntülemesinin yeni görünüşü
Burada da birtakım değişiklikler yapılmış. Konuya son yorum atan kişinin avatarı gözüküyor artık. Ayrıca konu başlığı yanındaki ikonlar da kaldırıldı.
Özel Konuşmalar/Sohbetler
Anladığım kadarıyla bu sistem özel mesajlaşmanın yerini alacak. Özel mesajlar genelde hep 2 kişinin arasında olması ve bunun çok kişinin konuşmasında kullanışlı olmaması sebebiyle yapılmış. Bundan dolayı da MyBB kullanıcılar arasındaki konuşma sistemini geliştirdi. Ayrıca konuşmalardan çıkabilme bir buton da eklenmiş üste. Sohbette olan kullanıcıların en son ne zaman sohbete baktıkları da kullanıcı adlarının yanında yazıyor.
Görüntüye göre gerçekten kullanışlı olmuş.
Yeniden tasarlanan kullanıcı kontrol paneli
MyBB'nin yeni sürümünde Kullanıcı KP daha da basitleştirildi.
-
(Bunun ne olduğu hakkında pek bir fikrim yok ingilizceniz iyiyse ilk bölümü okuyabilirsiniz:Linkleri görebilmek için Üye Olun veya Giriş Yapın.)
Profil Alanları
-
-
Moderasyon Sistemi
-
-
MyBB 2.0 ile responsive tasarıma geçildi ve tema telefona ve tablete de uyumlu yapıldı.
MyBB 2.0 gelişmeleriyle ilgili ingilizce bloglar:
Linkleri görebilmek için Üye Olun veya Giriş Yapın.
Linkleri görebilmek için Üye Olun veya Giriş Yapın.
Linkleri görebilmek için Üye Olun veya Giriş Yapın.
Linkleri görebilmek için Üye Olun veya Giriş Yapın.
Linkleri görebilmek için Üye Olun veya Giriş Yapın.
Linkleri görebilmek için Üye Olun veya Giriş Yapın.
Linkleri görebilmek için Üye Olun veya Giriş Yapın.
Linkleri görebilmek için Üye Olun veya Giriş Yapın.
DieseL tarafından 04-19-2016, 02:55 PM tarihinde
henüz yorum yok
Birçoğumuzun parolalarla çok da iyi olmayan bir ilişkisi bulunuyor. Kırılmasını zorlaştırmak için seçtiğimiz zor parolaları unuttuğumuzda ise başımız ağrıyabiliyor. Windows'da parolanızı unutmanıza karşı bir kurtarma diski oluşturmanız mümkün. Ancak bu diski oluşturmadıysanız ve parolanızı unuttuysanız ne olacak?
Bu durumda size yardımcı olabilecek birkaç araç var. Bu makalemizde kurtarma diskinizin olmaması durumunda parolanızı kurtarmanıza yönelik bir araçtan bahsedecek, daha ciddi durumlar için parolanızı sıfırlamanıza yardımcı olacak bir aracı sizlere tanıtacağız. Son olarak ise parolanızı unuttuğunuzda tekrar zor durumda kalmamanız için Windows'da bir parola sıfırlama diskini nasıl oluşturacağınızı anlatacağız.
Ophcrack ile Windows parolasını kırmak
Bu araçlardan en iyisi, Ophcrack. Araç ile Windows'ta Security Accounts Manager (SAM) dosyalarını okuyarak LAN Manager'daki (LM) veya NT LAN Manager'daki (NTLM) kullanıcı hesabı parolalarına erişebilmeniz mümkün. Araç, parolaları çözmek için önceden hesaplanmış gökkuşağı tablolarını kullanıyor.
GPL lisanslı aracı Windows ve Linux için buradan ücretsiz olarak indirebilirsiniz.
Kayıp parolayı elde etmek için, PC'nizi farklı diskte veya bölümde yüklü bir işletim sisteminden başlatmanız gerekmektedir. Ophcrack'i Live CD'si yoluyla kullandığınızda ise buna ihtiyacınız kalmıyor. Live CD, bir SliTaz Linux dağıtımını temel alıyor.
Ophcrack ISO dosyasını bir CD'ye yazabilir, veya YUMI Multiboot USB Creator ile bir USB sürücüsüne yazabilirsiniz.
Live CD'nin iki çeşidi bulunuyor. Bunlardan birincisi, Windows XP parolarlarını kırmak. İkincisi ise Windows Vista kurulumlarını hedef alıyor.
Ophcrack Live CD'sini kullanma
PC'nizi Ophcrack Live CD'den başlattığınızda birkaç seçenek ile karşılaşıyorsunuz. Genellikle "Ophcrack graphic mode - automatic" seçeneğini tercih ederek işinizi halledebilirsiniz. Live CD, başladıktan sonra sizi otomatik olarak Ophcrack aracına aktaracaktır. Ardından bilgisayarda bulunan tüm kullanıcı hesapları, User sütununun altında sıralanacak ve parola, kurtarılmaya çalışılacaktır.
Parola çok karmaşık değilse, çok fazla karakter içermiyorsa ve PC'niz de eski değilse parolayı kırmak çok uzun sürmeyecektir. İşlem tamamlandığında parolalar, NT Pwd sütunu altında sıralanır. Eğer bir kullanıcının karşısında herhangi bir parola yazmıyorsa, bir parola kullanılmamış demektir.
Şimdi tüm yapmanız gereken, parolaları not edip Windows'u tekrar açmak ve bu parolalarla sisteme giriş yapmak.
Parola kırma zaman alıcı bir işlemdir, ancak Ophcrack'i işlemcinizin tüm çekirdeklerini kullanacak şekilde ayarlayarak işlemi hızlandırabilirsiniz. Bunun nasıl yapıldığını sonraki sayfamızda anlatıyoruz.
Çok çekirdekten faydalanma, ek tablolar
Bunu yapmak için Ophtrack'in arayüzünde Preferences sekmesine gelin ve thread sayısını çekirdek sayınızdan bir fazla olarak ayarlayın. Örneğin, dört çekirdekli bir makinede bu değeri '5' olarak ayarlamalısınız.
İşlemi hızlandırmanın diğer bir yolu ise, parolasını kurtarmak istemediğiniz kullanıcı hesaplarını silmektir.
Ek tablolar
Ek tablolar indirerek parolayı kırma şansızını artırmanız mümkündür. Ek tabloları Ophcrack'in web sitesinden indirebilirsiniz. 703MB'lık XP Free Fast tablosu, ücretsiz olarak indirilebiliyor. Özel karakterleri içeren diğer tablolar ise bir ücret karşılığında elde edilebiliyor.
Tabloyu indirdikten sonra tabloları USB sürücünüzün kök dizininde Tables dizinine kopyalamanız yeterli olacaktır. Ophcrack, başlangıçta bunları otomatik olarak algılayacaktır.
Offline NT Password and Registry Editor
Parolanın karmaşıklık derecesine göre Ophcrack'ın onu kırması mümkün olmayabilir. Bu durumda Offline NT Password and Registry Editor ile parolayı sıfırlayabilirsiniz. Ancak bu yöntemin bir takım dezavantajları bulunmaktadır.
Kurulum sırasında Windows'dan bazı dosyalarınızı kilitlemesini istediyseniz, sıfırlama işlemi bu dosyalara erişiminizi ortadan kaldıracaktır.
Offline NT Password and Registry Editor ile tüm Windows sürümlerinde parolaları sıfırlayabilirsiniz. 4MB live CD olarak sunulan yazılım, Windows yüklü olan sürücü ve disk bölümlerini algılayabiliyor.
İlk önce Windows'un yüklü olduğu bölümü seçmeniz gerekiyor. Windows 7, işletim sistemi dosyalarını barındıran küçük bir bölüm oluşturduğundan, bu bölümü değil daha büyük olan ikinci bölümü seçtiğinizden emin olun.
Araç parola kaydını okuduktan sonra, kullanıcıların bir listesini ekrana döküyor. Burada yeni bir parola ayarlayabilir, parolayı silebilir, kullanıcıyı etkinleştirip, devre dışı bırakabilir, yönetici haline getirebilirsiniz. Aracı terketmeden önce değişiklikleri yazdığınızdan emin olun.
Windows parola sıfırlama diski oluşturma
Windows'un tüm sürümleri, bir parola sıfırlama diski oluşturmanıza izin veriyor. Bu işlem için izlemeniz gereken adımlar, kullandığınız Windows sürümüne göre değişiyor.
Windows XP'de Denetim Masasını açın ve Kullanıcı Hesaplarını seçin. "Değiştirilecek hesabı seçin" alanında kullanıcı adınızı seçin ve yan tarafta "İlgili görevler" altında "Parola unutmayı engelle" bağlantısına tıklayın. Sihirbaz çalışacaktır.
Windows Vista'da ise Denetim Masasında Kullanıcı Hesapları ve Aile Güvenliğini açın. Bu pencerede Kullanıcı Hesapları altında "Bir Parola Sıfırlama Diski Oluştur" seçeneğini göreceksiniz. Windows 7'de de aynı yolu izleyebilirsiniz (Başlat menüsünü açın, arama kutucuğu yoluyla Parola Sıfırlama Diski'ni arayın).
Tüm Windows sürümlerinde sihirbaz, sizden bir çıkartılabilir disk yerleştirmenizi isteyecek, şu anki parolanızı soracak ve ardından parola sıfırlama diskini oluşturacaktır.
Parolanızı değiştirdiğinizde yeni bir disk oluşturmanıza gerek yoktur. Ancak bu diski kaybetmeniz halinde Windows'unuzun güvenliği tehlikeye girecektir.
Bu durumda size yardımcı olabilecek birkaç araç var. Bu makalemizde kurtarma diskinizin olmaması durumunda parolanızı kurtarmanıza yönelik bir araçtan bahsedecek, daha ciddi durumlar için parolanızı sıfırlamanıza yardımcı olacak bir aracı sizlere tanıtacağız. Son olarak ise parolanızı unuttuğunuzda tekrar zor durumda kalmamanız için Windows'da bir parola sıfırlama diskini nasıl oluşturacağınızı anlatacağız.
Ophcrack ile Windows parolasını kırmak
Bu araçlardan en iyisi, Ophcrack. Araç ile Windows'ta Security Accounts Manager (SAM) dosyalarını okuyarak LAN Manager'daki (LM) veya NT LAN Manager'daki (NTLM) kullanıcı hesabı parolalarına erişebilmeniz mümkün. Araç, parolaları çözmek için önceden hesaplanmış gökkuşağı tablolarını kullanıyor.
GPL lisanslı aracı Windows ve Linux için buradan ücretsiz olarak indirebilirsiniz.
Kayıp parolayı elde etmek için, PC'nizi farklı diskte veya bölümde yüklü bir işletim sisteminden başlatmanız gerekmektedir. Ophcrack'i Live CD'si yoluyla kullandığınızda ise buna ihtiyacınız kalmıyor. Live CD, bir SliTaz Linux dağıtımını temel alıyor.
Ophcrack ISO dosyasını bir CD'ye yazabilir, veya YUMI Multiboot USB Creator ile bir USB sürücüsüne yazabilirsiniz.
Live CD'nin iki çeşidi bulunuyor. Bunlardan birincisi, Windows XP parolarlarını kırmak. İkincisi ise Windows Vista kurulumlarını hedef alıyor.
Ophcrack Live CD'sini kullanma
PC'nizi Ophcrack Live CD'den başlattığınızda birkaç seçenek ile karşılaşıyorsunuz. Genellikle "Ophcrack graphic mode - automatic" seçeneğini tercih ederek işinizi halledebilirsiniz. Live CD, başladıktan sonra sizi otomatik olarak Ophcrack aracına aktaracaktır. Ardından bilgisayarda bulunan tüm kullanıcı hesapları, User sütununun altında sıralanacak ve parola, kurtarılmaya çalışılacaktır.
Parola çok karmaşık değilse, çok fazla karakter içermiyorsa ve PC'niz de eski değilse parolayı kırmak çok uzun sürmeyecektir. İşlem tamamlandığında parolalar, NT Pwd sütunu altında sıralanır. Eğer bir kullanıcının karşısında herhangi bir parola yazmıyorsa, bir parola kullanılmamış demektir.
Şimdi tüm yapmanız gereken, parolaları not edip Windows'u tekrar açmak ve bu parolalarla sisteme giriş yapmak.
Parola kırma zaman alıcı bir işlemdir, ancak Ophcrack'i işlemcinizin tüm çekirdeklerini kullanacak şekilde ayarlayarak işlemi hızlandırabilirsiniz. Bunun nasıl yapıldığını sonraki sayfamızda anlatıyoruz.
Çok çekirdekten faydalanma, ek tablolar
Bunu yapmak için Ophtrack'in arayüzünde Preferences sekmesine gelin ve thread sayısını çekirdek sayınızdan bir fazla olarak ayarlayın. Örneğin, dört çekirdekli bir makinede bu değeri '5' olarak ayarlamalısınız.
İşlemi hızlandırmanın diğer bir yolu ise, parolasını kurtarmak istemediğiniz kullanıcı hesaplarını silmektir.
Ek tablolar
Ek tablolar indirerek parolayı kırma şansızını artırmanız mümkündür. Ek tabloları Ophcrack'in web sitesinden indirebilirsiniz. 703MB'lık XP Free Fast tablosu, ücretsiz olarak indirilebiliyor. Özel karakterleri içeren diğer tablolar ise bir ücret karşılığında elde edilebiliyor.
Tabloyu indirdikten sonra tabloları USB sürücünüzün kök dizininde Tables dizinine kopyalamanız yeterli olacaktır. Ophcrack, başlangıçta bunları otomatik olarak algılayacaktır.
Offline NT Password and Registry Editor
Parolanın karmaşıklık derecesine göre Ophcrack'ın onu kırması mümkün olmayabilir. Bu durumda Offline NT Password and Registry Editor ile parolayı sıfırlayabilirsiniz. Ancak bu yöntemin bir takım dezavantajları bulunmaktadır.
Kurulum sırasında Windows'dan bazı dosyalarınızı kilitlemesini istediyseniz, sıfırlama işlemi bu dosyalara erişiminizi ortadan kaldıracaktır.
Offline NT Password and Registry Editor ile tüm Windows sürümlerinde parolaları sıfırlayabilirsiniz. 4MB live CD olarak sunulan yazılım, Windows yüklü olan sürücü ve disk bölümlerini algılayabiliyor.
İlk önce Windows'un yüklü olduğu bölümü seçmeniz gerekiyor. Windows 7, işletim sistemi dosyalarını barındıran küçük bir bölüm oluşturduğundan, bu bölümü değil daha büyük olan ikinci bölümü seçtiğinizden emin olun.
Araç parola kaydını okuduktan sonra, kullanıcıların bir listesini ekrana döküyor. Burada yeni bir parola ayarlayabilir, parolayı silebilir, kullanıcıyı etkinleştirip, devre dışı bırakabilir, yönetici haline getirebilirsiniz. Aracı terketmeden önce değişiklikleri yazdığınızdan emin olun.
Windows parola sıfırlama diski oluşturma
Windows'un tüm sürümleri, bir parola sıfırlama diski oluşturmanıza izin veriyor. Bu işlem için izlemeniz gereken adımlar, kullandığınız Windows sürümüne göre değişiyor.
Windows XP'de Denetim Masasını açın ve Kullanıcı Hesaplarını seçin. "Değiştirilecek hesabı seçin" alanında kullanıcı adınızı seçin ve yan tarafta "İlgili görevler" altında "Parola unutmayı engelle" bağlantısına tıklayın. Sihirbaz çalışacaktır.
Windows Vista'da ise Denetim Masasında Kullanıcı Hesapları ve Aile Güvenliğini açın. Bu pencerede Kullanıcı Hesapları altında "Bir Parola Sıfırlama Diski Oluştur" seçeneğini göreceksiniz. Windows 7'de de aynı yolu izleyebilirsiniz (Başlat menüsünü açın, arama kutucuğu yoluyla Parola Sıfırlama Diski'ni arayın).
Tüm Windows sürümlerinde sihirbaz, sizden bir çıkartılabilir disk yerleştirmenizi isteyecek, şu anki parolanızı soracak ve ardından parola sıfırlama diskini oluşturacaktır.
Parolanızı değiştirdiğinizde yeni bir disk oluşturmanıza gerek yoktur. Ancak bu diski kaybetmeniz halinde Windows'unuzun güvenliği tehlikeye girecektir.
DieseL tarafından 04-19-2016, 02:55 PM tarihinde
henüz yorum yok
Windows XP
Windows XP, Microsoft'un kişisel bilgisayarlar ve sunucu sistemleri için ürettiği işletim sistemi ailesi Windows'un NT çekirdeği üzerinde yükselen altıncı ana sürümüdür. 25 Ekim 2001 tarihinde piyasaya sürülmüştür. XP adı experience (Türkçe: deneyim) kelimesinden gelir. Kullanım oranı Windows 7'nin altına inmiştir.
Çekirdek
indows XP, daha önceki Windows sürümlerinden farklı olarak tamamen 32 bitlik Windows NT ve Windows 2000 çekirdekleri (kernel) üzerine kuruldu. Bu çekirdek sistem 16 veya 32 bitlik uygulamaları çalıştırabiliyor, mavi ekran hatalarını azaltıp CTRL+ALT+DEL tuş kombinasyonunun kullanımını diğer sürümlere oranla azaltıyordu.
Korsan Kullanım
Windows XP piyasaya sürülmeden önce korsana karşı çok güçlü önlemler alındı. Ürün etkinleştirme ile kullanıcıların yükledikleri ürünü en geç 30 gün içerisinde şirket ile iletişime geçip etkinleştirme kodunu sisteme tanıtmaları gereklidir.
2006 yılından itibaren, artan korsan Windows XP kullanımına engel olmak amacıyla Microsoft, Windows Genuine Advantage adlı bir yazılımı yürürlüğe sokmuştur. Buna karşın insanlar yine de korsan kullanmanın yollarını bulmuşlardır. Öte yandan korsan XP'lerin çoğunda antivirüslerce silinmeyen ve açığı Microsoft tarafından kapanmayan bir RPC açığı vardır ki bu da korsan Windows'ları tamamiyle dışarıdan müdahalelere açık hale getirir. (Internet bağlantısını sonlandırmak için Görev Yöneticisi'nden Network Service Adı altında çalışan Svchost.exe'leri sonlandırmaya çalıştığınızda 60 saniyelik bilgisayarı kapatma sayacı devreye girer).
Sürücü Veritabanı
Clear Type
Windows XP, özellikle LCD ekranlarda metinlerin okunaklılığını arttırmak amacıyla Clear Type adı verilen bir özellik içermektedir.
Uzak bağlantı
Windows XP, internetten başka bir bilgisayarın yönetilmesine imkân veren Uzak Masaüstü adlı bir yazılım içeriyordu. Bu özellik Vistada Terminal Services adıyla bulunmaktadır.
Hızlı kullanıcı değişimi
XP'de bir kullanıcının oturumu açıkken bir diğerinin oturumuna geçiş yapılabilmektedir.
Internet Explorer 6
6. sürümü, Windows XP ile birlikte gelmektedir.
Hizmet Paketleri
2002 yılında Windows XP'nin eksiklerini gidermek amacıyla bir hizmet paketi (Service Pack) yayınlandı ve USB 2.0 desteği ve yeni Windows Messenger sürümü gibi özellikler XP'ye eklenmiş oldu. Windows XP Service Pack 2 ise 2004 yılında çıkarıldı. Güvenlik ağırlıklı bu hizmet paketi; bulunan güvenlik açıklarının yamalanmasının yanı sıra; Windows Güvenlik Merkezi isimli bir uygulama da eklendi. Bu yazılımla, antivirüs yazılımı, güvenlik duvarı kullanımı ve otomatik güncelleştirmelerin etkin olup olmadığı kullanıcıya bildirilerek yazılımın güvenliği arttırılmaya çalışıldı. 28 Nisan 2008'de 3. hizmet pakedi kullanıcılara sunuldu.
Windows XP'nin Geleceği
Microsoft, Windows XP'nin satışını 30 Haziran 2008 tarihinden itibaren durdurdu; fakat bazı mini dizüstülerde Windows XP yüklü gelmektedir. Windows XP Service Pack 2'e verilen destek, 13 Temmuz 2010 tarihinde bitti, 2014 yılında ise Windows XP Service Pack 3'e verilen destek tamamen sona erecek.
Windows XP'ye Yönelik Eleştiriler
Windows XP işletim sistemi 2001 yılında satışa sunulduğu andan itibaren oldukça iyi satış rakamları elde etti. Bu yüzden 3 adet büyük güncelleme yapılmıştır. Bunlara kısaca SP1, SP2 ve SP3 güncelleme paketleri denilir. Windows XP ilk çıktığı zamanlar yenilikçi ve yenilemez göründüyse de, zamanla sisteme yönelik tehditler artmıştır. Virüsler ve casus programlar bunların başını çeker. Son güncellemelere rağmen hala açıkları bulunmaktadır. Ve sistem genellikle 8-12 ay süre ile düzgün çalışabilmektedir. Bu olayın sonucunda format olayları epeyce artmıştır. Microsoft; Vista'yı çıkarmasına rağmen Xp'yi tahtından edemedi. Fakat 7 ile artık XP yi yavaşça pazardan itmeye çalışıyor. Eleştiriler tam bu noktada başlıyor. XP; 7 çıktıktan sonra sistemin yavaşlığı ve tehditler(solucan, trojan) yüzünden çok sayıda eleştiri almıştır.
Linux
Linux, (telaffuz: Amerikan İngilizcesi'nde: linək/ Lin-əks, Avrupa ve Kanada'da lɪnʊks / Lin-uks) Unix’e fikirsel ve teknik anlamda atıfta bulunarak geliştirilmiş; açık kaynak kodlu, özgür ve ücretsiz bir işletim sistemi çekirdeğidir. Çekirdeğin kaynak kodları GNU Genel Kamu Lisansı çerçevesinde özgürce dağıtılabilir, değiştirilebilir ve kullanılabilir. Linux ismi ilk olarak Linus Torvalds tarafından yazılan ve 5 Ekim 1991 Linux 0.02 etiketiyle duyurusu yapılan[1], Linux çekirdeğinden gelmektedir.
Linux, hemen her bilgisayar platformunda sorunsuzca kullanılabilmektedir. Çok geniş bir donanım desteğine sahip olan Linux; netbook, dizüstü bilgisayar, sunucu bilgisayarlar, iş istasyonu, akıllı telefon, masaüstü bilgisayarlar gibi hemen her platformda tam bir uyum içerisinde çalışabilmektedir. Ağırlıklı olarak sunucu ve iş istasyonu platformlarında tercih edilse de taşınabilir ve masaüstü sistemlerde de kullanım oranını günden güne arttırmaktadır. Ayrıca Linux sunucu-işletim sistemlerinde ilk sırada tercih edilmekte ve dünyanın 10 hızlı süperbilgisayarında da kullanılmaktadır.[2]
Tabi bu durumda açık kaynak kod yapısının ve özgür yazılım anlayışının etkisi büyüktür. Eşdeğeri sistemlere (Microsoft Windows, MacOS) göre çok daha kullanışlı bir yapıya sahip olan Linux, özellikle sunucu pazarında kullanım oranı ile rakipleriyle arasına ciddi bir mesafe koymuştur. Masaüstü ve taşınabilir bilgisayarlar için ise durum biraz farklı olmakla beraber Mint, Ubuntu, openSUSE, Pardus, Mandriva gibi son kullanıcıya hitap eden, pratik değeri yüksek dağıtımlar sayesinde Linux, her geçen gün kullanıcı kazanmaktadır.
Linux, bir çekirdek olarak son kullanıcı için bir anlam ifade etmemektedir. Bunun sebebi grafiksel ortam (X), web tarayıcı, ofis gibi temel yazılımların çekirdek içinde sunulmamasından kaynaklanmaktadır. Özgürce dağıtılan Linux çekirdeği, dağıtım ekipleri tarafından dağıtımın hitap ettiği kitleye göre hazırlanmakta ve son kullanıcıya bir paket olarak sunulmaktadır.
Son kullanıcıya hitap etmek amacıyla geliştirilmekte olan dağıtımlarda Mozilla Firefox Web tarayıcı, KDE veya Gnome masaüstü ortamı, OpenOffice.org ofis yazılımı, Gimp gibi yazılımlar tercih edilir. Orta ve üst düzey kullanıcılar için hazırlanan dağıtımlara ise dağıtımcılar, bu yazılımlara ek olarak MySql, PostreSql, Apache gibi yazılımları da dahil etmekte, bu şekilde paketleyip, son kullanıcıya sunmaktadır.
Bir kısım kitle tarafından “Linux” kelimesiyle ifade edilen çekirdek, bir kısım kitle tarafından da GNU Projesi yazılım ve araçlarını içermesi nedeniyle “GNU/Linux” diye ifade edilmekte, bu söz grubu ile adlandırılmaktadır.
Tarihçe
Unix
Unix’in temeli, 1969 yılında MIT (Massachusetts Teknoloji Enstitüsü), AT&T Bell Labs ve General Electric 'in ortak çalışmasıyla geliştirilmiş MULTICS projesiyle atılmıştır. 1969 yılında, Amerika'da ki AT&T Bell Labs da Ken Thompson, Dennis Ritchie, Douglass Mcllroy ve Joe Ossana tarafından uygulama haline getirmişdir. Birinci sürümü assembler ile yazılmış olan Unix, Dennis Ritche’in yaptığı çalışmalar ile C diline aktarılmıştır. Çeşitli donanımlara bu sayede uyum sağlayabilir hale getirilmiştir. Unix hızla büyümekte ve birçok akademik kuruluşlarda ve şirketlerde oldukça beğenilmektedir.
Masaüstü
Linux'un kişisel bilgisayarlardaki popüleritesi yıllardır sürekli artmakta, şu an birçok yapım grafiksel kullanıcı arayüzü içeriyor. Bunlardan en çok bilinen ikisi GNOME ve KDE Plasma Desktop' tur ve bir çok dili desteklerler. Linux masaüstü yıllardır tartışmalı bir konudur, örneğin 2007'de Gelişim departmanından Con Kolivas, departmandan; masaüstüne gereken önem verilmediği gerekçesiyle ayrılmıştır. Apple'ın Mac OSx ve Microsoft'un Windows OS'i için bolca halihazırda program olmasına rağmen, Linux için bu sayı görece azdır. Wine adlı emülatör ile Linux üzerinde Mac OSx ve Windows programları açılabilsede tam performans sağlayamamaktadır. Yine de Linux için üretilmiş hatrı sayılır derece - özellikle animasyon ve 3d alanında - program vardır. Autodesk,Maya, Softimage XSI, Blender ve Apple Shake bunlara örnek olarak gösterilebilir. Microsoft Windows ve Mac OS X'te bulunan bir çok uygulama Linux'ta da mevcuttur.Genellikle, başka bir işletim sisteminde bulunan özgür yazılım uygulaması vardır. Diğer şekilde o uygulama Linux'ta çalışacak bir versyona sahiptir. ( Skype gibi )
Pek çok popüler uygulama işletim sistemleri çeşitli alanlarda mevcuttur. Örneğin Mozilla Firefox , OpenOffice.org ve tüm önemli işletim sistemlerinin indirilebilir sürümleri vardır. Ayrıca, başlangıçta Linux için olan bazı uygulamaların (Windows ve Mac OS X dahil olmak üzere) diğer sistemler için olanı da vardı, onlar popülerlik nedeniyle (Pidgin gibi, ve GIMP)geliştirilmiştir. Ayrıca gelişmiş masaüstü uygulamaları Linux'ta desteklenmiştir. Animasyon ve görsel efekt alanında kaliteli yazılımlar örneğin; Autodesk, Maya Softimage, XSI ve Apple Shoke mevcuttur: Linux, Windows ya da Mac OS X için.Bunun dışında ayrıca bazı şirketler kendi ya da başka şirkete ait olan oyunları Linux'a taşımıştır
GNU
GNU; çekirdek, sistem araçları, kütüphaneler ve son kullanıcıya yönelik sunulan yazılımları içeren bir proje, bir işletim sistemidir. Açılımı GNU’s Not Unix (GNU Unix değildir) dir. Bu ismin tercihindeki sebep ise Unix’e benzeyen; ancak fikirsel ve teknik bağlamda farklı, herhangi bir Unix kodunu içermemesidir.
GNU, 1983 Eylül ayında Richard Stallman tarafından ortaya atılmıştır. 1984 Ocak ayında proje yürürlüğe girmiştir. Proje, 2006 yılı itibariyle etkin olarak geliştirilmeye devam etmektedir. Proje’nin geliştirilmesi, GNU Tasarısı tarafından gerçekleştirilmekte olup, bu tasarı altında birçok GNU doküman ve yazılımları bulunur. Evvelden çekirdek olarak kullanılması planlanan GNU/Hurd, teknik ve fikirsel aksaklıklardan ötürü yerini Linux çekirdeğine bırakmıştır. Linux çekirdeğinin tercihiyle birçok GNU kullanıcısı Linux çekirdeğine geçiş yapmış, böylece Linux; GNU/Hurd çekirdeğinin de yerini fazlasıyla doldurmuştur.
Linux çekirdeğini yeğleyen kullanıcılar, sistemlerine “Linux” demekte, bu ifadeyi tercih etmektedir; ancak GNU Projesi, “GNU/Linux” ifadesini önermektedir. Bu konuda ki tartışmalar uzun süredir devam etmektedir.
BSD
1992'ye kadar yasal karmaşalardan dolayı ortaya çıkarılamamasına rağmen; NetBSD ve FreeBSD'den geliştirilen 386BSD Linux'un erken tarihli geçmişini oluşturdu. Linus Torvalds 'ın söylediğne göre 386BSD 1992 tarihinden önce ortaya çıkmış olsaydı, Linux'u yaratmayı düşünmek söz konusu olmayabilirdi.
MINIX
Gerçek bir işletim sistemini parçalara ayırmak için kullanılan deneysel bir işletim sistemidir.1991 yılında Linus Torvalds,Helsinki Üniversitesine katıldığında işletim sistemlerini merak etti.Sadece eğitim için MINIX lisansı almaya çalıştı ama başarılı olamadı. Bu yüzden kendi işletim sistemini kurmaya çalıştı.Böylece Linux Kernel ortaya çıkmış oldu. Kullanıcıların kendi kişisel bilgisayarlarında Unix’in çalışma sistemini öğrenmelerini amaçlar. Andrew S. Tanenbaum tarafından kitabı Operating Systems: Design & Implementation' a örnek olması amacıyla 62.000 satır C koduyla yazılmıştır ve bu kaynaktan yola çıkılarak, eski bilgisayarları verimli olarak kullanmak için bu işletim sistemi üzerine geliştirmeler yapılarak kararlı sürümler oluşturulmuştur. Torvalds Linux çekirdeğini MINIX üzerinde geliştirmeye başlamıştır ve MINIX için yazılmış uygulamalar Linux içinde kullanılabilmektedir.Daha sonraları Linux kendi gelişimini sağlayabilecek imkanlara sahip oldu.Ayrıca GNU uygulamaları MINIX uygulamalarının yerini aldı,çünkü GNU da yazılan kodlar ücretsiz ulaşılabilir durumdaydı.Bu durum işletim sistemini kullanmaya yeni başlayanlar için büyük bir avantaj sağlıyordu.
Tasarım
Linux tabanlı sistem Unix benzeri modüler bir işletim sistemidir.Linux çoğu temel tasarım prensiplerini 1970 ve 1980ler'de Unix'in oluşturduğu prensiplerden elde etmiştir.Bu sistem proses kontrolünün üstesinden gelebilen,ağ kurabilen ve çevrel ve dosya sistemini kullanabilen tek parçalı çekirdek(Linux çekirdeği)kullanmaktadır.Aygıt sürücüleri ya çekirdekle doğrudan birleşmiştir ya da modül halinde sistem çalışırken yüklenmiştir.
Bugünkü Gelişimi
Torvalds, çekirdeğin geliştirilmesi ile ilgili çalışmaları yönetmeye devam etmektedir. Stallman ise zaman zaman GNU bileşenlerini destekleyen ücretsiz yazılım vakfına (Free Software Foundation) başkanlık etmektedir. Son olarak, bireyler ve kurumlar 3. parti GNU olmayan bileşenleri geliştirmektedirler. Bu 3. parti bileşenler işin çok büyük bir kısmını içermekte ve ayrıca hem çekirdek modüllerini hem kullanıcı uygulamalarını ve kütüphaneleri kapsamaktadır.
Telif Hakkı ve İsimlendirme
Linux ve çoğu GNU yazılımı GPL (Genel Kamu Lisansı) altında lisanslıdır. GPL, Linux dağıtıcılarına kaynak kodu(yada herhangi bir değişikliği) alıcılar için aynı şartlar altında kullanılabilir hale getirmesini gerektirir. Yazılım sisteminin diğer anahtar bileşenleri başka lisanslar kullanabilir. Örneğin birçok kütüphane GNU, LGPL' yi ve GPL'nin birçok serbest versiyonunu kullanır.Ek olarak X Pencere sistemini X.org uygulamaları MIT lisansını kullanır.
Torvalds linux çekirdeğinin genel kamu lisansının 2. versiyonundan 3. versiyonuna geçmeyeceğini belirtir.Torvalds özellikle yeni lisansta yer alan ve dijital haklar yönetiminde yazılım kullanımını yasaklayan bazı hükümleri sevmemektedir ve aynı zamanda sayısı binleri bulan bütün telif hakkı sahiplerinden izin almak kullanışsız olacaktır.
2001'de Red Hat Linux üzerine yapılmış bir çalışma bu dağıtımın 30 milyon kod kaynak hattı içerdiğini bulmuştur.
Linux Dağıtımları
Şu anda GNU yazılımlarını ve diğer özgür yazılımları bir araya getiren ve tüm bunları bir Linux çekirdeği ile beraber toplu, derlenmiş ve kurulumu çok kolay bir işletim sistemi olarak piyasaya süren irili ufaklı birçok çalışma mevcuttur. Mint, Ubuntu, Debian, openSUSE, Pardus, Fedora, Gentoo, Gelecek Linux, Archlinux, Mandriva, Red Hat, Slackware, CentOS bunlardan bazılarıdır. Her biri, sıradan bir bilgisayar kullanıcısının biraz emek sarf ederek bilgisayarına kurabileceği ve neredeyse hiç yabancılık çekmeden kullanabileceği kadar rahat bir kurulum arayüzüne sahip bir şekilde hazırlanmaktadır. Bu dağıtımlar kendi sayfalarından indirilebilecek kalıp dosyaları veya bilgisayar mühendislikleri yazılım arşivlerinden ya da sadece dağıtım işini üstlenmiş internet sitelerinden CD/DVD şeklinde edinilebilmektedir. Ülkemizde Linux çalışmaları TÜBİTAK destekli Pardus, özel sektör destekli Gelecek Linux gibi projelerle ulusal bilişim pazarında kendine yer edinmektedir.
Kullanım Alanı
Açık kaynaklı olması çekirdek yapı üzerine uygulama geliştirmeyi kolaylaştırmaktadır. Bundan dolayı Linux farklı amaçlar dâhilinde kullanılır. Cep telefonlarında, Cep bilgisayarlarında, Dizüstü bilgisayarlarda, masaüstü bilgisayarlarda, iş istasyonlarında ve sunucularda kullanımı yaygındır. Her amaç için farklı bir GNU/Linux dağıtımı bulmak mümkündür. Ev kullanıcıları için ; Mint, openSUSE, Ubuntu, Mandriva, Pardus gibi dağıtımlar yaygınken; sunucularda Fedora, CentOS, Debian daha yaygın olup ayrıca eğitim için Edubuntu gibi dağıtımlar da bulmak mümkündür.
Destekleyen Kuruluşlar
Şu anda neredeyse tüm üniversite bilgi işlem merkezleri, bunların yanında Google, NASA,IBM, Yahoo, HP, Boeing, HSBC, CitiBank,Intel ,Red Hat, Sony Ericsson, Nokia, Siemens, Samsung, Motorola, General Motors, Hyun, Oracle, EToys, Tübitak, Troll Tech., Novell gibi çok büyük kuruluşlar GNU/Linux kullanmakta ve bir şekilde özgür yazılımlara destek olmaktadırlar.
Kullanım
Masaüstü ve sunucuların genel kullanım amaçları için tasarlandığı kadar, dağıtım amaçlı özelleştirilebilir: Bilgisayar mimari desteği, dahili sistemler, kararlılık, güvenlik, belirli bir bölgeye veya dile yerleşim, belirli kullanıcı gruplarını hedefleme, gerçek zamanlı araçları destekleme. Dahası, bazı dağıtımlar özellikle ücretsiz programları kapsar. Günümüzde, yaklaşık bir düzine kadar yaygın genel kullanım dağıtımıyla birlikte üç bini aşan dağıtım aktif olarak geliştirilmiştir.
Dizayn Bir Linux tabanlı sistem modüler bir Unix benzeri işletim sistemidir. O 1970 ve 1980'li yıllarda Unix kurulan ilkelerinden çok temel tasarım türetilmiştir. Böyle bir sistemin monolitik bir çekirdek kullanır, proses kontrol, ağ ve periferik ve dosya sistemi erişim kolları Linux çekirdeği. Aygıt sürücüleri ya çekirdek ile doğrudan entegre ya da ekledi sistem çalışırken modüllerin yüklü olarak.Ayrı proje çekirdek arayüzü çok sistemin daha üst düzey işlevsellik sağlamak söyledi. GNU kullanım alanı C kütüphanesi, popüler bir kabuk ve birçok temel işletim sistemi görevleri yürütmek ortak Unix araçları çoğunun en sık uygulanmasını sağlamak, çoğu Linux tabanlı sistemlerin önemli bir parçasıdır. Çoğu Linux sistemleri tarafından kullanılan grafik kullanıcı arabirimi (veya GUI) X Pencere Sistemi bir uygulama üstüne inşa edilmiştir.
Sunucular, Anabilgisayarlar ve Süperbilgisayarlar
Linux ürünleri sunucu işletim sistemi olarak uzun zamandır kullanılmakta ve önemi bu alanda giderek artmaktadır . Netcraft’ın Eylül 2006'da yayınladığı rapora göre , on güvenilir internet şirketinden sekizi Linux ürünlerini internet sunucularında kullanmaktadır . (Haziran 2008’den bu yana, Linux ürünleri FreeBSD ve Microsoft’un da içinde bulunduğu en iyi 10 şirketten 5’nin temsilciliğini yaptı, Şubat 2010’dan bu yana ise bu şirketlerin 6’sının temsilciliğini yaptı). Linux dağıtımları LAMP sunucu-yazılım kombinasyonunun (Linux ,Apache,MySQL,Phyton )köşe taşıdır. Linux dağıtımları diğer anabilgisayar işletim sistemleri ile karşılaştırıldığında, fiyatlandırma nedeniyle son on yılda giderek popüler olmuştur. Aralık 2009 yılında, bilgisayar devi IBM, pazarlamaya öncelik vereceğini ve ana bilgisayar tabanlı kurumsal Linux sunucularını satacağını bildirdi. Linux dağıtımları, süper bilgisayarlarda işletim sistemi olarak da yaygın şekilde kullanılmaktadır: Kasım 2010 tarihinden beri en iyi 500 sistem arasında 459'u (%91.8) Linux dağıtımı kullanmaktadır.
Ayrıca Linux, dünyanın en güçlü süper bilgisayarı olan ve 2011'de kullanılmaya başlanan IBM Sequoia için de işletim sistemi olarak seçilmiştir.
Ubuntu
Ubuntu, Linux tabanlı özgür ve ücretsiz bir işletim sistemidir. Ubuntu'nun hedefi ortalama bilgisayar kullanıcılarına kullanımı ve kurulumu oldukça kolay, güncel ve güvenli bir işletim sistemi sunmaktır. Ubuntu, 20 milyonu [1] aşkın kullanıcısıyla dünyanın en gözde Linux dağıtımıdır.
Ubuntu, herkesin özgürce kullanabildiği; yayınlamakta, kopyalamakta ve kodlarını değiştirip geliştirebilmekte özgür olduğu yazılımlardan oluşur. Bunların çoğunluğu GNU Genel Kamu Lisansı ile güvence altına alınmış, özgür yazılım / açık kaynak yazılımlardır.
Ubuntu Güney Afrika'lı girişimci Mark Shuttleworth'e ait Canonical Ltd.'nin sponsorluğunda geliştirilmektedir. Canonical, Ubuntu'yu satarak kâr etmektense, ücretsiz dağıtır. Şirket, Ubuntu'yu kullanan kuruluşlara isterlerse teknik destek satarak gelir sağlar. Canonical Ubuntu'yu açık kaynak kodlu ve özgür yazılım olarak sunduğu için, dünya çapında bu işletim sistemini kullanan ve geliştiren gönüllü kullanıcıları sayesinde, tüm bir işletim sistemini tek başına geliştirmek zorunda kalmaz.
Tüm Linux severlerin yaptığı geliştirmeler, onu temel alan Ubuntu'yu da doğrudan geliştirir.
Canonical, Ubuntu dışında resmi olarak üç farklı Ubuntu-benzeri işletim sistemini destekler: Kubuntu, Edubuntu, Ubuntu Sunucu Sürümü (Server Edition).[2] Ayrıca dört farklı Ubuntu benzeri işletim sisteminin geliştirilmesine de katkı sunar: Xubuntu, Gobuntu, Ubuntu Studio, Mythbuntu.[2]
Ubuntu'nun altı ayda bir yeni sürümünü yayınlanmaktadır. Canonical, iki yılda bir yayınlanan LTS (Uzun Süreli Destek, Long Term Support) sürümlerini Ubuntu 12.04'ten itibaren hem masaüstü sürümü için hem de sunucu sürümü için beş yıl boyunca güncelleme desteği sunmaktadır. Ara sürümler için ise on sekiz ay boyunca güvenlik yamaları, geliştirmeleri ve yazılım güncelleştirmeleri desteği sunmaktadır.
Tarihçe
Debian temel alınarak yola çıkılan ilk Ubuntu sürümü 20 Kasım 2004 tarihinde yayımlandı. O zamandan beri her altı ayda bir yeni sürüm yayımlanmaktadır.
Ubuntu, 11,04 (Natty Narwhal) sürümüne kadar GNOME ara yüzünü kullanmış, bu sürümle birlikte Unity'e geçmiştir. Ancak hâlâ Ubuntu GNOME ile kullanılabilmektedir.
MEPIS, Xandros, Linspire, Progeny ve Libranet gibi diğer Debian tabanlı işletim sistemlerinin aksine Ubuntu, Debian'ın felsefesine sadık kalmış ve özgür bir yazılım olarak yoluna devam etmiştir.
Ubuntu sözcüğü, Zulu dilinde "insanlık" demektir, aynı zamanda "başkalarına karşı merhametli, şefkatli, iyiliksever" olmak gibi insani değerlerin temel alındığı bir dünya görüşüdür.
Buradan hareketle Ubuntu, İnsanlık için Linux (Linux For Human Beings) sloganını kullanır.
Ubuntu logosu ilk sürümden beri aynıydı. Elde çizilmiş ve şimdi ubuntu-title adlı bir yazıtipi olan bu imlek Andy Fitzsimon tarafından yapılmıştır. İmleğindeki işlenen temada insanlar arasındaki eşitliğe ve kardeşliğe dikkat çekmektedir. Ubuntu logosu, el ele tutuşmuş insanları temsil eder. Ubuntu 10.04 Lucid Lynx sürümüyle birlikte logo güncellenerek yeniden tasarlanmıştır.
Ubuntu paketlerinin çoğunluğu Debian tasarısının kararsız bölümünden derlenir. Ubuntu ve tüm resmi türevleri .deb paketleri ve APT/Synaptic tabanlı paket yöneticisi kullanır.
Ubuntu tasarısı, paketlerle ilgili bazı konularda Debian ile ortak çalışmaktadır. Ubuntu'ya yüklenen paketler Debian'ın kararlılık seviyesi için bir deneme ortamı yaratmaktadır.
Öte yandan Ubuntu ve Debian çok sayıda kişi tarafından yeterince beraber çalışmamakla suçlanmaktadır; zira Ubuntu .deb'leri ve Debian .deb'leri birbiriyle uyumlu değildir. Her ne kadar çok sayıda Debian geliştiricisi aynı zamanda Ubuntu'nun gelişimine yardım ediyor olsa da Debian'ın kurucusu Ian Murdock Ubuntu'nun ayrı bir proje olduğunu ve Debian ile yeterince ortak noktaya sahip olmadığını belirtmiştir.
Özellikleri
Kurulum
Ubuntu, temel masaüstü kullanıcılarını hedefleyen bir işletim sistemi olması itibarıyla kurulum kolaylığına ayrıca önem vermektedir. Kurulum sırasında ihtiyaç duyulacak olan sabit disk yapısı, saat gurubu, kullanıcı adı ve şifresi gibi gerekli bilgileri kuruluma başlamadan önce girmenizi ister ve kurulum başladıktan sonra bitene kadar sizi oyalamaz. Böylece isterseniz kurulumu bir an önce başlattıktan sonra diğer ilgilenilmesi gereken işlerinize geri dönebilirsiniz.
Aynı bilgisayarda Windows ve Ubuntu'nun bir arada kullanılması da mümkündür, bu işlem Wubi yardımıyla kurulumu kolayca gerçekleştirilebilir. Aynı bilgisayara Windows ve Ubuntu kurulması durumunda bilgisayarın açılış ekranında, kullanıcıya hangi işletim sistemini açmak istediğini soran bir menü eklenir. Böylece kullanıcılar bilgisayarı her yeniden başlattığında bu menü üzerinden dilediği işletim sistemini seçip kullanabilir. Bu şekilde çift işletim sistemi kullanıldığında iki sistem aynı anda çalışmadığı için bilgisayarın çalışma performansına herhangi bir olumsuz etkisi olmaz.
Ubuntu'yu ücretsiz olarak nasıl temin edeceğiniz ve nasıl kuracağınız Ubuntu-tr Wiki sayfalarının Kurulum bölümünde detaylı olarak anlatılmıştır. Yapmanız gereken işlemler kısaca şöyle özetlenebilir;
-Ubuntu kalıp dosyası, web sitesinden ücretsiz indirilir
-Kalıp dosyası herhangi bir CD/DVD yazdırma programında kalıp yazdırma seçeneği kullanılarak bir DVD'ye yazdırılır (USB belleğe yazdırlması da mümkündür)
-Bilgisayar Ubuntu DVD'sinden açılacak şekilde yapılandırılıp açılır, kurulum adımları takip edilir...
-Ubuntu DVD'si, aynı zamanda "Çalışan DVD" özelliğine de sahiptir. Böylelikle, kullanıcıların Ubuntu'yu bilgisayara yüklemeden tamamen DVD'den çalıştırarak denemesine imkan verir. Ubuntu'yu kurmadan Çalışan DVD olarak kullandığınızda sistem DVD üzerinden çalışacağı için bir hayli yavaş çalışacaktır.
Paketler
Ubuntu'da yazılımlar Windows'tan farklı olarak, *.exe değil, *.deb uzantılı paketler/dosyalar halinde sunulur.
Deb ismi Debian'dan gelir. Ubuntu Debian Linux geleneğinden geldiği için Debian ile aynı paket sistemini kullanır.
Yeni yazılım (ya da paket) kurmak için tek yapmanız gereken, Ubuntu ile birlikte gelen Ubuntu Yazılım Merkezindeki kategoriler (Örn. eğitim, grafik, internet gibi) arasından ihtiyacınız olan yazılımı bulup Kura basmaktır.
Seçtiğiniz paket (yani aslında *.deb uzantılı bir dosya) internetteki sunuculardan indirilir ve otomatik olarak bilgisayarınıza kurulur. Bu işlemleri anlatan bir video yan tarafta gözükmektedir.
İstediğiniz bir paketi seçtiğiniz zaman onun çalışması için gerekli tüm diğer paketler/bağımlılıklar kendiliğinden seçilip yüklenecektir.
Kaldırmak istediğinizde ise Kurulu Yazılımlar sekmesinden Kaldır demek yeterlidir. Gerisini Ubuntu kendiliğinden halleder.
Daha farklı yazılım yükleme ve kaldırma seçenekleri de mevcuttur. Deneyimli kullanıcılar Synaptic Paket Yöneticisi, apt-get veya aptitude yazılımlarıyla da paket yükleme/kaldırma işlemlerini gerçekleştirebilirler.
Görsellik
Ubuntu GNOME masaüstü yöneticisi ile gelmektedir. GNOME'un temel felsefesi olan sadelik aynen Ubuntu masaüstünde de yer almaktadır.
KDE masaüstü yöneticisini tercih eden kullanıcılar Kubuntu'yu, XFCE'yi tercih edenler ise Xubuntu'yu edinebilir veya yüklü Ubuntularına kde-desktop, xfce-desktop paketlerini yükleyebilirler.
Ubuntu 7.10 sürümünden itibaren Compiz Fusion adlı 3 boyutlu yazılımla birlikte gelmektedir. Bu yazılım, 3 boyutlu masaüstü ve jöle gibi pencereler başta olmak üzere çok sayıda görsel efekt içermektedir.
Linux'taki masaüstü derlemeleri ücretsizdir. İsteyen kişi istediği masaüstü dağıtımını kurabilir. Genellikle dağıtımlar, UçBirim aracılığıyla yüklenir.
Ticari lisanslı yazılımlar
Bazı ülkelerdeki lisans kısıtlamaları yüzünden Ubuntu, ticari ve kapalı kaynaklı yazılımları doğrudan bünyesinde barındırmamaktadır.[3] Bunların bir kısmı aşağıda sıralanmıştır:
-Bölge ayarı yapılmış DVDleri çözebilen (dekoder) yazılımlar. Her ne kadar özgür libdvdcss kütüphanesi bu işlevi yerine getirebiliyorsa da kimi ülkelerde yasadışı sayıldığı için Ubuntu'yla hazır olarak gelmemektedir.
-WMV ve MP3 gibi bazı ticari ses formatlarının çözücüleri.
-Çok sayıda ticari tarayıcı eklentisi. Örneğin Adobe Flash.
-WinRAR yazılımının sıkıştırdığı "rar" uzantılı dosyaları açmak için gerekli unrar paketi.
Yukarıda sayılan yazılımlar ve daha fazlası, ubuntu-restricted-extras paketinin yüklenmesiyle kolayca edinilebilir.
Android
Başlığın diğer anlamları için Android (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.
Android, Google ve Open Handset Allience tarafından kodlanmış Linux İşletim Sistemi tabanlı bir mobil cihaz (PDA ve cep telefonları) için geliştirilmiş açık kaynak kodlu bir işletim sistemidir.
Android, aygıtların fonksiyonelliğini genişleten uygulamalar yazan geniş bir geliştirici grubuna sahiptir. Android için hali hazır da 250,000'den fazla uygulama bulunmaktadır. Android Market ise, Android işletim sistemi uygulamalarının çeşitli sitelerden indirilebilmesinin yanı sıra, Google tarafından işletilen kurumsal uygulama mağazasıdır. Geliştiriciler, ilk olarak aygıtı, Google'ın Java kütüphanesi aracılığıyla kontrol ederek Java dilinde yazmışlardır.
Open Handset Allience, 5 Kasım 2007'de Android'i kurduğunu duyurmuştur ve ardından 34 adet donanım, yazılım ve telekom şirketi, mobil cihazlar için telif hakkı olmayan bir işletim sisteminin teknolojinin gelişimi için yararlı olduğu konusunda hemfikir olmuşlardır. 2008'de piyasaya sürüldüğünde, birçok Android İşletim Sistemi Apache free-software ve Açık Kaynak Kodu lisansıyla geliştirilmeye açık hale gelmiştir. Android, linux kernel üzerine inşa edilmiş bir mobil işletim sistemidir, bu sistemde ara katman yazılımı, kütüphaneler ve API C diliyle yazılmıştır.Uygulama yazılımları ise, Apache harmony üzerine kurulu java-uyumlu kütüphaneler ihtiva eden uygulama iskeleti üzerinden çalışır.Android, derlenmiş java kodunu çalıştırmak için dinamik çevirmeli (JIT) Dalvik sanal makinasını kullanır ve cihazların fonksiyonerliğini artıran uygulamaların geliştirilmesi için çalışan geniş bir programcı-geliştirici çevresine sahiptir.
Android'in Gelişimi
Google, Android'i satın aldıktan sonra telefon üreticileri yanına alarak Open Handset Alliance (OHA) birliğini kurdu. Android'in gelişimi OHA eliyle yönetilmeye başlandı.
Nisan 2009'da Android 1.5 [Cupcake) yayınlandı. Bluetooth desteği, kamera kaydı, video gösterimi, yazı tahmin edebilen klavye ve animasyonlu ekran özellikleri Android'e kazandırıldı.
Eylül 2009'da Android 1.6 (Donut) yayınlandı.Ekran çözünürlüğü yükseltildi. Doğru çeviri yapma ve okutma özelliği Android'e kazandırıldı.
Ekim 2009'da Android 2.0 ve 2.1 (Eclair) yayınlandı. HTML 5 ve Bluetooth 2.1 desteği kazandırıldı. Sanal klavye ve yüksek ekran çözünürlüğü desteği ile özelleştirilebilen arayüz özelliği eklendi.
Mayıs 2010'da Android 2.2 (Froyo) yayınlandı. 720p ekran çözünürlüğü desteği eklendi.
Şubat 2011'de Android 2.3 (Gingerbread) yayınlandı. Çoklu kamera ve çoklu dokunmatik desteği eklendi.
Yine Şubat 2011'de Android 3.0 (Honeycomb) yayınlandı. Android işletim sistemi, tabletlerle uyumlu hale getirildi.
Ekim 2011'de Android 4.0 (IceCream Sandwich) yayınlandı.Yüz tanıma fonksiyonları ve NFC ile dosya paylaşımı özellikleri eklendi.
Mart 2012'de Android Market'in adı Google Play olarak değiştirildi.
Bölümleri
Android işletim sistemi beş kısımdan oluşur.
1.Çekirdek: Linux kernelidir. Güvenlik, hafıza yönetimi, süreç yönetimi, ağ yığınları ve sürücü modellerini içerir.
2.Android Runtime: Sanal makinedir. Dalvik Sanal Makinesini de içerir.
3.Kütüphaneler: Veritabanı kütüphaneleri, web tarayıcı kütüphaneleri, grafik ve arayüz kütüphanelerini içerir.
4.Uygulama Çatısı: Uygulama geliştiricilere geniş bir platform sunan kısımdır.
5.Uygulama Katmanı: Doğrudan Java programlama diliyle geliştirilmiş uygulamaları içerir.
Geliştirme
12 Kasım 2007'de OHA, Android'in yazılım geliştirme teçhizatının önizlemesini yayınlamıştır ve bu önizleme, geliştirici ve hata giderici, kütüphane setleri, aygıt emülasyonu, dökümantasyon, örnek tasarılar, eğitim, SSS ve fazlasını içermektedir. Geliştiriciler, eğer Windows XP, Vista veya Mac OS çalıştıran x86 tabanlı ya da Linux kullanıyorlarsa Android-SDK'yı indirip kurmaları gerekmektedir. Gereklilikler şunları da kapsamaktadır:
Java Development Kit
Apache Ant
Python 2.2 veya yüksek versiyonu
Eclipse (yazılım) 3.2 veya yüksek versiyonu
Alıntıdır
Windows XP, Microsoft'un kişisel bilgisayarlar ve sunucu sistemleri için ürettiği işletim sistemi ailesi Windows'un NT çekirdeği üzerinde yükselen altıncı ana sürümüdür. 25 Ekim 2001 tarihinde piyasaya sürülmüştür. XP adı experience (Türkçe: deneyim) kelimesinden gelir. Kullanım oranı Windows 7'nin altına inmiştir.
Çekirdek
indows XP, daha önceki Windows sürümlerinden farklı olarak tamamen 32 bitlik Windows NT ve Windows 2000 çekirdekleri (kernel) üzerine kuruldu. Bu çekirdek sistem 16 veya 32 bitlik uygulamaları çalıştırabiliyor, mavi ekran hatalarını azaltıp CTRL+ALT+DEL tuş kombinasyonunun kullanımını diğer sürümlere oranla azaltıyordu.
Korsan Kullanım
Windows XP piyasaya sürülmeden önce korsana karşı çok güçlü önlemler alındı. Ürün etkinleştirme ile kullanıcıların yükledikleri ürünü en geç 30 gün içerisinde şirket ile iletişime geçip etkinleştirme kodunu sisteme tanıtmaları gereklidir.
2006 yılından itibaren, artan korsan Windows XP kullanımına engel olmak amacıyla Microsoft, Windows Genuine Advantage adlı bir yazılımı yürürlüğe sokmuştur. Buna karşın insanlar yine de korsan kullanmanın yollarını bulmuşlardır. Öte yandan korsan XP'lerin çoğunda antivirüslerce silinmeyen ve açığı Microsoft tarafından kapanmayan bir RPC açığı vardır ki bu da korsan Windows'ları tamamiyle dışarıdan müdahalelere açık hale getirir. (Internet bağlantısını sonlandırmak için Görev Yöneticisi'nden Network Service Adı altında çalışan Svchost.exe'leri sonlandırmaya çalıştığınızda 60 saniyelik bilgisayarı kapatma sayacı devreye girer).
Sürücü Veritabanı
Clear Type
Windows XP, özellikle LCD ekranlarda metinlerin okunaklılığını arttırmak amacıyla Clear Type adı verilen bir özellik içermektedir.
Uzak bağlantı
Windows XP, internetten başka bir bilgisayarın yönetilmesine imkân veren Uzak Masaüstü adlı bir yazılım içeriyordu. Bu özellik Vistada Terminal Services adıyla bulunmaktadır.
Hızlı kullanıcı değişimi
XP'de bir kullanıcının oturumu açıkken bir diğerinin oturumuna geçiş yapılabilmektedir.
Internet Explorer 6
6. sürümü, Windows XP ile birlikte gelmektedir.
Hizmet Paketleri
2002 yılında Windows XP'nin eksiklerini gidermek amacıyla bir hizmet paketi (Service Pack) yayınlandı ve USB 2.0 desteği ve yeni Windows Messenger sürümü gibi özellikler XP'ye eklenmiş oldu. Windows XP Service Pack 2 ise 2004 yılında çıkarıldı. Güvenlik ağırlıklı bu hizmet paketi; bulunan güvenlik açıklarının yamalanmasının yanı sıra; Windows Güvenlik Merkezi isimli bir uygulama da eklendi. Bu yazılımla, antivirüs yazılımı, güvenlik duvarı kullanımı ve otomatik güncelleştirmelerin etkin olup olmadığı kullanıcıya bildirilerek yazılımın güvenliği arttırılmaya çalışıldı. 28 Nisan 2008'de 3. hizmet pakedi kullanıcılara sunuldu.
Windows XP'nin Geleceği
Microsoft, Windows XP'nin satışını 30 Haziran 2008 tarihinden itibaren durdurdu; fakat bazı mini dizüstülerde Windows XP yüklü gelmektedir. Windows XP Service Pack 2'e verilen destek, 13 Temmuz 2010 tarihinde bitti, 2014 yılında ise Windows XP Service Pack 3'e verilen destek tamamen sona erecek.
Windows XP'ye Yönelik Eleştiriler
Windows XP işletim sistemi 2001 yılında satışa sunulduğu andan itibaren oldukça iyi satış rakamları elde etti. Bu yüzden 3 adet büyük güncelleme yapılmıştır. Bunlara kısaca SP1, SP2 ve SP3 güncelleme paketleri denilir. Windows XP ilk çıktığı zamanlar yenilikçi ve yenilemez göründüyse de, zamanla sisteme yönelik tehditler artmıştır. Virüsler ve casus programlar bunların başını çeker. Son güncellemelere rağmen hala açıkları bulunmaktadır. Ve sistem genellikle 8-12 ay süre ile düzgün çalışabilmektedir. Bu olayın sonucunda format olayları epeyce artmıştır. Microsoft; Vista'yı çıkarmasına rağmen Xp'yi tahtından edemedi. Fakat 7 ile artık XP yi yavaşça pazardan itmeye çalışıyor. Eleştiriler tam bu noktada başlıyor. XP; 7 çıktıktan sonra sistemin yavaşlığı ve tehditler(solucan, trojan) yüzünden çok sayıda eleştiri almıştır.
Linux
Linux, (telaffuz: Amerikan İngilizcesi'nde: linək/ Lin-əks, Avrupa ve Kanada'da lɪnʊks / Lin-uks) Unix’e fikirsel ve teknik anlamda atıfta bulunarak geliştirilmiş; açık kaynak kodlu, özgür ve ücretsiz bir işletim sistemi çekirdeğidir. Çekirdeğin kaynak kodları GNU Genel Kamu Lisansı çerçevesinde özgürce dağıtılabilir, değiştirilebilir ve kullanılabilir. Linux ismi ilk olarak Linus Torvalds tarafından yazılan ve 5 Ekim 1991 Linux 0.02 etiketiyle duyurusu yapılan[1], Linux çekirdeğinden gelmektedir.
Linux, hemen her bilgisayar platformunda sorunsuzca kullanılabilmektedir. Çok geniş bir donanım desteğine sahip olan Linux; netbook, dizüstü bilgisayar, sunucu bilgisayarlar, iş istasyonu, akıllı telefon, masaüstü bilgisayarlar gibi hemen her platformda tam bir uyum içerisinde çalışabilmektedir. Ağırlıklı olarak sunucu ve iş istasyonu platformlarında tercih edilse de taşınabilir ve masaüstü sistemlerde de kullanım oranını günden güne arttırmaktadır. Ayrıca Linux sunucu-işletim sistemlerinde ilk sırada tercih edilmekte ve dünyanın 10 hızlı süperbilgisayarında da kullanılmaktadır.[2]
Tabi bu durumda açık kaynak kod yapısının ve özgür yazılım anlayışının etkisi büyüktür. Eşdeğeri sistemlere (Microsoft Windows, MacOS) göre çok daha kullanışlı bir yapıya sahip olan Linux, özellikle sunucu pazarında kullanım oranı ile rakipleriyle arasına ciddi bir mesafe koymuştur. Masaüstü ve taşınabilir bilgisayarlar için ise durum biraz farklı olmakla beraber Mint, Ubuntu, openSUSE, Pardus, Mandriva gibi son kullanıcıya hitap eden, pratik değeri yüksek dağıtımlar sayesinde Linux, her geçen gün kullanıcı kazanmaktadır.
Linux, bir çekirdek olarak son kullanıcı için bir anlam ifade etmemektedir. Bunun sebebi grafiksel ortam (X), web tarayıcı, ofis gibi temel yazılımların çekirdek içinde sunulmamasından kaynaklanmaktadır. Özgürce dağıtılan Linux çekirdeği, dağıtım ekipleri tarafından dağıtımın hitap ettiği kitleye göre hazırlanmakta ve son kullanıcıya bir paket olarak sunulmaktadır.
Son kullanıcıya hitap etmek amacıyla geliştirilmekte olan dağıtımlarda Mozilla Firefox Web tarayıcı, KDE veya Gnome masaüstü ortamı, OpenOffice.org ofis yazılımı, Gimp gibi yazılımlar tercih edilir. Orta ve üst düzey kullanıcılar için hazırlanan dağıtımlara ise dağıtımcılar, bu yazılımlara ek olarak MySql, PostreSql, Apache gibi yazılımları da dahil etmekte, bu şekilde paketleyip, son kullanıcıya sunmaktadır.
Bir kısım kitle tarafından “Linux” kelimesiyle ifade edilen çekirdek, bir kısım kitle tarafından da GNU Projesi yazılım ve araçlarını içermesi nedeniyle “GNU/Linux” diye ifade edilmekte, bu söz grubu ile adlandırılmaktadır.
Tarihçe
Unix
Unix’in temeli, 1969 yılında MIT (Massachusetts Teknoloji Enstitüsü), AT&T Bell Labs ve General Electric 'in ortak çalışmasıyla geliştirilmiş MULTICS projesiyle atılmıştır. 1969 yılında, Amerika'da ki AT&T Bell Labs da Ken Thompson, Dennis Ritchie, Douglass Mcllroy ve Joe Ossana tarafından uygulama haline getirmişdir. Birinci sürümü assembler ile yazılmış olan Unix, Dennis Ritche’in yaptığı çalışmalar ile C diline aktarılmıştır. Çeşitli donanımlara bu sayede uyum sağlayabilir hale getirilmiştir. Unix hızla büyümekte ve birçok akademik kuruluşlarda ve şirketlerde oldukça beğenilmektedir.
Masaüstü
Linux'un kişisel bilgisayarlardaki popüleritesi yıllardır sürekli artmakta, şu an birçok yapım grafiksel kullanıcı arayüzü içeriyor. Bunlardan en çok bilinen ikisi GNOME ve KDE Plasma Desktop' tur ve bir çok dili desteklerler. Linux masaüstü yıllardır tartışmalı bir konudur, örneğin 2007'de Gelişim departmanından Con Kolivas, departmandan; masaüstüne gereken önem verilmediği gerekçesiyle ayrılmıştır. Apple'ın Mac OSx ve Microsoft'un Windows OS'i için bolca halihazırda program olmasına rağmen, Linux için bu sayı görece azdır. Wine adlı emülatör ile Linux üzerinde Mac OSx ve Windows programları açılabilsede tam performans sağlayamamaktadır. Yine de Linux için üretilmiş hatrı sayılır derece - özellikle animasyon ve 3d alanında - program vardır. Autodesk,Maya, Softimage XSI, Blender ve Apple Shake bunlara örnek olarak gösterilebilir. Microsoft Windows ve Mac OS X'te bulunan bir çok uygulama Linux'ta da mevcuttur.Genellikle, başka bir işletim sisteminde bulunan özgür yazılım uygulaması vardır. Diğer şekilde o uygulama Linux'ta çalışacak bir versyona sahiptir. ( Skype gibi )
Pek çok popüler uygulama işletim sistemleri çeşitli alanlarda mevcuttur. Örneğin Mozilla Firefox , OpenOffice.org ve tüm önemli işletim sistemlerinin indirilebilir sürümleri vardır. Ayrıca, başlangıçta Linux için olan bazı uygulamaların (Windows ve Mac OS X dahil olmak üzere) diğer sistemler için olanı da vardı, onlar popülerlik nedeniyle (Pidgin gibi, ve GIMP)geliştirilmiştir. Ayrıca gelişmiş masaüstü uygulamaları Linux'ta desteklenmiştir. Animasyon ve görsel efekt alanında kaliteli yazılımlar örneğin; Autodesk, Maya Softimage, XSI ve Apple Shoke mevcuttur: Linux, Windows ya da Mac OS X için.Bunun dışında ayrıca bazı şirketler kendi ya da başka şirkete ait olan oyunları Linux'a taşımıştır
GNU
GNU; çekirdek, sistem araçları, kütüphaneler ve son kullanıcıya yönelik sunulan yazılımları içeren bir proje, bir işletim sistemidir. Açılımı GNU’s Not Unix (GNU Unix değildir) dir. Bu ismin tercihindeki sebep ise Unix’e benzeyen; ancak fikirsel ve teknik bağlamda farklı, herhangi bir Unix kodunu içermemesidir.
GNU, 1983 Eylül ayında Richard Stallman tarafından ortaya atılmıştır. 1984 Ocak ayında proje yürürlüğe girmiştir. Proje, 2006 yılı itibariyle etkin olarak geliştirilmeye devam etmektedir. Proje’nin geliştirilmesi, GNU Tasarısı tarafından gerçekleştirilmekte olup, bu tasarı altında birçok GNU doküman ve yazılımları bulunur. Evvelden çekirdek olarak kullanılması planlanan GNU/Hurd, teknik ve fikirsel aksaklıklardan ötürü yerini Linux çekirdeğine bırakmıştır. Linux çekirdeğinin tercihiyle birçok GNU kullanıcısı Linux çekirdeğine geçiş yapmış, böylece Linux; GNU/Hurd çekirdeğinin de yerini fazlasıyla doldurmuştur.
Linux çekirdeğini yeğleyen kullanıcılar, sistemlerine “Linux” demekte, bu ifadeyi tercih etmektedir; ancak GNU Projesi, “GNU/Linux” ifadesini önermektedir. Bu konuda ki tartışmalar uzun süredir devam etmektedir.
BSD
1992'ye kadar yasal karmaşalardan dolayı ortaya çıkarılamamasına rağmen; NetBSD ve FreeBSD'den geliştirilen 386BSD Linux'un erken tarihli geçmişini oluşturdu. Linus Torvalds 'ın söylediğne göre 386BSD 1992 tarihinden önce ortaya çıkmış olsaydı, Linux'u yaratmayı düşünmek söz konusu olmayabilirdi.
MINIX
Gerçek bir işletim sistemini parçalara ayırmak için kullanılan deneysel bir işletim sistemidir.1991 yılında Linus Torvalds,Helsinki Üniversitesine katıldığında işletim sistemlerini merak etti.Sadece eğitim için MINIX lisansı almaya çalıştı ama başarılı olamadı. Bu yüzden kendi işletim sistemini kurmaya çalıştı.Böylece Linux Kernel ortaya çıkmış oldu. Kullanıcıların kendi kişisel bilgisayarlarında Unix’in çalışma sistemini öğrenmelerini amaçlar. Andrew S. Tanenbaum tarafından kitabı Operating Systems: Design & Implementation' a örnek olması amacıyla 62.000 satır C koduyla yazılmıştır ve bu kaynaktan yola çıkılarak, eski bilgisayarları verimli olarak kullanmak için bu işletim sistemi üzerine geliştirmeler yapılarak kararlı sürümler oluşturulmuştur. Torvalds Linux çekirdeğini MINIX üzerinde geliştirmeye başlamıştır ve MINIX için yazılmış uygulamalar Linux içinde kullanılabilmektedir.Daha sonraları Linux kendi gelişimini sağlayabilecek imkanlara sahip oldu.Ayrıca GNU uygulamaları MINIX uygulamalarının yerini aldı,çünkü GNU da yazılan kodlar ücretsiz ulaşılabilir durumdaydı.Bu durum işletim sistemini kullanmaya yeni başlayanlar için büyük bir avantaj sağlıyordu.
Tasarım
Linux tabanlı sistem Unix benzeri modüler bir işletim sistemidir.Linux çoğu temel tasarım prensiplerini 1970 ve 1980ler'de Unix'in oluşturduğu prensiplerden elde etmiştir.Bu sistem proses kontrolünün üstesinden gelebilen,ağ kurabilen ve çevrel ve dosya sistemini kullanabilen tek parçalı çekirdek(Linux çekirdeği)kullanmaktadır.Aygıt sürücüleri ya çekirdekle doğrudan birleşmiştir ya da modül halinde sistem çalışırken yüklenmiştir.
Bugünkü Gelişimi
Torvalds, çekirdeğin geliştirilmesi ile ilgili çalışmaları yönetmeye devam etmektedir. Stallman ise zaman zaman GNU bileşenlerini destekleyen ücretsiz yazılım vakfına (Free Software Foundation) başkanlık etmektedir. Son olarak, bireyler ve kurumlar 3. parti GNU olmayan bileşenleri geliştirmektedirler. Bu 3. parti bileşenler işin çok büyük bir kısmını içermekte ve ayrıca hem çekirdek modüllerini hem kullanıcı uygulamalarını ve kütüphaneleri kapsamaktadır.
Telif Hakkı ve İsimlendirme
Linux ve çoğu GNU yazılımı GPL (Genel Kamu Lisansı) altında lisanslıdır. GPL, Linux dağıtıcılarına kaynak kodu(yada herhangi bir değişikliği) alıcılar için aynı şartlar altında kullanılabilir hale getirmesini gerektirir. Yazılım sisteminin diğer anahtar bileşenleri başka lisanslar kullanabilir. Örneğin birçok kütüphane GNU, LGPL' yi ve GPL'nin birçok serbest versiyonunu kullanır.Ek olarak X Pencere sistemini X.org uygulamaları MIT lisansını kullanır.
Torvalds linux çekirdeğinin genel kamu lisansının 2. versiyonundan 3. versiyonuna geçmeyeceğini belirtir.Torvalds özellikle yeni lisansta yer alan ve dijital haklar yönetiminde yazılım kullanımını yasaklayan bazı hükümleri sevmemektedir ve aynı zamanda sayısı binleri bulan bütün telif hakkı sahiplerinden izin almak kullanışsız olacaktır.
2001'de Red Hat Linux üzerine yapılmış bir çalışma bu dağıtımın 30 milyon kod kaynak hattı içerdiğini bulmuştur.
Linux Dağıtımları
Şu anda GNU yazılımlarını ve diğer özgür yazılımları bir araya getiren ve tüm bunları bir Linux çekirdeği ile beraber toplu, derlenmiş ve kurulumu çok kolay bir işletim sistemi olarak piyasaya süren irili ufaklı birçok çalışma mevcuttur. Mint, Ubuntu, Debian, openSUSE, Pardus, Fedora, Gentoo, Gelecek Linux, Archlinux, Mandriva, Red Hat, Slackware, CentOS bunlardan bazılarıdır. Her biri, sıradan bir bilgisayar kullanıcısının biraz emek sarf ederek bilgisayarına kurabileceği ve neredeyse hiç yabancılık çekmeden kullanabileceği kadar rahat bir kurulum arayüzüne sahip bir şekilde hazırlanmaktadır. Bu dağıtımlar kendi sayfalarından indirilebilecek kalıp dosyaları veya bilgisayar mühendislikleri yazılım arşivlerinden ya da sadece dağıtım işini üstlenmiş internet sitelerinden CD/DVD şeklinde edinilebilmektedir. Ülkemizde Linux çalışmaları TÜBİTAK destekli Pardus, özel sektör destekli Gelecek Linux gibi projelerle ulusal bilişim pazarında kendine yer edinmektedir.
Kullanım Alanı
Açık kaynaklı olması çekirdek yapı üzerine uygulama geliştirmeyi kolaylaştırmaktadır. Bundan dolayı Linux farklı amaçlar dâhilinde kullanılır. Cep telefonlarında, Cep bilgisayarlarında, Dizüstü bilgisayarlarda, masaüstü bilgisayarlarda, iş istasyonlarında ve sunucularda kullanımı yaygındır. Her amaç için farklı bir GNU/Linux dağıtımı bulmak mümkündür. Ev kullanıcıları için ; Mint, openSUSE, Ubuntu, Mandriva, Pardus gibi dağıtımlar yaygınken; sunucularda Fedora, CentOS, Debian daha yaygın olup ayrıca eğitim için Edubuntu gibi dağıtımlar da bulmak mümkündür.
Destekleyen Kuruluşlar
Şu anda neredeyse tüm üniversite bilgi işlem merkezleri, bunların yanında Google, NASA,IBM, Yahoo, HP, Boeing, HSBC, CitiBank,Intel ,Red Hat, Sony Ericsson, Nokia, Siemens, Samsung, Motorola, General Motors, Hyun, Oracle, EToys, Tübitak, Troll Tech., Novell gibi çok büyük kuruluşlar GNU/Linux kullanmakta ve bir şekilde özgür yazılımlara destek olmaktadırlar.
Kullanım
Masaüstü ve sunucuların genel kullanım amaçları için tasarlandığı kadar, dağıtım amaçlı özelleştirilebilir: Bilgisayar mimari desteği, dahili sistemler, kararlılık, güvenlik, belirli bir bölgeye veya dile yerleşim, belirli kullanıcı gruplarını hedefleme, gerçek zamanlı araçları destekleme. Dahası, bazı dağıtımlar özellikle ücretsiz programları kapsar. Günümüzde, yaklaşık bir düzine kadar yaygın genel kullanım dağıtımıyla birlikte üç bini aşan dağıtım aktif olarak geliştirilmiştir.
Dizayn Bir Linux tabanlı sistem modüler bir Unix benzeri işletim sistemidir. O 1970 ve 1980'li yıllarda Unix kurulan ilkelerinden çok temel tasarım türetilmiştir. Böyle bir sistemin monolitik bir çekirdek kullanır, proses kontrol, ağ ve periferik ve dosya sistemi erişim kolları Linux çekirdeği. Aygıt sürücüleri ya çekirdek ile doğrudan entegre ya da ekledi sistem çalışırken modüllerin yüklü olarak.Ayrı proje çekirdek arayüzü çok sistemin daha üst düzey işlevsellik sağlamak söyledi. GNU kullanım alanı C kütüphanesi, popüler bir kabuk ve birçok temel işletim sistemi görevleri yürütmek ortak Unix araçları çoğunun en sık uygulanmasını sağlamak, çoğu Linux tabanlı sistemlerin önemli bir parçasıdır. Çoğu Linux sistemleri tarafından kullanılan grafik kullanıcı arabirimi (veya GUI) X Pencere Sistemi bir uygulama üstüne inşa edilmiştir.
Sunucular, Anabilgisayarlar ve Süperbilgisayarlar
Linux ürünleri sunucu işletim sistemi olarak uzun zamandır kullanılmakta ve önemi bu alanda giderek artmaktadır . Netcraft’ın Eylül 2006'da yayınladığı rapora göre , on güvenilir internet şirketinden sekizi Linux ürünlerini internet sunucularında kullanmaktadır . (Haziran 2008’den bu yana, Linux ürünleri FreeBSD ve Microsoft’un da içinde bulunduğu en iyi 10 şirketten 5’nin temsilciliğini yaptı, Şubat 2010’dan bu yana ise bu şirketlerin 6’sının temsilciliğini yaptı). Linux dağıtımları LAMP sunucu-yazılım kombinasyonunun (Linux ,Apache,MySQL,Phyton )köşe taşıdır. Linux dağıtımları diğer anabilgisayar işletim sistemleri ile karşılaştırıldığında, fiyatlandırma nedeniyle son on yılda giderek popüler olmuştur. Aralık 2009 yılında, bilgisayar devi IBM, pazarlamaya öncelik vereceğini ve ana bilgisayar tabanlı kurumsal Linux sunucularını satacağını bildirdi. Linux dağıtımları, süper bilgisayarlarda işletim sistemi olarak da yaygın şekilde kullanılmaktadır: Kasım 2010 tarihinden beri en iyi 500 sistem arasında 459'u (%91.8) Linux dağıtımı kullanmaktadır.
Ayrıca Linux, dünyanın en güçlü süper bilgisayarı olan ve 2011'de kullanılmaya başlanan IBM Sequoia için de işletim sistemi olarak seçilmiştir.
Ubuntu
Ubuntu, Linux tabanlı özgür ve ücretsiz bir işletim sistemidir. Ubuntu'nun hedefi ortalama bilgisayar kullanıcılarına kullanımı ve kurulumu oldukça kolay, güncel ve güvenli bir işletim sistemi sunmaktır. Ubuntu, 20 milyonu [1] aşkın kullanıcısıyla dünyanın en gözde Linux dağıtımıdır.
Ubuntu, herkesin özgürce kullanabildiği; yayınlamakta, kopyalamakta ve kodlarını değiştirip geliştirebilmekte özgür olduğu yazılımlardan oluşur. Bunların çoğunluğu GNU Genel Kamu Lisansı ile güvence altına alınmış, özgür yazılım / açık kaynak yazılımlardır.
Ubuntu Güney Afrika'lı girişimci Mark Shuttleworth'e ait Canonical Ltd.'nin sponsorluğunda geliştirilmektedir. Canonical, Ubuntu'yu satarak kâr etmektense, ücretsiz dağıtır. Şirket, Ubuntu'yu kullanan kuruluşlara isterlerse teknik destek satarak gelir sağlar. Canonical Ubuntu'yu açık kaynak kodlu ve özgür yazılım olarak sunduğu için, dünya çapında bu işletim sistemini kullanan ve geliştiren gönüllü kullanıcıları sayesinde, tüm bir işletim sistemini tek başına geliştirmek zorunda kalmaz.
Tüm Linux severlerin yaptığı geliştirmeler, onu temel alan Ubuntu'yu da doğrudan geliştirir.
Canonical, Ubuntu dışında resmi olarak üç farklı Ubuntu-benzeri işletim sistemini destekler: Kubuntu, Edubuntu, Ubuntu Sunucu Sürümü (Server Edition).[2] Ayrıca dört farklı Ubuntu benzeri işletim sisteminin geliştirilmesine de katkı sunar: Xubuntu, Gobuntu, Ubuntu Studio, Mythbuntu.[2]
Ubuntu'nun altı ayda bir yeni sürümünü yayınlanmaktadır. Canonical, iki yılda bir yayınlanan LTS (Uzun Süreli Destek, Long Term Support) sürümlerini Ubuntu 12.04'ten itibaren hem masaüstü sürümü için hem de sunucu sürümü için beş yıl boyunca güncelleme desteği sunmaktadır. Ara sürümler için ise on sekiz ay boyunca güvenlik yamaları, geliştirmeleri ve yazılım güncelleştirmeleri desteği sunmaktadır.
Tarihçe
Debian temel alınarak yola çıkılan ilk Ubuntu sürümü 20 Kasım 2004 tarihinde yayımlandı. O zamandan beri her altı ayda bir yeni sürüm yayımlanmaktadır.
Ubuntu, 11,04 (Natty Narwhal) sürümüne kadar GNOME ara yüzünü kullanmış, bu sürümle birlikte Unity'e geçmiştir. Ancak hâlâ Ubuntu GNOME ile kullanılabilmektedir.
MEPIS, Xandros, Linspire, Progeny ve Libranet gibi diğer Debian tabanlı işletim sistemlerinin aksine Ubuntu, Debian'ın felsefesine sadık kalmış ve özgür bir yazılım olarak yoluna devam etmiştir.
Ubuntu sözcüğü, Zulu dilinde "insanlık" demektir, aynı zamanda "başkalarına karşı merhametli, şefkatli, iyiliksever" olmak gibi insani değerlerin temel alındığı bir dünya görüşüdür.
Buradan hareketle Ubuntu, İnsanlık için Linux (Linux For Human Beings) sloganını kullanır.
Ubuntu logosu ilk sürümden beri aynıydı. Elde çizilmiş ve şimdi ubuntu-title adlı bir yazıtipi olan bu imlek Andy Fitzsimon tarafından yapılmıştır. İmleğindeki işlenen temada insanlar arasındaki eşitliğe ve kardeşliğe dikkat çekmektedir. Ubuntu logosu, el ele tutuşmuş insanları temsil eder. Ubuntu 10.04 Lucid Lynx sürümüyle birlikte logo güncellenerek yeniden tasarlanmıştır.
Ubuntu paketlerinin çoğunluğu Debian tasarısının kararsız bölümünden derlenir. Ubuntu ve tüm resmi türevleri .deb paketleri ve APT/Synaptic tabanlı paket yöneticisi kullanır.
Ubuntu tasarısı, paketlerle ilgili bazı konularda Debian ile ortak çalışmaktadır. Ubuntu'ya yüklenen paketler Debian'ın kararlılık seviyesi için bir deneme ortamı yaratmaktadır.
Öte yandan Ubuntu ve Debian çok sayıda kişi tarafından yeterince beraber çalışmamakla suçlanmaktadır; zira Ubuntu .deb'leri ve Debian .deb'leri birbiriyle uyumlu değildir. Her ne kadar çok sayıda Debian geliştiricisi aynı zamanda Ubuntu'nun gelişimine yardım ediyor olsa da Debian'ın kurucusu Ian Murdock Ubuntu'nun ayrı bir proje olduğunu ve Debian ile yeterince ortak noktaya sahip olmadığını belirtmiştir.
Özellikleri
Kurulum
Ubuntu, temel masaüstü kullanıcılarını hedefleyen bir işletim sistemi olması itibarıyla kurulum kolaylığına ayrıca önem vermektedir. Kurulum sırasında ihtiyaç duyulacak olan sabit disk yapısı, saat gurubu, kullanıcı adı ve şifresi gibi gerekli bilgileri kuruluma başlamadan önce girmenizi ister ve kurulum başladıktan sonra bitene kadar sizi oyalamaz. Böylece isterseniz kurulumu bir an önce başlattıktan sonra diğer ilgilenilmesi gereken işlerinize geri dönebilirsiniz.
Aynı bilgisayarda Windows ve Ubuntu'nun bir arada kullanılması da mümkündür, bu işlem Wubi yardımıyla kurulumu kolayca gerçekleştirilebilir. Aynı bilgisayara Windows ve Ubuntu kurulması durumunda bilgisayarın açılış ekranında, kullanıcıya hangi işletim sistemini açmak istediğini soran bir menü eklenir. Böylece kullanıcılar bilgisayarı her yeniden başlattığında bu menü üzerinden dilediği işletim sistemini seçip kullanabilir. Bu şekilde çift işletim sistemi kullanıldığında iki sistem aynı anda çalışmadığı için bilgisayarın çalışma performansına herhangi bir olumsuz etkisi olmaz.
Ubuntu'yu ücretsiz olarak nasıl temin edeceğiniz ve nasıl kuracağınız Ubuntu-tr Wiki sayfalarının Kurulum bölümünde detaylı olarak anlatılmıştır. Yapmanız gereken işlemler kısaca şöyle özetlenebilir;
-Ubuntu kalıp dosyası, web sitesinden ücretsiz indirilir
-Kalıp dosyası herhangi bir CD/DVD yazdırma programında kalıp yazdırma seçeneği kullanılarak bir DVD'ye yazdırılır (USB belleğe yazdırlması da mümkündür)
-Bilgisayar Ubuntu DVD'sinden açılacak şekilde yapılandırılıp açılır, kurulum adımları takip edilir...
-Ubuntu DVD'si, aynı zamanda "Çalışan DVD" özelliğine de sahiptir. Böylelikle, kullanıcıların Ubuntu'yu bilgisayara yüklemeden tamamen DVD'den çalıştırarak denemesine imkan verir. Ubuntu'yu kurmadan Çalışan DVD olarak kullandığınızda sistem DVD üzerinden çalışacağı için bir hayli yavaş çalışacaktır.
Paketler
Ubuntu'da yazılımlar Windows'tan farklı olarak, *.exe değil, *.deb uzantılı paketler/dosyalar halinde sunulur.
Deb ismi Debian'dan gelir. Ubuntu Debian Linux geleneğinden geldiği için Debian ile aynı paket sistemini kullanır.
Yeni yazılım (ya da paket) kurmak için tek yapmanız gereken, Ubuntu ile birlikte gelen Ubuntu Yazılım Merkezindeki kategoriler (Örn. eğitim, grafik, internet gibi) arasından ihtiyacınız olan yazılımı bulup Kura basmaktır.
Seçtiğiniz paket (yani aslında *.deb uzantılı bir dosya) internetteki sunuculardan indirilir ve otomatik olarak bilgisayarınıza kurulur. Bu işlemleri anlatan bir video yan tarafta gözükmektedir.
İstediğiniz bir paketi seçtiğiniz zaman onun çalışması için gerekli tüm diğer paketler/bağımlılıklar kendiliğinden seçilip yüklenecektir.
Kaldırmak istediğinizde ise Kurulu Yazılımlar sekmesinden Kaldır demek yeterlidir. Gerisini Ubuntu kendiliğinden halleder.
Daha farklı yazılım yükleme ve kaldırma seçenekleri de mevcuttur. Deneyimli kullanıcılar Synaptic Paket Yöneticisi, apt-get veya aptitude yazılımlarıyla da paket yükleme/kaldırma işlemlerini gerçekleştirebilirler.
Görsellik
Ubuntu GNOME masaüstü yöneticisi ile gelmektedir. GNOME'un temel felsefesi olan sadelik aynen Ubuntu masaüstünde de yer almaktadır.
KDE masaüstü yöneticisini tercih eden kullanıcılar Kubuntu'yu, XFCE'yi tercih edenler ise Xubuntu'yu edinebilir veya yüklü Ubuntularına kde-desktop, xfce-desktop paketlerini yükleyebilirler.
Ubuntu 7.10 sürümünden itibaren Compiz Fusion adlı 3 boyutlu yazılımla birlikte gelmektedir. Bu yazılım, 3 boyutlu masaüstü ve jöle gibi pencereler başta olmak üzere çok sayıda görsel efekt içermektedir.
Linux'taki masaüstü derlemeleri ücretsizdir. İsteyen kişi istediği masaüstü dağıtımını kurabilir. Genellikle dağıtımlar, UçBirim aracılığıyla yüklenir.
Ticari lisanslı yazılımlar
Bazı ülkelerdeki lisans kısıtlamaları yüzünden Ubuntu, ticari ve kapalı kaynaklı yazılımları doğrudan bünyesinde barındırmamaktadır.[3] Bunların bir kısmı aşağıda sıralanmıştır:
-Bölge ayarı yapılmış DVDleri çözebilen (dekoder) yazılımlar. Her ne kadar özgür libdvdcss kütüphanesi bu işlevi yerine getirebiliyorsa da kimi ülkelerde yasadışı sayıldığı için Ubuntu'yla hazır olarak gelmemektedir.
-WMV ve MP3 gibi bazı ticari ses formatlarının çözücüleri.
-Çok sayıda ticari tarayıcı eklentisi. Örneğin Adobe Flash.
-WinRAR yazılımının sıkıştırdığı "rar" uzantılı dosyaları açmak için gerekli unrar paketi.
Yukarıda sayılan yazılımlar ve daha fazlası, ubuntu-restricted-extras paketinin yüklenmesiyle kolayca edinilebilir.
Android
Başlığın diğer anlamları için Android (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.
Android, Google ve Open Handset Allience tarafından kodlanmış Linux İşletim Sistemi tabanlı bir mobil cihaz (PDA ve cep telefonları) için geliştirilmiş açık kaynak kodlu bir işletim sistemidir.
Android, aygıtların fonksiyonelliğini genişleten uygulamalar yazan geniş bir geliştirici grubuna sahiptir. Android için hali hazır da 250,000'den fazla uygulama bulunmaktadır. Android Market ise, Android işletim sistemi uygulamalarının çeşitli sitelerden indirilebilmesinin yanı sıra, Google tarafından işletilen kurumsal uygulama mağazasıdır. Geliştiriciler, ilk olarak aygıtı, Google'ın Java kütüphanesi aracılığıyla kontrol ederek Java dilinde yazmışlardır.
Open Handset Allience, 5 Kasım 2007'de Android'i kurduğunu duyurmuştur ve ardından 34 adet donanım, yazılım ve telekom şirketi, mobil cihazlar için telif hakkı olmayan bir işletim sisteminin teknolojinin gelişimi için yararlı olduğu konusunda hemfikir olmuşlardır. 2008'de piyasaya sürüldüğünde, birçok Android İşletim Sistemi Apache free-software ve Açık Kaynak Kodu lisansıyla geliştirilmeye açık hale gelmiştir. Android, linux kernel üzerine inşa edilmiş bir mobil işletim sistemidir, bu sistemde ara katman yazılımı, kütüphaneler ve API C diliyle yazılmıştır.Uygulama yazılımları ise, Apache harmony üzerine kurulu java-uyumlu kütüphaneler ihtiva eden uygulama iskeleti üzerinden çalışır.Android, derlenmiş java kodunu çalıştırmak için dinamik çevirmeli (JIT) Dalvik sanal makinasını kullanır ve cihazların fonksiyonerliğini artıran uygulamaların geliştirilmesi için çalışan geniş bir programcı-geliştirici çevresine sahiptir.
Android'in Gelişimi
Google, Android'i satın aldıktan sonra telefon üreticileri yanına alarak Open Handset Alliance (OHA) birliğini kurdu. Android'in gelişimi OHA eliyle yönetilmeye başlandı.
Nisan 2009'da Android 1.5 [Cupcake) yayınlandı. Bluetooth desteği, kamera kaydı, video gösterimi, yazı tahmin edebilen klavye ve animasyonlu ekran özellikleri Android'e kazandırıldı.
Eylül 2009'da Android 1.6 (Donut) yayınlandı.Ekran çözünürlüğü yükseltildi. Doğru çeviri yapma ve okutma özelliği Android'e kazandırıldı.
Ekim 2009'da Android 2.0 ve 2.1 (Eclair) yayınlandı. HTML 5 ve Bluetooth 2.1 desteği kazandırıldı. Sanal klavye ve yüksek ekran çözünürlüğü desteği ile özelleştirilebilen arayüz özelliği eklendi.
Mayıs 2010'da Android 2.2 (Froyo) yayınlandı. 720p ekran çözünürlüğü desteği eklendi.
Şubat 2011'de Android 2.3 (Gingerbread) yayınlandı. Çoklu kamera ve çoklu dokunmatik desteği eklendi.
Yine Şubat 2011'de Android 3.0 (Honeycomb) yayınlandı. Android işletim sistemi, tabletlerle uyumlu hale getirildi.
Ekim 2011'de Android 4.0 (IceCream Sandwich) yayınlandı.Yüz tanıma fonksiyonları ve NFC ile dosya paylaşımı özellikleri eklendi.
Mart 2012'de Android Market'in adı Google Play olarak değiştirildi.
Bölümleri
Android işletim sistemi beş kısımdan oluşur.
1.Çekirdek: Linux kernelidir. Güvenlik, hafıza yönetimi, süreç yönetimi, ağ yığınları ve sürücü modellerini içerir.
2.Android Runtime: Sanal makinedir. Dalvik Sanal Makinesini de içerir.
3.Kütüphaneler: Veritabanı kütüphaneleri, web tarayıcı kütüphaneleri, grafik ve arayüz kütüphanelerini içerir.
4.Uygulama Çatısı: Uygulama geliştiricilere geniş bir platform sunan kısımdır.
5.Uygulama Katmanı: Doğrudan Java programlama diliyle geliştirilmiş uygulamaları içerir.
Geliştirme
12 Kasım 2007'de OHA, Android'in yazılım geliştirme teçhizatının önizlemesini yayınlamıştır ve bu önizleme, geliştirici ve hata giderici, kütüphane setleri, aygıt emülasyonu, dökümantasyon, örnek tasarılar, eğitim, SSS ve fazlasını içermektedir. Geliştiriciler, eğer Windows XP, Vista veya Mac OS çalıştıran x86 tabanlı ya da Linux kullanıyorlarsa Android-SDK'yı indirip kurmaları gerekmektedir. Gereklilikler şunları da kapsamaktadır:
Java Development Kit
Apache Ant
Python 2.2 veya yüksek versiyonu
Eclipse (yazılım) 3.2 veya yüksek versiyonu
Alıntıdır
DieseL tarafından 04-19-2016, 02:54 PM tarihinde
henüz yorum yok
Bilmeyenler için sabit Ip adresi almayı detaylıca anlattım.
1. Başlat menüsünü açıp arama bölümüne cmd yazıp enter'a basıyoruz.
2. Açılan ekranda ipconfig yazıp enter'a basıyoruz.
3. Resimde kare içine alınan değerleri bir kenara kaydediyoruz.
Linkleri görebilmek için Üye Olun veya Giriş Yapın.
Ip adresimiz,
192.168.0.x
192.168.1.x
192.168.2.x
10.0.0.x
bunlardan biri olacaktır. x ile belirtilen rakam ise sizin bilgisayarınızın numarasıdır. Resimde de görüldüğü gibi benimkisi 192.168.2.7
4. Başlat çubuğunda sağ alttan internet simgesine sağ tıklıyoruz ve Ağ ve Paylaşım Merkezi'ni Aç'a basıyoruz.
5. Açılan pencerede sol tarafdan Bağdaştırıcı ayarlarını değiştirin'e basıyoruz.
6. Ağ bağlantıları sayfası açılıyor, burdan kablosuz internet kullanıyorsak kablosuza yoksa yerel ağ bağlantısına sağ tıklıyoruz ve Özellikler'e basıyoruz.
7. Açılan bölümden Internet Protokolü sürüm 4 (TCP/IPv4) yazana çift tıklıyoruz.
8. Açılan pencerede Otomatik olarak bir IP adresi al seçilidir. Bunu Aşağıdaki IP adresini kullan olarak değiştiriyoruz.
Ve alttaki boşluğu demin ipconfig ekranında çıkan ip adresine göre dolduruyoruz.
Ip Adresi: Bu bölüme ipconfig ekranında çıkan ip adresini giriyoruz.
Alt Ağ Maskesi: Bu bölüme standart olarak 255.255.255.0 girilir. Zaten üstüne tıkladığınız zaman otomatik olarak doldurulur bölüm sizin yazmanıza gerek yoktur.
Varsayılan Ağ Geçidi: ipconfig sayfasında varsayılan ağ geçidi kısmında yazan ip adresini buraya giriyoruz. Bu aynı zamanda modeminizin ip adresidir.
Tercih Edilen DNS Sunucusu: 8.8.8.8
Diğer DNS Sunucusu: 8.8.4.4
Linkleri görebilmek için Üye Olun veya Giriş Yapın.
Verdiğim dns google dns'tir. İsteyenler başka dns kullanabilirler.
9. Verdiğim gibi doldurduktan sonra tamam'a ardından tekrar tamama basıyoruz. İşte bu kadar ip adresimizi sabitledik.
Not: Burada sözü edilen sabit IP alma işlemi, local IP'nizi sabitlemek içindir. Local IP Adresinin, internete çıkış yaptığınız IP ile bir ilgisi yoktur, ikisi farklı şeyler.
Local IP adresleri (genellikle) 192.168.x.x formatında ve değişkendir. Bu başlığın amacı x.x olan kısmın nasıl sabitleneceğini anlatmaktır.
İnternete çıkış yaptığınız IP ise modeminize otomatik olarak atanır ve telekom'un kontrolündedir. Modemi kapatıp açtığınız zaman değişir. Modemi kapatıp açmasanız da 1-2 gün içerisinde otomatik olarak telekom tarafından değiştirilir. Sabir bir internete çıkış adresine sahip olmak için, telekoma başvurarak Statik IP satın almanız gerekmektedir.
Alıntıdır
1. Başlat menüsünü açıp arama bölümüne cmd yazıp enter'a basıyoruz.
2. Açılan ekranda ipconfig yazıp enter'a basıyoruz.
3. Resimde kare içine alınan değerleri bir kenara kaydediyoruz.
Linkleri görebilmek için Üye Olun veya Giriş Yapın.
Ip adresimiz,
192.168.0.x
192.168.1.x
192.168.2.x
10.0.0.x
bunlardan biri olacaktır. x ile belirtilen rakam ise sizin bilgisayarınızın numarasıdır. Resimde de görüldüğü gibi benimkisi 192.168.2.7
4. Başlat çubuğunda sağ alttan internet simgesine sağ tıklıyoruz ve Ağ ve Paylaşım Merkezi'ni Aç'a basıyoruz.
5. Açılan pencerede sol tarafdan Bağdaştırıcı ayarlarını değiştirin'e basıyoruz.
6. Ağ bağlantıları sayfası açılıyor, burdan kablosuz internet kullanıyorsak kablosuza yoksa yerel ağ bağlantısına sağ tıklıyoruz ve Özellikler'e basıyoruz.
7. Açılan bölümden Internet Protokolü sürüm 4 (TCP/IPv4) yazana çift tıklıyoruz.
8. Açılan pencerede Otomatik olarak bir IP adresi al seçilidir. Bunu Aşağıdaki IP adresini kullan olarak değiştiriyoruz.
Ve alttaki boşluğu demin ipconfig ekranında çıkan ip adresine göre dolduruyoruz.
Ip Adresi: Bu bölüme ipconfig ekranında çıkan ip adresini giriyoruz.
Alt Ağ Maskesi: Bu bölüme standart olarak 255.255.255.0 girilir. Zaten üstüne tıkladığınız zaman otomatik olarak doldurulur bölüm sizin yazmanıza gerek yoktur.
Varsayılan Ağ Geçidi: ipconfig sayfasında varsayılan ağ geçidi kısmında yazan ip adresini buraya giriyoruz. Bu aynı zamanda modeminizin ip adresidir.
Tercih Edilen DNS Sunucusu: 8.8.8.8
Diğer DNS Sunucusu: 8.8.4.4
Linkleri görebilmek için Üye Olun veya Giriş Yapın.
Verdiğim dns google dns'tir. İsteyenler başka dns kullanabilirler.
9. Verdiğim gibi doldurduktan sonra tamam'a ardından tekrar tamama basıyoruz. İşte bu kadar ip adresimizi sabitledik.
Not: Burada sözü edilen sabit IP alma işlemi, local IP'nizi sabitlemek içindir. Local IP Adresinin, internete çıkış yaptığınız IP ile bir ilgisi yoktur, ikisi farklı şeyler.
Local IP adresleri (genellikle) 192.168.x.x formatında ve değişkendir. Bu başlığın amacı x.x olan kısmın nasıl sabitleneceğini anlatmaktır.
İnternete çıkış yaptığınız IP ise modeminize otomatik olarak atanır ve telekom'un kontrolündedir. Modemi kapatıp açtığınız zaman değişir. Modemi kapatıp açmasanız da 1-2 gün içerisinde otomatik olarak telekom tarafından değiştirilir. Sabir bir internete çıkış adresine sahip olmak için, telekoma başvurarak Statik IP satın almanız gerekmektedir.
Alıntıdır
Forum: Windows
DieseL tarafından 04-19-2016, 02:54 PM tarihinde
henüz yorum yok
Unity3D Nedir ?
Öncelikle derslere başlamadan önce unity3d nedir ? , ne işe yarar ? gibi sorulara cevap bulabileceğiniz bir ön bilgilendirme makalesi paylaşmak istiyorum.
UNITY3D NEDIR?
Unity3D rusyada geliştirilen ve yayınlanan bir oyun motorudur.Aslında amacı oyun yapmak değildi daha farklı birşey için kullanılacaktı,oyunları bilgisayarınıza yüklemeden Unity Web Player ile oyunları internet üzerinden oynayabilmekti.Bu çok iyi olacaktı , hem oyunlarda korsanın önüne geçilecek ve oyununu sadece kendi internet sitesinden dahi oynatabilecekti.Fakat Unity3D bununla yetinmeyerek dahada kendini geliştirdi.
Unity3D 2012 aralık ayında 4.0 versiyonu ile resmi olarak Desktop, Android, IOS, Flash Player, PS3, Web Player ve XBOX platformlari icin oyun yapmaniza imkan saglamaktadir.Unity3D 3 boyutlu oyun yapmanıza olanak sağlayan bir oyun motorudur fakat 2D oyun yapılmaz mı ? , tabiki yapılabilir fakat doğal olarak motor 3D olduğundan 3 boyutlu oyun yapmanız tavsiye edilir.
Unity3D oyun motoru Unity Engines tarafindan C/C++ ile gelistirilmistir. Unity 4.0 sürümü ile C#, JavaScript, Boo ve DirectX dilleri ile oyun gelistirmenize destek vermektedir.
DIGER OYUN MOTORLARINDAN FARKI?
Diğer motorlardan farkı hem ucuz olması, hem kaynağının bol olması, hemde yaptığınız oyunu bir tıklamayla bütün platformlara çevirebiliyor olması en büyük avantajlarındandır.Android için yaptığınız bir oyunu , ios gibi platformlarada çevirmenizi sağlar bu sayede bir daha aynı oyun için diğer platformlarda uğraşmanız gerekmez.Bunun için çok fazla tercih edilen bir oyun motorudur.
FIYATLANDIRMA VE LİSANSLARI
Öncelikle unity çok ileri seviye kullanmıyacaksanız motoru bedeva olarak kullanabilirsiniz.Eger Web Player veya Bilgisayar icin kullanacaksaniz ve Unity3D nin cok uc ozelliklerine ihtiyaciniz yoksa dediğim gibi bedeva kullanmanız mümkündür.Unity3D´yi bedava olarak kullanabilir oyun yapabilir ve hatta Unity Engines´e hic bir kurus vermeden free surümü ile yaptığınız oyunu piyasaya sürebilirsiniz. Bu özelliği ile en çok tercih edilmesinin başlıca sebeplerindendir.
Unity3D kendi içersinde iki çeşit olarak değişir , free versiyon ve pro versiyon olmak üzere iki çeşit haline gelir.
Eger Unity3D´nin free sürümü üzerine Android, IOS, Adobe Flash Player platformlarını satın almak isterseniz bunların her biri ayrı ayrı olarak 400$ ´ dır.
Eğer Unity3D´nin pro sürümünü kullanacaksanız,öncelikle bunun üstüne platform satın alabilmeniz için 1500$ dolar vererek Unity Pro´ yu satın almalısınız.Tabiki 1500 $ boşuna vermeyeceksiniz , free sürümünden farklı olarak sizlere ek özelliklerde sunacaktır.Bunun üstüne platform satın almak isterseniz her biri için yine 1500$ gibi bir ücret vermek zorundasınız.
UNITY3D ILE YAPILAN OYUNLAR?
Unity3D ile birçok oyun tasarlanmıştır,ünlü oyunlardan Battlestar Galactica, Legends of Aethereus gibi birçok meşhur oyun Unity3D ile tasarlanmıştır.Mobil oyunlar içinde aynı şekilde bu geçerlidir , sayamadığım birçok oyun , Run 2, Dead Trigger 2, Bad Piggies, Bladeslinger gibi oyunlarda Unity3D ile tasarlanmıştır.
Alıntıdır
Öncelikle derslere başlamadan önce unity3d nedir ? , ne işe yarar ? gibi sorulara cevap bulabileceğiniz bir ön bilgilendirme makalesi paylaşmak istiyorum.
UNITY3D NEDIR?
Unity3D rusyada geliştirilen ve yayınlanan bir oyun motorudur.Aslında amacı oyun yapmak değildi daha farklı birşey için kullanılacaktı,oyunları bilgisayarınıza yüklemeden Unity Web Player ile oyunları internet üzerinden oynayabilmekti.Bu çok iyi olacaktı , hem oyunlarda korsanın önüne geçilecek ve oyununu sadece kendi internet sitesinden dahi oynatabilecekti.Fakat Unity3D bununla yetinmeyerek dahada kendini geliştirdi.
Unity3D 2012 aralık ayında 4.0 versiyonu ile resmi olarak Desktop, Android, IOS, Flash Player, PS3, Web Player ve XBOX platformlari icin oyun yapmaniza imkan saglamaktadir.Unity3D 3 boyutlu oyun yapmanıza olanak sağlayan bir oyun motorudur fakat 2D oyun yapılmaz mı ? , tabiki yapılabilir fakat doğal olarak motor 3D olduğundan 3 boyutlu oyun yapmanız tavsiye edilir.
Unity3D oyun motoru Unity Engines tarafindan C/C++ ile gelistirilmistir. Unity 4.0 sürümü ile C#, JavaScript, Boo ve DirectX dilleri ile oyun gelistirmenize destek vermektedir.
DIGER OYUN MOTORLARINDAN FARKI?
Diğer motorlardan farkı hem ucuz olması, hem kaynağının bol olması, hemde yaptığınız oyunu bir tıklamayla bütün platformlara çevirebiliyor olması en büyük avantajlarındandır.Android için yaptığınız bir oyunu , ios gibi platformlarada çevirmenizi sağlar bu sayede bir daha aynı oyun için diğer platformlarda uğraşmanız gerekmez.Bunun için çok fazla tercih edilen bir oyun motorudur.
FIYATLANDIRMA VE LİSANSLARI
Öncelikle unity çok ileri seviye kullanmıyacaksanız motoru bedeva olarak kullanabilirsiniz.Eger Web Player veya Bilgisayar icin kullanacaksaniz ve Unity3D nin cok uc ozelliklerine ihtiyaciniz yoksa dediğim gibi bedeva kullanmanız mümkündür.Unity3D´yi bedava olarak kullanabilir oyun yapabilir ve hatta Unity Engines´e hic bir kurus vermeden free surümü ile yaptığınız oyunu piyasaya sürebilirsiniz. Bu özelliği ile en çok tercih edilmesinin başlıca sebeplerindendir.
Unity3D kendi içersinde iki çeşit olarak değişir , free versiyon ve pro versiyon olmak üzere iki çeşit haline gelir.
Eger Unity3D´nin free sürümü üzerine Android, IOS, Adobe Flash Player platformlarını satın almak isterseniz bunların her biri ayrı ayrı olarak 400$ ´ dır.
Eğer Unity3D´nin pro sürümünü kullanacaksanız,öncelikle bunun üstüne platform satın alabilmeniz için 1500$ dolar vererek Unity Pro´ yu satın almalısınız.Tabiki 1500 $ boşuna vermeyeceksiniz , free sürümünden farklı olarak sizlere ek özelliklerde sunacaktır.Bunun üstüne platform satın almak isterseniz her biri için yine 1500$ gibi bir ücret vermek zorundasınız.
UNITY3D ILE YAPILAN OYUNLAR?
Unity3D ile birçok oyun tasarlanmıştır,ünlü oyunlardan Battlestar Galactica, Legends of Aethereus gibi birçok meşhur oyun Unity3D ile tasarlanmıştır.Mobil oyunlar içinde aynı şekilde bu geçerlidir , sayamadığım birçok oyun , Run 2, Dead Trigger 2, Bad Piggies, Bladeslinger gibi oyunlarda Unity3D ile tasarlanmıştır.
Alıntıdır
DieseL tarafından 04-19-2016, 02:54 PM tarihinde
henüz yorum yok
Microsoft Windows Terimleri
x86. Intel 8086* 8088* 80188* 80186* 80286* 80386* 80486 ve Pentium yongaları. Bkz. microprocessor.
access control (erişim kontrolü). Windows NT ve Windows 2000'de yer alan güvenlik mekanizması. Bu mekanizma ile nesnelerin kim tarafından kullanılacağı belirlenir.
access control entry (ACE). Kullanıcılar ve gruplar için güvenlik numarası (security ID) içeren bir listedir.Bu
listede kullanıcı ve grupların hangi işlemleri için izni olduğu yer alır.
access privileges (erişim izni). Dosya ve klasörler üzerinde işlem yapma izni.
account (kullanıcı adı). Bir ağa giriş için gerekli kullanıcı bilgisi. Bkz. User account.
account domain (kullanıcı domaini). Kullanıcı kayıtlarının yaratıldığı domain.
account policy (kullanıcı kaydı politikası). Kullanıcı kayıtlarının kullanımının kontrol edilmesi düzenlemeleri.
active (aktif). Kullanılmakta olan bir pencere* nesne ya da seçilmiş bir simge. Aktif pencerede çalışırken diğer pencereler art alanda kalırlar.
Active Directory (aktif rehber). Active Directory* ağ kaynaklarını yönetmek için geliştirilmiş bir sistemdir. Windows 2000 Server'ın kuruluşunun ardından Active Directory kurularak kullanıcılar* gruplar* bilgisayarlar
ve kaynakların yönetimi sağlanır. Active Directory kuruluşu ile birlikte başlıca üç ana program da bilgisayara yüklenir. Daha sonra bu programlar aracılığıyla Active Directory nesneleri yaratılır ve yönetilir.
Active Directory Service Interfaces (ADSI). Active Directory'ye erişimi sağlayan standart bir programlama
arabirimi.
active partition (aktif disk bölümü). Bilgisayarın açılış yaptığı disk bölümü. Bir basic disk üzerinde aktif disk bölümü primary partititon olmalıdır.
Address Resolution Protocol (ARP). Broadcast trafiğini kullanarak IP adresini ve network adaptörünün fiziksel
MAC adresini bulan bir protokol.
administrative template (.adm file). Group Policy düzenlemeleri için kullanılacak metin dosyası.
Add-in (İçine-Ekle). Yazılıma özel komutlar ya da özellikler ekleyen ek programlardır. Örneğin* Word içinden ulaşılamayan bir uygulamadan* çizimleri almanızı sağlayan bir içine-ekle programı yazabilirsiniz.
adress space (adres alanı). Bakınız. virtual virtual address space (sanal adres alanı).
agent (servis). Simple Network Management Protocol (SNMP) üzerinde çalışan bir uygulama.
aggregate functions (toplama fonksiyonları). SUM* AVG gibi veriler üzerinde işlem yapan fonksiyonlar. Aggregate fonksiyonlara örnek olarak: AVG* COUNT* COUNT(*)* MAX* MIN* SUM* STDEV* STDEVP* VAR* ve VARP.
alert (mesaj). Bir olaya karşı kullanıcı tanımlı bir tepki. Alert'ler bir işi çalıştırır ya da belirtilen bir operatöre e-mail gönderir.
alerter service (mesaj servisi). Bir ya da daha çok kullanıcıya (bilgisayara) mesaj göndermeyi sağlayan servis.
alias (öteki ad). Bir tabloya verilen geçici ad. Birçok Login ID tarafından paylaşılan bir veritabanı kullanıcısı adı.
answer file (yanıt dosyası). Windows 2000 kuruluşu sırasında kullanılan ve kuruluş bilgilerini içererek otomatik kuruluş sağlayan bir dosya.
application programming interface (API). Uygulamaların alt-düzey işlemleri yerine getirmek için kullandıkları
rutinler.
application event log (uygulama olayları logu). Windows NT ve Windows 2000 Event Viewer içinde olayları tutan bölüm/dosya. Uygulamalar hataları düzenlenerek bu loga kayıt yazarlar.
application role (uygulama rolü). Bir uygulamanın güvenlik gereksinimi için yaratılan bir rol.
application window (uygulama penceresi). Çalışmakta olan bir uygulamayı içeren alan. Uygulama pencereleri
standart kontrollere* mönü ve başlık çubuklarına* araç çubuklarına sahiptir.
architecture (mimari). Donanım ve yazılım sistemlerinin yapısı.
argument (argüman). Procedure'lar arasında alıp-verilen (geçen) bir değişken* sabit ya da bir ifade.
arithmetic operators (aritmetik işleçler / aritmetik operatörler). Toplama* çarpma* çıkarma ve bölme gibi işlemleri yerine getiren +***-*/ gibi işaretler.
assigned applications (atanan uygulamalar). Uygulamaların assign (atama) edilmesi işlemi kullanıcıların bir uygulamayı kullanmalarını sağlanmasıdır. Böylece kullanıcılar uygulamayı kullandığında ya da bilgisayarını açtığında yazılım otomatik olarak kurulabilir. Bir OU içindeki kullanıcılara bir program assign edildiğinde program hemen kurulmaz. Sadece programın simgesi bilgisayarda görülür. Start mönüsü ve masaüstünden programı görmek ve başlatarak kurmak mümkündür. O programla ilgili bir dosyanın çağırılması (üzerinde çift tıklama) durumunda da program kurulur. Diğer bir deyişle bir uygulamayı assign etmek o uygulamanın her zaman kullanılabilir olmasını sağlar. Ancak fiziksel kuruluş işlemi yapılmaz.
associate (ilişkilendirme). Dosya adından (uzantısından) dosyanın açılarak çalıştırılması.
asynchronous event packet (zaman uyumsuz olay paketi). Bir olayın oluşumunu bir alt düzeye bildiren ve
dosyalama sisteminde kullanılan bir veri yapısı.
attribute (özellik). Bir nesnenin belli bir niceliği ya da niteliği.
audit policy (denetim politikası). Domain ya da bir bilgisayar için yapılan işlemlerin kayıtlarının (log) tutulmasını sağlar.
auditing (denetim). Belli kullanıcı işlemlerinin takip edilmesi sistemi.
authentication (kimlik denetimi). Kullanıcının sisteme giriş bilgisinin kontrol edilmesi. Temel bir kriptografi
servisi. Kimlik denetimi ağ üzerinde güvenlik sağlar. Kullanıcıların adlarının sistem tarafından doğrulanması
bir kimlik denetim işlemidir.
automatic recovery (otomatik kurtarma). Sistemin açılışında tamamlanmayan işlemlerin geri alınması (roll
back) ve diğer bakım işlemleri.
AutoText (Otomatik Metin). Yeniden kullanmak istediğiniz metin ve grafikler için kayıt yeridir. Örneğin* sık
kullandığınız bir yazışma adresi* standart bir anlaşma paragrafı ya da uzun bir iç yazışma dağıtım listesi yeri
olabilir. Her metin ya da grafik seçimi* bir AutoText (Otomatik Metin) girdisi olarak kaydedilir ve her birine
ayrı bir ad verilir.
backup set (yedek seti). Bir ya da daha çok teyp üzerinde yedeklenen dosya ve klasörlerin toplam seti.
bandwidth (bant genişliği). Sayısal iletişimde verilerin gönderilme hızı (bps).
basic disk (temel diskler). Windows 2000 iki tür sabit disk kullanımını destekler. Basic diskler ve dinamik diskler. Basic diskler daha önceki Windows işletim sistemlerinde bulunan disk parrtitionlarından oluşur. Dinamik diskler ise gelişmiş disk kullanımını ifade eder. Bir ya da daha çok disk üzerinde oluşturulan volümleri destekler. Disk kullanım türleri disk üzerindeki alanların kullanımını belirler. Dinamik diskler sadece Windows 2000 tarafından kullanılır.
basic input/output system (BIOS). Bir ROM üzerinde saklanan ve sistemin açılmasıyla birlikte işletilen yazılım.
basic volume (temel volüm). Bir basic disk üzerindeki bir volüm.
backup (yedek). Verilerin çeşitli risklere karşı yedek setleri halinde teyp birimine kopyalanması.
backup device (yedekleme aygıtı). Backup ya da Restore
işleminde kullanılan bir teyp* bir disk dosyası ya da
named pipe.
backup domain controller (yedek domain kontrol birimi).
BDC. Windows NT Server'ın ana domain kontrol biriminin
yedeği olarak kurulduğu bilgisayar. Domain ana kontrol
biriminde yer alan kullanıcı veritabanını yedeğini zaman
uyumlu olarak taşır. Kullanıcılar BDC'ye logon
olabilirler
backup file (yedek dosyası). Full ya da partial
database* transaction log ya da dosya/dosya gruplarının
yedeğini içeren dosya.
backup media (yedekleme ortamı). Yedek setini saklamak
için kullanılan disk* teyp ya da diğer bir aygıt.
backup set (yedek seti). Bir yedek işleminin çıktısı.
background (artalan). Aktif pencerenin arkası ya da arka
alanda yürütülen işlem.
base data type (temel data tipi). Char* varchar* binary
gibi* kullanıcı-tanımlı data tiplerinin yaratıldığı
sistem-tarafından yaratılmış temel data tipleri.
base tables (taban tablolar). Bir görünümün (view)
üzerine kurulduğu tablo.
batch (toplu iş). Bir ya da daha çok deyiminin yer
aldığı dosya.
batch program (toplu iş dosyası). Bir ya da daha çok NT
komutunu içeren bir ASCII dosya. Toplu iş dosyaları
genellikle .BAT uzantısına sahiptir.
bcp files (bcp dosyaları). Zaman uyumlaştırma
(synchronization) sırasında tabloları saklayan dosya.
Berkeley Internet Name Domain (BIND). UNIX işletim
sistemlerindeki Domain Name System (DNS) standardı.
bit. Sayısal bilginin en küçük hali. 0 ya da 1 sayısı.
Bookmark (Yerimi). Daha sonradan kolay erişmek amacıyla*
başvuru olarak atanan seçim alanı ya da metin içindeki
belli konumlardır. Yer imleri* gerçek hayatta* özellikle
uzun bir kitap okurken kullandığınız* kaldığınız yeri
unutmamak için yerleştirdiğiniz işaretlerdir. Word*
sizin seçiminize göre* bulunduğunuz yeri işaretler ve
aynı noktaya çabuk ve kolay erişimi sağlar. Books
Online. Online kitap. Yardım ve araştırma amaçlı
kullanılır.
boot loader (önyükleyici). Sistemin başlatılmasını
sağlayan ve yöneten program.
boot partition (önyükleme bölümü). Windows NT ve Windows
2000 işletim sistemini ve dosyalarını içeren bölüm.
Önyükleme bölümü sistem bölümü ile aynı olabilir ya da
olmayabilir. Bkz. System Partition.boot partition (boot
edilen disk bölümü). İşletim sisteminin bulunduğu disk
bölümü. Boot bölümü ve sistem bölümü aynı olabilir.
briefcase (çanta). Aynı dosyanın farklı uyarlamalarını
uyumlaştırmayı sağlayan özel bir klasör. My Briefcase
uygulaması ile network ortamında bir dosyaya güncel
durumda sahip olmayı sağlar. Windows 2000'de bu sistem
offline folder kullanımı olarak yenilenmiştir. Bkz.
Offline Folder.
bridgehead server. Active Directory replikasyon
işleminde siteler arasındaki replikasyonu yönetmek için
kullanılan bir server.
browser (tarayıcı). Tarayıcı program. Bkz. Web browser.
Internet ve intranet üzerindeki dosyalara erişmek için
kullanılan bir client aracı. Örnein Microsoft Internet
Explorer.
browsing (göz atma* tarama). Ağ üzerindeki dosyalara*
dizinlere* programlara ve aygıtlara erişme. Erişilecek
kaynakların listesini elde etme işlemi.
built-in functions (hazır fonksiyonlar). Uygulamalar
tarafından sağlanan fonksiyonlar. Örneğin datetime gibi.
built-in group (hazır grup). Windows NT işletim
sisteminde otomatik olarak tanımlanan (var olan)
gruplar.
bulk copy program (bcp). Komut satırından yazılarak
verileri kopyalamayı (yedeklemeyi) sağlayan program.
byte (bayt). Bilgisayarda bir birim olarak tanınan bilgi
birimi. Bir bayt genellikle sekiz bitten oluşur.
cache (ön bellek). Ana bellekte daha önce (sık sık)
erişilen bilgilere daha kısa zamanda erişmeyi sağlayan
bir yardımcı bellek. DNS ve WINS için çok bilgilerin
yerel olarak saklandığı yer.
cached pages (ön belleğe alınan sayfalar). Cache içinde
yer alan 8 K kapasiteli sayfalar.
cascade (basamaklamak). Pencerelerin başlık çubukları
görünecek biçimde alt alta dizilmesi. Bunun dışında
veritabanı işlemi olarak yapılan bir işlemin; ilişkili
olan diğer tablolarda da yapılması işlemi. Bkz. cascade
delete.
cascading delete (basamaklı silme). Bir silme işleminin
ilgili tablolardaki diğer satırları da silmesi.
cascading update (basamaklı güncelleme). Bir güncelleme
işleminin ilgili tablolardaki diğer satırları da
güncellemesi.
case sensitive (büyük/küçük harf ayrımı). Büyük/küçük
harf ayrımının yapılması.
cell (hücre). Tablolarda verilerin girildiği satırların
ve kolonların kesiştiği alanlar.
certificate (sertifika). Internet üzerinde kimlik
denetimi ve veri güvenliği için kullanılan sayısal bir
belge.
character (karakter). Bir birim anlamlı veri. Harf ya da
rakam.
character format (karakter formatı). Verilerin text
karakterleri ile saklanması.
character set (karakter seti). Uygulamaların
kullandıkları char* varchar ve text data tiplerinde
tanıdığı karakter seti. Bir karakter seti 256 harften
oluşur. İlk 128 karakter genelde bütün karakter
setlerinde aynıdır. İkinci 128 karakter ise ek
karakterler (extended character set) olarak tanımlanır.
character string (karakter dizgisi). Belli işaretlerle
birbirinden ayrılmış karakter grupları.
chart (grafik). Form ya da rapor üzerinde verilerin
grafik olarak gösterildiği alanlar.
check box (onay kutusu / kontrol kutusu). Bir seçeneğin
seçildiğini gösteren kontrol. Diyalog kutularında yer
alan ve X işaretini fare ya da ara çubuğuna basılarak
seçilen seçenekler.
checkpoint (kontrol noktası). Verilerdeki
değişikliklerin database'e kayıt edildiğinin garanti
edildiği gösteren yer.
child domain (alt domain). DNS ve Active Directory
içinde bir domain'in altında yer alan bir domain.
class (sınıf). Ortak özellikleri olan nesneler
kategorisi. Active Directory içinde her nesne şema
içindeki bir ya da daha fazla sınıftan oluşur.
client (istemci). Ağ üzerinde genellikle ağ
kaynaklarından yararlanan kullanıcı (bilgisayar). Server
tarafından paylaştırılan kaynaklara erişen bilgisayar.
client cursor (istemci gösterici). Client üzerinde
gerçekleştirilen bir cursor. Client cursor* bütün sonuç
setinin client'a transfer edilmesini ve client API
yazılımının (örneğin ADO) cursor'ın fonksiyonelliğini
saklanan sonuç seti üzerinde gerçekleştirmesini sağlar.
Client cursor'lar bütün corsor'ları desteklemezler.
Sadece statik ve forward-only cursor'lar desteklenir.
client-server network (istemci/sunucu ağ). Ağ
kaynaklarının bir hizmet birimi (server) tarafından
yönetildiği ve genellikle masa üstü uygulamaları için ağ
üzerinde çok sayıda kullanıcıya (client) hizmet
verildiği ağ ortamı.
clipboard (pano). Uygulamalar arasında bilgi alışverişi
yapmayı sağlayan bellekte geçici saklama alanı.
cluster (küme). Node ya da host olarak bilinen bir grup
bilgisayar. Küme içindeki bilgisayarlar özellikle
mission-critical uygulamalarda kullanılırlar. Kümeleme
Network Load Balancing ve kesintisiz işletim sağlar.
clustered index (kümelenmiş indeks). Fiziksel ve
mantıksal veri düzeninin aynı olduğu indeks sistemi.
column (kolon). Bütün satırların ortak olarak
adlandırıldığı yer.
command (komut). Bir işlemin yerine getirilmesini
sağlayan sözcük.
command button (komut düğmesi). Diyalog kutularında
belli bir işlemi yerine getiren düğme.
comparison (karşılaştırma operatörü). İki değeri ya da
ifadeyi karşılaştırmak için kullanılan operatör (işleç).
Örneğin büyüktür* küçüktür* eşittir gibi.
composite index (birleşik indeks). Birden çok kolonu
kullanan bir indeks.
composite key (birleşik anahtar). İki ya da daha fazla
kolondan oluşan bir anahtar. Özellikle iki ya da daha
fazla join bulunan sorgularda gereksinim duyulur.
computer browser service (bilgisayar göz atma servisi).
Bilgisayarların ve kaynakların güncel listesini sağlayan
servis.
computer name (bilgisayar adı). Network ortamında ve
işletim sistemi kuruluşunda bir bilgisayarı tek başına
tanımlayan 15 karakterlik bilgi.
concurrent access (aynı anda / birlikte erişim). Aynı
datayı aynı anda birden çok kişi erişip güncellediğinde
oluşur.
configuration (konfigürasyon / görünüm). Bir
bilgisayarın özellikleri. Ana bellek* işlemci* yan
birimler ve yazılımlar olmak üzere tüm özellikleri .
configuration manager (görünüm yöneticisi).
Plug-and-Play teknolojisinde yazılımların görünümlerin
(configuration) düzenleyen birim.
connection (bağlantı). Bilgisayarlar arası ya da bir
bilgisayar ile diğer bir bilgisayarın ya da aygıtın
ilişki kurması.
connection object (bağlantı nesneleri). Domain
Controller arasında Active Directory replikasyon
nesnelerini temsil eden nesne. Connection nesneleri
Knowledge Consistency Checker tarafından otomatik olarak
yaratılır.
connectivity (bağlanabilirlik). Farklı bilgisayarların
birbirleriyle iletişim kurması.
copy to (kopyala). Seçilen metin ya da çizimin
işaretlenerek (silinmeden) panoya atılması.
cryptography (kriptografi). Güvenlik alanında yapılan
çalışmalar. Genelde dört alanda işlemleri
gerçekleştirir: confidentiality* integrity*
authentication ve nonrepudiation.
cursor (cursor). Uygulamaların dataları satır satır
işlemesiyle ilgili database nesnesi. Cursor'ler
sayesinde sonuç seti üzerinde birçok işlem satır satır
yerine getirilebilir.
cut (kesme). Bir metin ya da çizim parçasının
işaretlenerek (silinerek) panoya atılması.
cyclical redundancy check (CRC). Veri iletişiminde hata
kontrolü.
data (veri). Bilgisayarda kullanılan verilerin kodlanmış
temsili.
data definition (veri tanımlama). Veritabanı
nesnelerinin düzenlenmesi ve veri tabanının yaratılması.
data dictionary (data sözlüğü). Database nesneleri
hakkında bilgi içere sistem tabloları.
Data Field (Veri Alanı). Bir veri kaynağındaki veri
kategorisidir. Veri alanı* verilerin kaynağındaki
sütunlara bağlıdır. Her veri alanın kaynağı* o veri
sütununun ilk satırında listelenir. Örneğin* MüşteriAdı*
Posta Kodu birer veri alanıdır.
data file (data dosyası). Tablo* satır ve stored
procedure gibi dataları içeren dosya.
data integrity (data bütünlüğü). Dataların
güvenilirliğini ve doğruluğunu ifade eden bir terim.
İlişkisel database sistemlerinde tablolar arasındaki
tutarlılığı ifade eder.
data mart. Bir data warehouse'ın subseti. Bir data mart*
departman düzeyindeki verileri saklar.
data pump. Heterojen ortamlar arasında verileri
dönüştürmeyi sağlayan bir OLE DB servis provider'ıdır.
Data Record (Veri Kaydı). Veri kaynağındaki ilgili
satırlar için kullanılır. Bir müşteri listesindeki* o
müşteriyle ilgili her şey bir veri kaydı için örnek
olabilir.
data transfer (data transferi). İki bilgisayar arasında
veri kopyalama.
data transformation (data dönüştürme). Kaynak verinin
çeşitli işlemler yapılarak hedef alana kopyalanması.
data type (data türü/ data tipi). Bir kolon ya da
değişken içinde saklanan verinin tipini (türünü)
belirleyen özellik.
data warehouse. Bir organizasyonun bilgi gereksinimlerin
karşılamak için geliştirilmiş bir karar-destek sistemi.
data modification (veri değiştirme). Veri tabanındaki
verilerin değiştirilmesi; ekleme* silme vb. işlemler.
INSERT* DELETE ve UPDATE deyimleri.
database (veritabanı). Belli bir amaç için bir araya
gelmiş (toplanmış) veriler. Tablolar* sorgular* formlar*
raporlar ve modüller.
database catalog (database katalog). Bir database'in
sistem tabloları.
database diagram (database diyagramı). Bir database
şemasının herhangi bir kısmının grafiksel temsili.
database engine (veritabanı motoru). Uygulama ya da
veritabanı yönetim sistemi ile veri arasında ilişki
kuran program.
database file (database dosyası). Database'in saklandığı
dosya.
database name (database adı). Database için tanımlayıcı
bir ad. Maksimum 30 karakter.
database object (database nesnesi). Bir database'in
bileşenlerinden birisi. Bir tablo* bir indeks* bir
trigger* bir key vb.
database object owner (database nesne sahibi). Bir
database nesnesini yaratan kullanıcı.
database statistics (veritabanı istatistikleri).
Sorguları optimize etmek için veritabanında tutulan
bilgiler.
database owner (veritabanı sahibi). Veritabanını yaratan
kullanıcı.
database window (veritabanı penceresi). Access
veritabanının yönetimini sağlayan pencere.
datagram. Ağ üzerinde gönderilen verinin doğrulama
paketi. Karşı taraf LAN ya da WAN üzerinde olabilir.
datasheet (çalışma tablosu). Tablolar* formlar ve
sorguların satırlar ve kolonlar olarak gösterildiği
alanlar.
deadlock (çıkmaz). İki kullanıcının (ikisinin birden)
bir data birimi üzerinde kilitleme konu olması
durumunda; Birbirlerinin kilitlerine erişmeye
çalışırlar. Böylece birbirlerini bekleyen iki kullanıcı
çıkmazı oluşturur.
default (varsayım). İlişkisel database sistemlerinde her
kolonun bir varsayım değeri vardır. Bu değer* herhangi
bir değer ya da NULL olabilir. Hazır olarak tanımlanan
veri.
default database (varsayım database). Kullanıcının logon
olur olmaz otomatik olarak kullandığı database.
default gateway (varsayılan geçit). Yerel ağ üzerindeki
ara network birimi. Yerel ağın diğer ağlarla bağlantısı
için kullanılır.
default language (varsayım dil). Kullanıcının logon olur
olmaz otomatik olarak kullandığı dil.
default printer (varsayım yazıcı). Print (yazdır) komutu
ile doğrudan yollanan yazıcı.
default subnet mask. Ağ üzerindeki bölümü gösteren
bilgiler. Class A için 255.0.0.0. Class B için
255.255.0.0. ve Class C için 255.255.255.0.
default value (hazır değer). Alanlara otomatik olarak
gelen değerler.
defragmentation (birleştirme). Disk üzerinde dağılmış
parçaların bir araya getirilerek performansın
artırılması. Bunun dışında Windows 2000'de Active
Directory defragmentation işleminde ise directory
database dosyalarındaki bilgiler birleştirilir.
delegation (atama* delege etme). Bir Active Directory
yönetim biriminin domain ya da ou* yönetiminin
sorumluluğunun bir kullanıcıya verilmesi.
deny (iptal). Bir kullanıcının izninin kaldırması. Belli
bir kullanıcının ya da rolün izninin kısıtlanması
gerekebilir. Bu durumda deny işlemi yapılır. Bir
kullanıcının ya da rolün deny edilmesi Kullanıcının ya
da rolün izinlerini ortadan kaldırır. Diğer bir rolden
(miras olarak) gelen izinleri de pasifleştirir.
desktop (masaüstü). Bilgisayarın çalışma ekranı.
Kullanıcının sistemi kontrol ettiği işletim sisteminin
arayüzü. Pencereler* simgeler* vb. bütün işlemlerin
yapıldığı toplam ekran alanı.
destination directory (hedef dizin). Kopyalama ya da
taşıma yapılacak dizin.
destination table (hedef tablo). Yayınlanan (published)
bir tablonun replikasyonu olarak yaratılan üye tablo.
device (aygıt). Bilgisayar sisteminin bir parçası. Bir
yazıcı* bir kart* fare* vb.
device driver (aygıt sürücüsü). Belli bir aygıtın
kullanımını sağlayan program. Bir aygıtın Windows 2000
ile iletişim kurmasını sağlar. Örneğin bir yazıcı sürücü
gibi
DHCP Manager (DHCP Yöneticisi). DHCP serverlarını
yönetmek için kullanılan araç.
dialog box (iletişim kutusu). Kullanıcıdan bir bilgi
alınacağı zaman ekrana gelen mesaj kutusu. Tamam ve
İptal düğmeleri ve çeşitli seçenekleri içeren diyalog
kutularının bazıları ortak iletişim kutusudur (Open
gibi) . Her uygulamada aynısı ekrana gelir.
directory (dizin). Bilgisayarlar* kullanıcılar ve diğer
nesneler hakkında bilgi içeren bir kaynak. Windows 2000
directory sistemi yazıcılar* uygulamalar* kullanıcılar
vb nesneler hakkında bilgi içerir.
directory service (directory servisi). Directory
bilgilerinin kullanıcılar tarafından kullanılmasını
sağlayan bir hizmet.
directory tree (directory ağacı). Bir directory içindeki
hiyerarşik biçimde yer alan nesneler ve konteynırlar.
directory (dizin). Sabit disk ya da disket üzerinde
bilgi ve program dosyalarını içeren bir bölüm.
directory partition (directory bölümü). Active
Directory* Windows 2000 domain controller bilgisayarları
arasında replike edilirken üç directory bölümü replike
edilir: şema* configuration ve domain bilgisi.
directory tree (dizin ağacı). Disk üzerinde yer alan
dizinlerin ağaç biçiminde gösterilmesi.
directory window (dizin penceresi). Windows 3.1'de Dosya
Yöneticisinde* Windows 95 'te ve Windows NT'de
Explorer'da mevcut dizin düzenini* alt dizinleri ve
dosyaları gösteren pencere.
dirty pages (değiştirilmiş sayfalar). Son checkpoint
işleminden sonra değiştirilen ön belleğe alınan (cached)
sayfalar.
dirty read (değiştirilmiş sayfaları okuma). Uncommitted
dataların okunması. Genellikle birden çok transaction
ile aynı satırı okumasıyla oluşur.
disable (kullanılamaz* geçersiz). Olmaması ya da
çalışmaması şeklindeki bir düzenleme.
discretionary access control list (DACL). Nesnelerin
güvenlik açıklamalarının bulunduğu liste.
diskette (disket). Küçük boyutlarda* belli bir
kapasitede bilgi saklayan ortamlar.
disk duplexing (disk çoğaltma). Bir diskin diğer bir
disk kontrol aracılığıyla ayna kopyasının düzenlenmesi.
disk mirroring (disk aynalama). Bir diskin bir bölümünün
aynısının diğer bir fiziksel diske kopyalanmasıdır.
disk quota (disk kotası). Bir kullanıcı tarafından
kullanılabilecek maksimum disk alanı miktarı.
disk striping (disk şeritleme). Verilerin 64 KB'lık
bloklara bölünüp 2 ila 32 diskten oluşan disk dizisi
(disk array) üzerinde düzenlenmesi işlemi.
distinguished name. Relative distinguished adını
kullanarak bir nesneyi tek (unique) olarak tanımlayan
ad. Active Directory içindeki her nesne bir
distinguished ada sahiptir.
distributed file system (Dfs). Paylaştırılan klasörlerin
merkezi olarak yönetildiği bir Windows 2000 servisi.
distinguished name. Relative distinguished adını
kullanarak bir nesneyi tek (unique) olarak tanımlayan
ad. Active Directory içindeki her nesne bir
distinguished ada sahiptir.
[color=#333333][size=small][font=Tahoma, Verdana, Arial, sans-serif]Distrib
x86. Intel 8086* 8088* 80188* 80186* 80286* 80386* 80486 ve Pentium yongaları. Bkz. microprocessor.
access control (erişim kontrolü). Windows NT ve Windows 2000'de yer alan güvenlik mekanizması. Bu mekanizma ile nesnelerin kim tarafından kullanılacağı belirlenir.
access control entry (ACE). Kullanıcılar ve gruplar için güvenlik numarası (security ID) içeren bir listedir.Bu
listede kullanıcı ve grupların hangi işlemleri için izni olduğu yer alır.
access privileges (erişim izni). Dosya ve klasörler üzerinde işlem yapma izni.
account (kullanıcı adı). Bir ağa giriş için gerekli kullanıcı bilgisi. Bkz. User account.
account domain (kullanıcı domaini). Kullanıcı kayıtlarının yaratıldığı domain.
account policy (kullanıcı kaydı politikası). Kullanıcı kayıtlarının kullanımının kontrol edilmesi düzenlemeleri.
active (aktif). Kullanılmakta olan bir pencere* nesne ya da seçilmiş bir simge. Aktif pencerede çalışırken diğer pencereler art alanda kalırlar.
Active Directory (aktif rehber). Active Directory* ağ kaynaklarını yönetmek için geliştirilmiş bir sistemdir. Windows 2000 Server'ın kuruluşunun ardından Active Directory kurularak kullanıcılar* gruplar* bilgisayarlar
ve kaynakların yönetimi sağlanır. Active Directory kuruluşu ile birlikte başlıca üç ana program da bilgisayara yüklenir. Daha sonra bu programlar aracılığıyla Active Directory nesneleri yaratılır ve yönetilir.
Active Directory Service Interfaces (ADSI). Active Directory'ye erişimi sağlayan standart bir programlama
arabirimi.
active partition (aktif disk bölümü). Bilgisayarın açılış yaptığı disk bölümü. Bir basic disk üzerinde aktif disk bölümü primary partititon olmalıdır.
Address Resolution Protocol (ARP). Broadcast trafiğini kullanarak IP adresini ve network adaptörünün fiziksel
MAC adresini bulan bir protokol.
administrative template (.adm file). Group Policy düzenlemeleri için kullanılacak metin dosyası.
Add-in (İçine-Ekle). Yazılıma özel komutlar ya da özellikler ekleyen ek programlardır. Örneğin* Word içinden ulaşılamayan bir uygulamadan* çizimleri almanızı sağlayan bir içine-ekle programı yazabilirsiniz.
adress space (adres alanı). Bakınız. virtual virtual address space (sanal adres alanı).
agent (servis). Simple Network Management Protocol (SNMP) üzerinde çalışan bir uygulama.
aggregate functions (toplama fonksiyonları). SUM* AVG gibi veriler üzerinde işlem yapan fonksiyonlar. Aggregate fonksiyonlara örnek olarak: AVG* COUNT* COUNT(*)* MAX* MIN* SUM* STDEV* STDEVP* VAR* ve VARP.
alert (mesaj). Bir olaya karşı kullanıcı tanımlı bir tepki. Alert'ler bir işi çalıştırır ya da belirtilen bir operatöre e-mail gönderir.
alerter service (mesaj servisi). Bir ya da daha çok kullanıcıya (bilgisayara) mesaj göndermeyi sağlayan servis.
alias (öteki ad). Bir tabloya verilen geçici ad. Birçok Login ID tarafından paylaşılan bir veritabanı kullanıcısı adı.
answer file (yanıt dosyası). Windows 2000 kuruluşu sırasında kullanılan ve kuruluş bilgilerini içererek otomatik kuruluş sağlayan bir dosya.
application programming interface (API). Uygulamaların alt-düzey işlemleri yerine getirmek için kullandıkları
rutinler.
application event log (uygulama olayları logu). Windows NT ve Windows 2000 Event Viewer içinde olayları tutan bölüm/dosya. Uygulamalar hataları düzenlenerek bu loga kayıt yazarlar.
application role (uygulama rolü). Bir uygulamanın güvenlik gereksinimi için yaratılan bir rol.
application window (uygulama penceresi). Çalışmakta olan bir uygulamayı içeren alan. Uygulama pencereleri
standart kontrollere* mönü ve başlık çubuklarına* araç çubuklarına sahiptir.
architecture (mimari). Donanım ve yazılım sistemlerinin yapısı.
argument (argüman). Procedure'lar arasında alıp-verilen (geçen) bir değişken* sabit ya da bir ifade.
arithmetic operators (aritmetik işleçler / aritmetik operatörler). Toplama* çarpma* çıkarma ve bölme gibi işlemleri yerine getiren +***-*/ gibi işaretler.
assigned applications (atanan uygulamalar). Uygulamaların assign (atama) edilmesi işlemi kullanıcıların bir uygulamayı kullanmalarını sağlanmasıdır. Böylece kullanıcılar uygulamayı kullandığında ya da bilgisayarını açtığında yazılım otomatik olarak kurulabilir. Bir OU içindeki kullanıcılara bir program assign edildiğinde program hemen kurulmaz. Sadece programın simgesi bilgisayarda görülür. Start mönüsü ve masaüstünden programı görmek ve başlatarak kurmak mümkündür. O programla ilgili bir dosyanın çağırılması (üzerinde çift tıklama) durumunda da program kurulur. Diğer bir deyişle bir uygulamayı assign etmek o uygulamanın her zaman kullanılabilir olmasını sağlar. Ancak fiziksel kuruluş işlemi yapılmaz.
associate (ilişkilendirme). Dosya adından (uzantısından) dosyanın açılarak çalıştırılması.
asynchronous event packet (zaman uyumsuz olay paketi). Bir olayın oluşumunu bir alt düzeye bildiren ve
dosyalama sisteminde kullanılan bir veri yapısı.
attribute (özellik). Bir nesnenin belli bir niceliği ya da niteliği.
audit policy (denetim politikası). Domain ya da bir bilgisayar için yapılan işlemlerin kayıtlarının (log) tutulmasını sağlar.
auditing (denetim). Belli kullanıcı işlemlerinin takip edilmesi sistemi.
authentication (kimlik denetimi). Kullanıcının sisteme giriş bilgisinin kontrol edilmesi. Temel bir kriptografi
servisi. Kimlik denetimi ağ üzerinde güvenlik sağlar. Kullanıcıların adlarının sistem tarafından doğrulanması
bir kimlik denetim işlemidir.
automatic recovery (otomatik kurtarma). Sistemin açılışında tamamlanmayan işlemlerin geri alınması (roll
back) ve diğer bakım işlemleri.
AutoText (Otomatik Metin). Yeniden kullanmak istediğiniz metin ve grafikler için kayıt yeridir. Örneğin* sık
kullandığınız bir yazışma adresi* standart bir anlaşma paragrafı ya da uzun bir iç yazışma dağıtım listesi yeri
olabilir. Her metin ya da grafik seçimi* bir AutoText (Otomatik Metin) girdisi olarak kaydedilir ve her birine
ayrı bir ad verilir.
backup set (yedek seti). Bir ya da daha çok teyp üzerinde yedeklenen dosya ve klasörlerin toplam seti.
bandwidth (bant genişliği). Sayısal iletişimde verilerin gönderilme hızı (bps).
basic disk (temel diskler). Windows 2000 iki tür sabit disk kullanımını destekler. Basic diskler ve dinamik diskler. Basic diskler daha önceki Windows işletim sistemlerinde bulunan disk parrtitionlarından oluşur. Dinamik diskler ise gelişmiş disk kullanımını ifade eder. Bir ya da daha çok disk üzerinde oluşturulan volümleri destekler. Disk kullanım türleri disk üzerindeki alanların kullanımını belirler. Dinamik diskler sadece Windows 2000 tarafından kullanılır.
basic input/output system (BIOS). Bir ROM üzerinde saklanan ve sistemin açılmasıyla birlikte işletilen yazılım.
basic volume (temel volüm). Bir basic disk üzerindeki bir volüm.
backup (yedek). Verilerin çeşitli risklere karşı yedek setleri halinde teyp birimine kopyalanması.
backup device (yedekleme aygıtı). Backup ya da Restore
işleminde kullanılan bir teyp* bir disk dosyası ya da
named pipe.
backup domain controller (yedek domain kontrol birimi).
BDC. Windows NT Server'ın ana domain kontrol biriminin
yedeği olarak kurulduğu bilgisayar. Domain ana kontrol
biriminde yer alan kullanıcı veritabanını yedeğini zaman
uyumlu olarak taşır. Kullanıcılar BDC'ye logon
olabilirler
backup file (yedek dosyası). Full ya da partial
database* transaction log ya da dosya/dosya gruplarının
yedeğini içeren dosya.
backup media (yedekleme ortamı). Yedek setini saklamak
için kullanılan disk* teyp ya da diğer bir aygıt.
backup set (yedek seti). Bir yedek işleminin çıktısı.
background (artalan). Aktif pencerenin arkası ya da arka
alanda yürütülen işlem.
base data type (temel data tipi). Char* varchar* binary
gibi* kullanıcı-tanımlı data tiplerinin yaratıldığı
sistem-tarafından yaratılmış temel data tipleri.
base tables (taban tablolar). Bir görünümün (view)
üzerine kurulduğu tablo.
batch (toplu iş). Bir ya da daha çok deyiminin yer
aldığı dosya.
batch program (toplu iş dosyası). Bir ya da daha çok NT
komutunu içeren bir ASCII dosya. Toplu iş dosyaları
genellikle .BAT uzantısına sahiptir.
bcp files (bcp dosyaları). Zaman uyumlaştırma
(synchronization) sırasında tabloları saklayan dosya.
Berkeley Internet Name Domain (BIND). UNIX işletim
sistemlerindeki Domain Name System (DNS) standardı.
bit. Sayısal bilginin en küçük hali. 0 ya da 1 sayısı.
Bookmark (Yerimi). Daha sonradan kolay erişmek amacıyla*
başvuru olarak atanan seçim alanı ya da metin içindeki
belli konumlardır. Yer imleri* gerçek hayatta* özellikle
uzun bir kitap okurken kullandığınız* kaldığınız yeri
unutmamak için yerleştirdiğiniz işaretlerdir. Word*
sizin seçiminize göre* bulunduğunuz yeri işaretler ve
aynı noktaya çabuk ve kolay erişimi sağlar. Books
Online. Online kitap. Yardım ve araştırma amaçlı
kullanılır.
boot loader (önyükleyici). Sistemin başlatılmasını
sağlayan ve yöneten program.
boot partition (önyükleme bölümü). Windows NT ve Windows
2000 işletim sistemini ve dosyalarını içeren bölüm.
Önyükleme bölümü sistem bölümü ile aynı olabilir ya da
olmayabilir. Bkz. System Partition.boot partition (boot
edilen disk bölümü). İşletim sisteminin bulunduğu disk
bölümü. Boot bölümü ve sistem bölümü aynı olabilir.
briefcase (çanta). Aynı dosyanın farklı uyarlamalarını
uyumlaştırmayı sağlayan özel bir klasör. My Briefcase
uygulaması ile network ortamında bir dosyaya güncel
durumda sahip olmayı sağlar. Windows 2000'de bu sistem
offline folder kullanımı olarak yenilenmiştir. Bkz.
Offline Folder.
bridgehead server. Active Directory replikasyon
işleminde siteler arasındaki replikasyonu yönetmek için
kullanılan bir server.
browser (tarayıcı). Tarayıcı program. Bkz. Web browser.
Internet ve intranet üzerindeki dosyalara erişmek için
kullanılan bir client aracı. Örnein Microsoft Internet
Explorer.
browsing (göz atma* tarama). Ağ üzerindeki dosyalara*
dizinlere* programlara ve aygıtlara erişme. Erişilecek
kaynakların listesini elde etme işlemi.
built-in functions (hazır fonksiyonlar). Uygulamalar
tarafından sağlanan fonksiyonlar. Örneğin datetime gibi.
built-in group (hazır grup). Windows NT işletim
sisteminde otomatik olarak tanımlanan (var olan)
gruplar.
bulk copy program (bcp). Komut satırından yazılarak
verileri kopyalamayı (yedeklemeyi) sağlayan program.
byte (bayt). Bilgisayarda bir birim olarak tanınan bilgi
birimi. Bir bayt genellikle sekiz bitten oluşur.
cache (ön bellek). Ana bellekte daha önce (sık sık)
erişilen bilgilere daha kısa zamanda erişmeyi sağlayan
bir yardımcı bellek. DNS ve WINS için çok bilgilerin
yerel olarak saklandığı yer.
cached pages (ön belleğe alınan sayfalar). Cache içinde
yer alan 8 K kapasiteli sayfalar.
cascade (basamaklamak). Pencerelerin başlık çubukları
görünecek biçimde alt alta dizilmesi. Bunun dışında
veritabanı işlemi olarak yapılan bir işlemin; ilişkili
olan diğer tablolarda da yapılması işlemi. Bkz. cascade
delete.
cascading delete (basamaklı silme). Bir silme işleminin
ilgili tablolardaki diğer satırları da silmesi.
cascading update (basamaklı güncelleme). Bir güncelleme
işleminin ilgili tablolardaki diğer satırları da
güncellemesi.
case sensitive (büyük/küçük harf ayrımı). Büyük/küçük
harf ayrımının yapılması.
cell (hücre). Tablolarda verilerin girildiği satırların
ve kolonların kesiştiği alanlar.
certificate (sertifika). Internet üzerinde kimlik
denetimi ve veri güvenliği için kullanılan sayısal bir
belge.
character (karakter). Bir birim anlamlı veri. Harf ya da
rakam.
character format (karakter formatı). Verilerin text
karakterleri ile saklanması.
character set (karakter seti). Uygulamaların
kullandıkları char* varchar ve text data tiplerinde
tanıdığı karakter seti. Bir karakter seti 256 harften
oluşur. İlk 128 karakter genelde bütün karakter
setlerinde aynıdır. İkinci 128 karakter ise ek
karakterler (extended character set) olarak tanımlanır.
character string (karakter dizgisi). Belli işaretlerle
birbirinden ayrılmış karakter grupları.
chart (grafik). Form ya da rapor üzerinde verilerin
grafik olarak gösterildiği alanlar.
check box (onay kutusu / kontrol kutusu). Bir seçeneğin
seçildiğini gösteren kontrol. Diyalog kutularında yer
alan ve X işaretini fare ya da ara çubuğuna basılarak
seçilen seçenekler.
checkpoint (kontrol noktası). Verilerdeki
değişikliklerin database'e kayıt edildiğinin garanti
edildiği gösteren yer.
child domain (alt domain). DNS ve Active Directory
içinde bir domain'in altında yer alan bir domain.
class (sınıf). Ortak özellikleri olan nesneler
kategorisi. Active Directory içinde her nesne şema
içindeki bir ya da daha fazla sınıftan oluşur.
client (istemci). Ağ üzerinde genellikle ağ
kaynaklarından yararlanan kullanıcı (bilgisayar). Server
tarafından paylaştırılan kaynaklara erişen bilgisayar.
client cursor (istemci gösterici). Client üzerinde
gerçekleştirilen bir cursor. Client cursor* bütün sonuç
setinin client'a transfer edilmesini ve client API
yazılımının (örneğin ADO) cursor'ın fonksiyonelliğini
saklanan sonuç seti üzerinde gerçekleştirmesini sağlar.
Client cursor'lar bütün corsor'ları desteklemezler.
Sadece statik ve forward-only cursor'lar desteklenir.
client-server network (istemci/sunucu ağ). Ağ
kaynaklarının bir hizmet birimi (server) tarafından
yönetildiği ve genellikle masa üstü uygulamaları için ağ
üzerinde çok sayıda kullanıcıya (client) hizmet
verildiği ağ ortamı.
clipboard (pano). Uygulamalar arasında bilgi alışverişi
yapmayı sağlayan bellekte geçici saklama alanı.
cluster (küme). Node ya da host olarak bilinen bir grup
bilgisayar. Küme içindeki bilgisayarlar özellikle
mission-critical uygulamalarda kullanılırlar. Kümeleme
Network Load Balancing ve kesintisiz işletim sağlar.
clustered index (kümelenmiş indeks). Fiziksel ve
mantıksal veri düzeninin aynı olduğu indeks sistemi.
column (kolon). Bütün satırların ortak olarak
adlandırıldığı yer.
command (komut). Bir işlemin yerine getirilmesini
sağlayan sözcük.
command button (komut düğmesi). Diyalog kutularında
belli bir işlemi yerine getiren düğme.
comparison (karşılaştırma operatörü). İki değeri ya da
ifadeyi karşılaştırmak için kullanılan operatör (işleç).
Örneğin büyüktür* küçüktür* eşittir gibi.
composite index (birleşik indeks). Birden çok kolonu
kullanan bir indeks.
composite key (birleşik anahtar). İki ya da daha fazla
kolondan oluşan bir anahtar. Özellikle iki ya da daha
fazla join bulunan sorgularda gereksinim duyulur.
computer browser service (bilgisayar göz atma servisi).
Bilgisayarların ve kaynakların güncel listesini sağlayan
servis.
computer name (bilgisayar adı). Network ortamında ve
işletim sistemi kuruluşunda bir bilgisayarı tek başına
tanımlayan 15 karakterlik bilgi.
concurrent access (aynı anda / birlikte erişim). Aynı
datayı aynı anda birden çok kişi erişip güncellediğinde
oluşur.
configuration (konfigürasyon / görünüm). Bir
bilgisayarın özellikleri. Ana bellek* işlemci* yan
birimler ve yazılımlar olmak üzere tüm özellikleri .
configuration manager (görünüm yöneticisi).
Plug-and-Play teknolojisinde yazılımların görünümlerin
(configuration) düzenleyen birim.
connection (bağlantı). Bilgisayarlar arası ya da bir
bilgisayar ile diğer bir bilgisayarın ya da aygıtın
ilişki kurması.
connection object (bağlantı nesneleri). Domain
Controller arasında Active Directory replikasyon
nesnelerini temsil eden nesne. Connection nesneleri
Knowledge Consistency Checker tarafından otomatik olarak
yaratılır.
connectivity (bağlanabilirlik). Farklı bilgisayarların
birbirleriyle iletişim kurması.
copy to (kopyala). Seçilen metin ya da çizimin
işaretlenerek (silinmeden) panoya atılması.
cryptography (kriptografi). Güvenlik alanında yapılan
çalışmalar. Genelde dört alanda işlemleri
gerçekleştirir: confidentiality* integrity*
authentication ve nonrepudiation.
cursor (cursor). Uygulamaların dataları satır satır
işlemesiyle ilgili database nesnesi. Cursor'ler
sayesinde sonuç seti üzerinde birçok işlem satır satır
yerine getirilebilir.
cut (kesme). Bir metin ya da çizim parçasının
işaretlenerek (silinerek) panoya atılması.
cyclical redundancy check (CRC). Veri iletişiminde hata
kontrolü.
data (veri). Bilgisayarda kullanılan verilerin kodlanmış
temsili.
data definition (veri tanımlama). Veritabanı
nesnelerinin düzenlenmesi ve veri tabanının yaratılması.
data dictionary (data sözlüğü). Database nesneleri
hakkında bilgi içere sistem tabloları.
Data Field (Veri Alanı). Bir veri kaynağındaki veri
kategorisidir. Veri alanı* verilerin kaynağındaki
sütunlara bağlıdır. Her veri alanın kaynağı* o veri
sütununun ilk satırında listelenir. Örneğin* MüşteriAdı*
Posta Kodu birer veri alanıdır.
data file (data dosyası). Tablo* satır ve stored
procedure gibi dataları içeren dosya.
data integrity (data bütünlüğü). Dataların
güvenilirliğini ve doğruluğunu ifade eden bir terim.
İlişkisel database sistemlerinde tablolar arasındaki
tutarlılığı ifade eder.
data mart. Bir data warehouse'ın subseti. Bir data mart*
departman düzeyindeki verileri saklar.
data pump. Heterojen ortamlar arasında verileri
dönüştürmeyi sağlayan bir OLE DB servis provider'ıdır.
Data Record (Veri Kaydı). Veri kaynağındaki ilgili
satırlar için kullanılır. Bir müşteri listesindeki* o
müşteriyle ilgili her şey bir veri kaydı için örnek
olabilir.
data transfer (data transferi). İki bilgisayar arasında
veri kopyalama.
data transformation (data dönüştürme). Kaynak verinin
çeşitli işlemler yapılarak hedef alana kopyalanması.
data type (data türü/ data tipi). Bir kolon ya da
değişken içinde saklanan verinin tipini (türünü)
belirleyen özellik.
data warehouse. Bir organizasyonun bilgi gereksinimlerin
karşılamak için geliştirilmiş bir karar-destek sistemi.
data modification (veri değiştirme). Veri tabanındaki
verilerin değiştirilmesi; ekleme* silme vb. işlemler.
INSERT* DELETE ve UPDATE deyimleri.
database (veritabanı). Belli bir amaç için bir araya
gelmiş (toplanmış) veriler. Tablolar* sorgular* formlar*
raporlar ve modüller.
database catalog (database katalog). Bir database'in
sistem tabloları.
database diagram (database diyagramı). Bir database
şemasının herhangi bir kısmının grafiksel temsili.
database engine (veritabanı motoru). Uygulama ya da
veritabanı yönetim sistemi ile veri arasında ilişki
kuran program.
database file (database dosyası). Database'in saklandığı
dosya.
database name (database adı). Database için tanımlayıcı
bir ad. Maksimum 30 karakter.
database object (database nesnesi). Bir database'in
bileşenlerinden birisi. Bir tablo* bir indeks* bir
trigger* bir key vb.
database object owner (database nesne sahibi). Bir
database nesnesini yaratan kullanıcı.
database statistics (veritabanı istatistikleri).
Sorguları optimize etmek için veritabanında tutulan
bilgiler.
database owner (veritabanı sahibi). Veritabanını yaratan
kullanıcı.
database window (veritabanı penceresi). Access
veritabanının yönetimini sağlayan pencere.
datagram. Ağ üzerinde gönderilen verinin doğrulama
paketi. Karşı taraf LAN ya da WAN üzerinde olabilir.
datasheet (çalışma tablosu). Tablolar* formlar ve
sorguların satırlar ve kolonlar olarak gösterildiği
alanlar.
deadlock (çıkmaz). İki kullanıcının (ikisinin birden)
bir data birimi üzerinde kilitleme konu olması
durumunda; Birbirlerinin kilitlerine erişmeye
çalışırlar. Böylece birbirlerini bekleyen iki kullanıcı
çıkmazı oluşturur.
default (varsayım). İlişkisel database sistemlerinde her
kolonun bir varsayım değeri vardır. Bu değer* herhangi
bir değer ya da NULL olabilir. Hazır olarak tanımlanan
veri.
default database (varsayım database). Kullanıcının logon
olur olmaz otomatik olarak kullandığı database.
default gateway (varsayılan geçit). Yerel ağ üzerindeki
ara network birimi. Yerel ağın diğer ağlarla bağlantısı
için kullanılır.
default language (varsayım dil). Kullanıcının logon olur
olmaz otomatik olarak kullandığı dil.
default printer (varsayım yazıcı). Print (yazdır) komutu
ile doğrudan yollanan yazıcı.
default subnet mask. Ağ üzerindeki bölümü gösteren
bilgiler. Class A için 255.0.0.0. Class B için
255.255.0.0. ve Class C için 255.255.255.0.
default value (hazır değer). Alanlara otomatik olarak
gelen değerler.
defragmentation (birleştirme). Disk üzerinde dağılmış
parçaların bir araya getirilerek performansın
artırılması. Bunun dışında Windows 2000'de Active
Directory defragmentation işleminde ise directory
database dosyalarındaki bilgiler birleştirilir.
delegation (atama* delege etme). Bir Active Directory
yönetim biriminin domain ya da ou* yönetiminin
sorumluluğunun bir kullanıcıya verilmesi.
deny (iptal). Bir kullanıcının izninin kaldırması. Belli
bir kullanıcının ya da rolün izninin kısıtlanması
gerekebilir. Bu durumda deny işlemi yapılır. Bir
kullanıcının ya da rolün deny edilmesi Kullanıcının ya
da rolün izinlerini ortadan kaldırır. Diğer bir rolden
(miras olarak) gelen izinleri de pasifleştirir.
desktop (masaüstü). Bilgisayarın çalışma ekranı.
Kullanıcının sistemi kontrol ettiği işletim sisteminin
arayüzü. Pencereler* simgeler* vb. bütün işlemlerin
yapıldığı toplam ekran alanı.
destination directory (hedef dizin). Kopyalama ya da
taşıma yapılacak dizin.
destination table (hedef tablo). Yayınlanan (published)
bir tablonun replikasyonu olarak yaratılan üye tablo.
device (aygıt). Bilgisayar sisteminin bir parçası. Bir
yazıcı* bir kart* fare* vb.
device driver (aygıt sürücüsü). Belli bir aygıtın
kullanımını sağlayan program. Bir aygıtın Windows 2000
ile iletişim kurmasını sağlar. Örneğin bir yazıcı sürücü
gibi
DHCP Manager (DHCP Yöneticisi). DHCP serverlarını
yönetmek için kullanılan araç.
dialog box (iletişim kutusu). Kullanıcıdan bir bilgi
alınacağı zaman ekrana gelen mesaj kutusu. Tamam ve
İptal düğmeleri ve çeşitli seçenekleri içeren diyalog
kutularının bazıları ortak iletişim kutusudur (Open
gibi) . Her uygulamada aynısı ekrana gelir.
directory (dizin). Bilgisayarlar* kullanıcılar ve diğer
nesneler hakkında bilgi içeren bir kaynak. Windows 2000
directory sistemi yazıcılar* uygulamalar* kullanıcılar
vb nesneler hakkında bilgi içerir.
directory service (directory servisi). Directory
bilgilerinin kullanıcılar tarafından kullanılmasını
sağlayan bir hizmet.
directory tree (directory ağacı). Bir directory içindeki
hiyerarşik biçimde yer alan nesneler ve konteynırlar.
directory (dizin). Sabit disk ya da disket üzerinde
bilgi ve program dosyalarını içeren bir bölüm.
directory partition (directory bölümü). Active
Directory* Windows 2000 domain controller bilgisayarları
arasında replike edilirken üç directory bölümü replike
edilir: şema* configuration ve domain bilgisi.
directory tree (dizin ağacı). Disk üzerinde yer alan
dizinlerin ağaç biçiminde gösterilmesi.
directory window (dizin penceresi). Windows 3.1'de Dosya
Yöneticisinde* Windows 95 'te ve Windows NT'de
Explorer'da mevcut dizin düzenini* alt dizinleri ve
dosyaları gösteren pencere.
dirty pages (değiştirilmiş sayfalar). Son checkpoint
işleminden sonra değiştirilen ön belleğe alınan (cached)
sayfalar.
dirty read (değiştirilmiş sayfaları okuma). Uncommitted
dataların okunması. Genellikle birden çok transaction
ile aynı satırı okumasıyla oluşur.
disable (kullanılamaz* geçersiz). Olmaması ya da
çalışmaması şeklindeki bir düzenleme.
discretionary access control list (DACL). Nesnelerin
güvenlik açıklamalarının bulunduğu liste.
diskette (disket). Küçük boyutlarda* belli bir
kapasitede bilgi saklayan ortamlar.
disk duplexing (disk çoğaltma). Bir diskin diğer bir
disk kontrol aracılığıyla ayna kopyasının düzenlenmesi.
disk mirroring (disk aynalama). Bir diskin bir bölümünün
aynısının diğer bir fiziksel diske kopyalanmasıdır.
disk quota (disk kotası). Bir kullanıcı tarafından
kullanılabilecek maksimum disk alanı miktarı.
disk striping (disk şeritleme). Verilerin 64 KB'lık
bloklara bölünüp 2 ila 32 diskten oluşan disk dizisi
(disk array) üzerinde düzenlenmesi işlemi.
distinguished name. Relative distinguished adını
kullanarak bir nesneyi tek (unique) olarak tanımlayan
ad. Active Directory içindeki her nesne bir
distinguished ada sahiptir.
distributed file system (Dfs). Paylaştırılan klasörlerin
merkezi olarak yönetildiği bir Windows 2000 servisi.
distinguished name. Relative distinguished adını
kullanarak bir nesneyi tek (unique) olarak tanımlayan
ad. Active Directory içindeki her nesne bir
distinguished ada sahiptir.
[color=#333333][size=small][font=Tahoma, Verdana, Arial, sans-serif]Distrib
DieseL tarafından 04-19-2016, 02:53 PM tarihinde
henüz yorum yok
Microsoft Windows Terimleri
x86. Intel 8086* 8088* 80188* 80186* 80286* 80386* 80486 ve Pentium yongaları. Bkz. microprocessor.
access control (erişim kontrolü). Windows NT ve Windows 2000'de yer alan güvenlik mekanizması. Bu mekanizma ile nesnelerin kim tarafından kullanılacağı belirlenir.
access control entry (ACE). Kullanıcılar ve gruplar için güvenlik numarası (security ID) içeren bir listedir.Bu
listede kullanıcı ve grupların hangi işlemleri için izni olduğu yer alır.
access privileges (erişim izni). Dosya ve klasörler üzerinde işlem yapma izni.
account (kullanıcı adı). Bir ağa giriş için gerekli kullanıcı bilgisi. Bkz. User account.
account domain (kullanıcı domaini). Kullanıcı kayıtlarının yaratıldığı domain.
account policy (kullanıcı kaydı politikası). Kullanıcı kayıtlarının kullanımının kontrol edilmesi düzenlemeleri.
active (aktif). Kullanılmakta olan bir pencere* nesne ya da seçilmiş bir simge. Aktif pencerede çalışırken diğer pencereler art alanda kalırlar.
Active Directory (aktif rehber). Active Directory* ağ kaynaklarını yönetmek için geliştirilmiş bir sistemdir. Windows 2000 Server'ın kuruluşunun ardından Active Directory kurularak kullanıcılar* gruplar* bilgisayarlar
ve kaynakların yönetimi sağlanır. Active Directory kuruluşu ile birlikte başlıca üç ana program da bilgisayara yüklenir. Daha sonra bu programlar aracılığıyla Active Directory nesneleri yaratılır ve yönetilir.
Active Directory Service Interfaces (ADSI). Active Directory'ye erişimi sağlayan standart bir programlama
arabirimi.
active partition (aktif disk bölümü). Bilgisayarın açılış yaptığı disk bölümü. Bir basic disk üzerinde aktif disk bölümü primary partititon olmalıdır.
Address Resolution Protocol (ARP). Broadcast trafiğini kullanarak IP adresini ve network adaptörünün fiziksel
MAC adresini bulan bir protokol.
administrative template (.adm file). Group Policy düzenlemeleri için kullanılacak metin dosyası.
Add-in (İçine-Ekle). Yazılıma özel komutlar ya da özellikler ekleyen ek programlardır. Örneğin* Word içinden ulaşılamayan bir uygulamadan* çizimleri almanızı sağlayan bir içine-ekle programı yazabilirsiniz.
adress space (adres alanı). Bakınız. virtual virtual address space (sanal adres alanı).
agent (servis). Simple Network Management Protocol (SNMP) üzerinde çalışan bir uygulama.
aggregate functions (toplama fonksiyonları). SUM* AVG gibi veriler üzerinde işlem yapan fonksiyonlar. Aggregate fonksiyonlara örnek olarak: AVG* COUNT* COUNT(*)* MAX* MIN* SUM* STDEV* STDEVP* VAR* ve VARP.
alert (mesaj). Bir olaya karşı kullanıcı tanımlı bir tepki. Alert'ler bir işi çalıştırır ya da belirtilen bir operatöre e-mail gönderir.
alerter service (mesaj servisi). Bir ya da daha çok kullanıcıya (bilgisayara) mesaj göndermeyi sağlayan servis.
alias (öteki ad). Bir tabloya verilen geçici ad. Birçok Login ID tarafından paylaşılan bir veritabanı kullanıcısı adı.
answer file (yanıt dosyası). Windows 2000 kuruluşu sırasında kullanılan ve kuruluş bilgilerini içererek otomatik kuruluş sağlayan bir dosya.
application programming interface (API). Uygulamaların alt-düzey işlemleri yerine getirmek için kullandıkları
rutinler.
application event log (uygulama olayları logu). Windows NT ve Windows 2000 Event Viewer içinde olayları tutan bölüm/dosya. Uygulamalar hataları düzenlenerek bu loga kayıt yazarlar.
application role (uygulama rolü). Bir uygulamanın güvenlik gereksinimi için yaratılan bir rol.
application window (uygulama penceresi). Çalışmakta olan bir uygulamayı içeren alan. Uygulama pencereleri
standart kontrollere* mönü ve başlık çubuklarına* araç çubuklarına sahiptir.
architecture (mimari). Donanım ve yazılım sistemlerinin yapısı.
argument (argüman). Procedure'lar arasında alıp-verilen (geçen) bir değişken* sabit ya da bir ifade.
arithmetic operators (aritmetik işleçler / aritmetik operatörler). Toplama* çarpma* çıkarma ve bölme gibi işlemleri yerine getiren +***-*/ gibi işaretler.
assigned applications (atanan uygulamalar). Uygulamaların assign (atama) edilmesi işlemi kullanıcıların bir uygulamayı kullanmalarını sağlanmasıdır. Böylece kullanıcılar uygulamayı kullandığında ya da bilgisayarını açtığında yazılım otomatik olarak kurulabilir. Bir OU içindeki kullanıcılara bir program assign edildiğinde program hemen kurulmaz. Sadece programın simgesi bilgisayarda görülür. Start mönüsü ve masaüstünden programı görmek ve başlatarak kurmak mümkündür. O programla ilgili bir dosyanın çağırılması (üzerinde çift tıklama) durumunda da program kurulur. Diğer bir deyişle bir uygulamayı assign etmek o uygulamanın her zaman kullanılabilir olmasını sağlar. Ancak fiziksel kuruluş işlemi yapılmaz.
associate (ilişkilendirme). Dosya adından (uzantısından) dosyanın açılarak çalıştırılması.
asynchronous event packet (zaman uyumsuz olay paketi). Bir olayın oluşumunu bir alt düzeye bildiren ve
dosyalama sisteminde kullanılan bir veri yapısı.
attribute (özellik). Bir nesnenin belli bir niceliği ya da niteliği.
audit policy (denetim politikası). Domain ya da bir bilgisayar için yapılan işlemlerin kayıtlarının (log) tutulmasını sağlar.
auditing (denetim). Belli kullanıcı işlemlerinin takip edilmesi sistemi.
authentication (kimlik denetimi). Kullanıcının sisteme giriş bilgisinin kontrol edilmesi. Temel bir kriptografi
servisi. Kimlik denetimi ağ üzerinde güvenlik sağlar. Kullanıcıların adlarının sistem tarafından doğrulanması
bir kimlik denetim işlemidir.
automatic recovery (otomatik kurtarma). Sistemin açılışında tamamlanmayan işlemlerin geri alınması (roll
back) ve diğer bakım işlemleri.
AutoText (Otomatik Metin). Yeniden kullanmak istediğiniz metin ve grafikler için kayıt yeridir. Örneğin* sık
kullandığınız bir yazışma adresi* standart bir anlaşma paragrafı ya da uzun bir iç yazışma dağıtım listesi yeri
olabilir. Her metin ya da grafik seçimi* bir AutoText (Otomatik Metin) girdisi olarak kaydedilir ve her birine
ayrı bir ad verilir.
backup set (yedek seti). Bir ya da daha çok teyp üzerinde yedeklenen dosya ve klasörlerin toplam seti.
bandwidth (bant genişliği). Sayısal iletişimde verilerin gönderilme hızı (bps).
basic disk (temel diskler). Windows 2000 iki tür sabit disk kullanımını destekler. Basic diskler ve dinamik diskler. Basic diskler daha önceki Windows işletim sistemlerinde bulunan disk parrtitionlarından oluşur. Dinamik diskler ise gelişmiş disk kullanımını ifade eder. Bir ya da daha çok disk üzerinde oluşturulan volümleri destekler. Disk kullanım türleri disk üzerindeki alanların kullanımını belirler. Dinamik diskler sadece Windows 2000 tarafından kullanılır.
basic input/output system (BIOS). Bir ROM üzerinde saklanan ve sistemin açılmasıyla birlikte işletilen yazılım.
basic volume (temel volüm). Bir basic disk üzerindeki bir volüm.
backup (yedek). Verilerin çeşitli risklere karşı yedek setleri halinde teyp birimine kopyalanması.
backup device (yedekleme aygıtı). Backup ya da Restore
işleminde kullanılan bir teyp* bir disk dosyası ya da
named pipe.
backup domain controller (yedek domain kontrol birimi).
BDC. Windows NT Server'ın ana domain kontrol biriminin
yedeği olarak kurulduğu bilgisayar. Domain ana kontrol
biriminde yer alan kullanıcı veritabanını yedeğini zaman
uyumlu olarak taşır. Kullanıcılar BDC'ye logon
olabilirler
backup file (yedek dosyası). Full ya da partial
database* transaction log ya da dosya/dosya gruplarının
yedeğini içeren dosya.
backup media (yedekleme ortamı). Yedek setini saklamak
için kullanılan disk* teyp ya da diğer bir aygıt.
backup set (yedek seti). Bir yedek işleminin çıktısı.
background (artalan). Aktif pencerenin arkası ya da arka
alanda yürütülen işlem.
base data type (temel data tipi). Char* varchar* binary
gibi* kullanıcı-tanımlı data tiplerinin yaratıldığı
sistem-tarafından yaratılmış temel data tipleri.
base tables (taban tablolar). Bir görünümün (view)
üzerine kurulduğu tablo.
batch (toplu iş). Bir ya da daha çok deyiminin yer
aldığı dosya.
batch program (toplu iş dosyası). Bir ya da daha çok NT
komutunu içeren bir ASCII dosya. Toplu iş dosyaları
genellikle .BAT uzantısına sahiptir.
bcp files (bcp dosyaları). Zaman uyumlaştırma
(synchronization) sırasında tabloları saklayan dosya.
Berkeley Internet Name Domain (BIND). UNIX işletim
sistemlerindeki Domain Name System (DNS) standardı.
bit. Sayısal bilginin en küçük hali. 0 ya da 1 sayısı.
Bookmark (Yerimi). Daha sonradan kolay erişmek amacıyla*
başvuru olarak atanan seçim alanı ya da metin içindeki
belli konumlardır. Yer imleri* gerçek hayatta* özellikle
uzun bir kitap okurken kullandığınız* kaldığınız yeri
unutmamak için yerleştirdiğiniz işaretlerdir. Word*
sizin seçiminize göre* bulunduğunuz yeri işaretler ve
aynı noktaya çabuk ve kolay erişimi sağlar. Books
Online. Online kitap. Yardım ve araştırma amaçlı
kullanılır.
boot loader (önyükleyici). Sistemin başlatılmasını
sağlayan ve yöneten program.
boot partition (önyükleme bölümü). Windows NT ve Windows
2000 işletim sistemini ve dosyalarını içeren bölüm.
Önyükleme bölümü sistem bölümü ile aynı olabilir ya da
olmayabilir. Bkz. System Partition.boot partition (boot
edilen disk bölümü). İşletim sisteminin bulunduğu disk
bölümü. Boot bölümü ve sistem bölümü aynı olabilir.
briefcase (çanta). Aynı dosyanın farklı uyarlamalarını
uyumlaştırmayı sağlayan özel bir klasör. My Briefcase
uygulaması ile network ortamında bir dosyaya güncel
durumda sahip olmayı sağlar. Windows 2000'de bu sistem
offline folder kullanımı olarak yenilenmiştir. Bkz.
Offline Folder.
bridgehead server. Active Directory replikasyon
işleminde siteler arasındaki replikasyonu yönetmek için
kullanılan bir server.
browser (tarayıcı). Tarayıcı program. Bkz. Web browser.
Internet ve intranet üzerindeki dosyalara erişmek için
kullanılan bir client aracı. Örnein Microsoft Internet
Explorer.
browsing (göz atma* tarama). Ağ üzerindeki dosyalara*
dizinlere* programlara ve aygıtlara erişme. Erişilecek
kaynakların listesini elde etme işlemi.
built-in functions (hazır fonksiyonlar). Uygulamalar
tarafından sağlanan fonksiyonlar. Örneğin datetime gibi.
built-in group (hazır grup). Windows NT işletim
sisteminde otomatik olarak tanımlanan (var olan)
gruplar.
bulk copy program (bcp). Komut satırından yazılarak
verileri kopyalamayı (yedeklemeyi) sağlayan program.
byte (bayt). Bilgisayarda bir birim olarak tanınan bilgi
birimi. Bir bayt genellikle sekiz bitten oluşur.
cache (ön bellek). Ana bellekte daha önce (sık sık)
erişilen bilgilere daha kısa zamanda erişmeyi sağlayan
bir yardımcı bellek. DNS ve WINS için çok bilgilerin
yerel olarak saklandığı yer.
cached pages (ön belleğe alınan sayfalar). Cache içinde
yer alan 8 K kapasiteli sayfalar.
cascade (basamaklamak). Pencerelerin başlık çubukları
görünecek biçimde alt alta dizilmesi. Bunun dışında
veritabanı işlemi olarak yapılan bir işlemin; ilişkili
olan diğer tablolarda da yapılması işlemi. Bkz. cascade
delete.
cascading delete (basamaklı silme). Bir silme işleminin
ilgili tablolardaki diğer satırları da silmesi.
cascading update (basamaklı güncelleme). Bir güncelleme
işleminin ilgili tablolardaki diğer satırları da
güncellemesi.
case sensitive (büyük/küçük harf ayrımı). Büyük/küçük
harf ayrımının yapılması.
cell (hücre). Tablolarda verilerin girildiği satırların
ve kolonların kesiştiği alanlar.
certificate (sertifika). Internet üzerinde kimlik
denetimi ve veri güvenliği için kullanılan sayısal bir
belge.
character (karakter). Bir birim anlamlı veri. Harf ya da
rakam.
character format (karakter formatı). Verilerin text
karakterleri ile saklanması.
character set (karakter seti). Uygulamaların
kullandıkları char* varchar ve text data tiplerinde
tanıdığı karakter seti. Bir karakter seti 256 harften
oluşur. İlk 128 karakter genelde bütün karakter
setlerinde aynıdır. İkinci 128 karakter ise ek
karakterler (extended character set) olarak tanımlanır.
character string (karakter dizgisi). Belli işaretlerle
birbirinden ayrılmış karakter grupları.
chart (grafik). Form ya da rapor üzerinde verilerin
grafik olarak gösterildiği alanlar.
check box (onay kutusu / kontrol kutusu). Bir seçeneğin
seçildiğini gösteren kontrol. Diyalog kutularında yer
alan ve X işaretini fare ya da ara çubuğuna basılarak
seçilen seçenekler.
checkpoint (kontrol noktası). Verilerdeki
değişikliklerin database'e kayıt edildiğinin garanti
edildiği gösteren yer.
child domain (alt domain). DNS ve Active Directory
içinde bir domain'in altında yer alan bir domain.
class (sınıf). Ortak özellikleri olan nesneler
kategorisi. Active Directory içinde her nesne şema
içindeki bir ya da daha fazla sınıftan oluşur.
client (istemci). Ağ üzerinde genellikle ağ
kaynaklarından yararlanan kullanıcı (bilgisayar). Server
tarafından paylaştırılan kaynaklara erişen bilgisayar.
client cursor (istemci gösterici). Client üzerinde
gerçekleştirilen bir cursor. Client cursor* bütün sonuç
setinin client'a transfer edilmesini ve client API
yazılımının (örneğin ADO) cursor'ın fonksiyonelliğini
saklanan sonuç seti üzerinde gerçekleştirmesini sağlar.
Client cursor'lar bütün corsor'ları desteklemezler.
Sadece statik ve forward-only cursor'lar desteklenir.
client-server network (istemci/sunucu ağ). Ağ
kaynaklarının bir hizmet birimi (server) tarafından
yönetildiği ve genellikle masa üstü uygulamaları için ağ
üzerinde çok sayıda kullanıcıya (client) hizmet
verildiği ağ ortamı.
clipboard (pano). Uygulamalar arasında bilgi alışverişi
yapmayı sağlayan bellekte geçici saklama alanı.
cluster (küme). Node ya da host olarak bilinen bir grup
bilgisayar. Küme içindeki bilgisayarlar özellikle
mission-critical uygulamalarda kullanılırlar. Kümeleme
Network Load Balancing ve kesintisiz işletim sağlar.
clustered index (kümelenmiş indeks). Fiziksel ve
mantıksal veri düzeninin aynı olduğu indeks sistemi.
column (kolon). Bütün satırların ortak olarak
adlandırıldığı yer.
command (komut). Bir işlemin yerine getirilmesini
sağlayan sözcük.
command button (komut düğmesi). Diyalog kutularında
belli bir işlemi yerine getiren düğme.
comparison (karşılaştırma operatörü). İki değeri ya da
ifadeyi karşılaştırmak için kullanılan operatör (işleç).
Örneğin büyüktür* küçüktür* eşittir gibi.
composite index (birleşik indeks). Birden çok kolonu
kullanan bir indeks.
composite key (birleşik anahtar). İki ya da daha fazla
kolondan oluşan bir anahtar. Özellikle iki ya da daha
fazla join bulunan sorgularda gereksinim duyulur.
computer browser service (bilgisayar göz atma servisi).
Bilgisayarların ve kaynakların güncel listesini sağlayan
servis.
computer name (bilgisayar adı). Network ortamında ve
işletim sistemi kuruluşunda bir bilgisayarı tek başına
tanımlayan 15 karakterlik bilgi.
concurrent access (aynı anda / birlikte erişim). Aynı
datayı aynı anda birden çok kişi erişip güncellediğinde
oluşur.
configuration (konfigürasyon / görünüm). Bir
bilgisayarın özellikleri. Ana bellek* işlemci* yan
birimler ve yazılımlar olmak üzere tüm özellikleri .
configuration manager (görünüm yöneticisi).
Plug-and-Play teknolojisinde yazılımların görünümlerin
(configuration) düzenleyen birim.
connection (bağlantı). Bilgisayarlar arası ya da bir
bilgisayar ile diğer bir bilgisayarın ya da aygıtın
ilişki kurması.
connection object (bağlantı nesneleri). Domain
Controller arasında Active Directory replikasyon
nesnelerini temsil eden nesne. Connection nesneleri
Knowledge Consistency Checker tarafından otomatik olarak
yaratılır.
connectivity (bağlanabilirlik). Farklı bilgisayarların
birbirleriyle iletişim kurması.
copy to (kopyala). Seçilen metin ya da çizimin
işaretlenerek (silinmeden) panoya atılması.
cryptography (kriptografi). Güvenlik alanında yapılan
çalışmalar. Genelde dört alanda işlemleri
gerçekleştirir: confidentiality* integrity*
authentication ve nonrepudiation.
cursor (cursor). Uygulamaların dataları satır satır
işlemesiyle ilgili database nesnesi. Cursor'ler
sayesinde sonuç seti üzerinde birçok işlem satır satır
yerine getirilebilir.
cut (kesme). Bir metin ya da çizim parçasının
işaretlenerek (silinerek) panoya atılması.
cyclical redundancy check (CRC). Veri iletişiminde hata
kontrolü.
data (veri). Bilgisayarda kullanılan verilerin kodlanmış
temsili.
data definition (veri tanımlama). Veritabanı
nesnelerinin düzenlenmesi ve veri tabanının yaratılması.
data dictionary (data sözlüğü). Database nesneleri
hakkında bilgi içere sistem tabloları.
Data Field (Veri Alanı). Bir veri kaynağındaki veri
kategorisidir. Veri alanı* verilerin kaynağındaki
sütunlara bağlıdır. Her veri alanın kaynağı* o veri
sütununun ilk satırında listelenir. Örneğin* MüşteriAdı*
Posta Kodu birer veri alanıdır.
data file (data dosyası). Tablo* satır ve stored
procedure gibi dataları içeren dosya.
data integrity (data bütünlüğü). Dataların
güvenilirliğini ve doğruluğunu ifade eden bir terim.
İlişkisel database sistemlerinde tablolar arasındaki
tutarlılığı ifade eder.
data mart. Bir data warehouse'ın subseti. Bir data mart*
departman düzeyindeki verileri saklar.
data pump. Heterojen ortamlar arasında verileri
dönüştürmeyi sağlayan bir OLE DB servis provider'ıdır.
Data Record (Veri Kaydı). Veri kaynağındaki ilgili
satırlar için kullanılır. Bir müşteri listesindeki* o
müşteriyle ilgili her şey bir veri kaydı için örnek
olabilir.
data transfer (data transferi). İki bilgisayar arasında
veri kopyalama.
data transformation (data dönüştürme). Kaynak verinin
çeşitli işlemler yapılarak hedef alana kopyalanması.
data type (data türü/ data tipi). Bir kolon ya da
değişken içinde saklanan verinin tipini (türünü)
belirleyen özellik.
data warehouse. Bir organizasyonun bilgi gereksinimlerin
karşılamak için geliştirilmiş bir karar-destek sistemi.
data modification (veri değiştirme). Veri tabanındaki
verilerin değiştirilmesi; ekleme* silme vb. işlemler.
INSERT* DELETE ve UPDATE deyimleri.
database (veritabanı). Belli bir amaç için bir araya
gelmiş (toplanmış) veriler. Tablolar* sorgular* formlar*
raporlar ve modüller.
database catalog (database katalog). Bir database'in
sistem tabloları.
database diagram (database diyagramı). Bir database
şemasının herhangi bir kısmının grafiksel temsili.
database engine (veritabanı motoru). Uygulama ya da
veritabanı yönetim sistemi ile veri arasında ilişki
kuran program.
database file (database dosyası). Database'in saklandığı
dosya.
database name (database adı). Database için tanımlayıcı
bir ad. Maksimum 30 karakter.
database object (database nesnesi). Bir database'in
bileşenlerinden birisi. Bir tablo* bir indeks* bir
trigger* bir key vb.
database object owner (database nesne sahibi). Bir
database nesnesini yaratan kullanıcı.
database statistics (veritabanı istatistikleri).
Sorguları optimize etmek için veritabanında tutulan
bilgiler.
database owner (veritabanı sahibi). Veritabanını yaratan
kullanıcı.
database window (veritabanı penceresi). Access
veritabanının yönetimini sağlayan pencere.
datagram. Ağ üzerinde gönderilen verinin doğrulama
paketi. Karşı taraf LAN ya da WAN üzerinde olabilir.
datasheet (çalışma tablosu). Tablolar* formlar ve
sorguların satırlar ve kolonlar olarak gösterildiği
alanlar.
deadlock (çıkmaz). İki kullanıcının (ikisinin birden)
bir data birimi üzerinde kilitleme konu olması
durumunda; Birbirlerinin kilitlerine erişmeye
çalışırlar. Böylece birbirlerini bekleyen iki kullanıcı
çıkmazı oluşturur.
default (varsayım). İlişkisel database sistemlerinde her
kolonun bir varsayım değeri vardır. Bu değer* herhangi
bir değer ya da NULL olabilir. Hazır olarak tanımlanan
veri.
default database (varsayım database). Kullanıcının logon
olur olmaz otomatik olarak kullandığı database.
default gateway (varsayılan geçit). Yerel ağ üzerindeki
ara network birimi. Yerel ağın diğer ağlarla bağlantısı
için kullanılır.
default language (varsayım dil). Kullanıcının logon olur
olmaz otomatik olarak kullandığı dil.
default printer (varsayım yazıcı). Print (yazdır) komutu
ile doğrudan yollanan yazıcı.
default subnet mask. Ağ üzerindeki bölümü gösteren
bilgiler. Class A için 255.0.0.0. Class B için
255.255.0.0. ve Class C için 255.255.255.0.
default value (hazır değer). Alanlara otomatik olarak
gelen değerler.
defragmentation (birleştirme). Disk üzerinde dağılmış
parçaların bir araya getirilerek performansın
artırılması. Bunun dışında Windows 2000'de Active
Directory defragmentation işleminde ise directory
database dosyalarındaki bilgiler birleştirilir.
delegation (atama* delege etme). Bir Active Directory
yönetim biriminin domain ya da ou* yönetiminin
sorumluluğunun bir kullanıcıya verilmesi.
deny (iptal). Bir kullanıcının izninin kaldırması. Belli
bir kullanıcının ya da rolün izninin kısıtlanması
gerekebilir. Bu durumda deny işlemi yapılır. Bir
kullanıcının ya da rolün deny edilmesi Kullanıcının ya
da rolün izinlerini ortadan kaldırır. Diğer bir rolden
(miras olarak) gelen izinleri de pasifleştirir.
desktop (masaüstü). Bilgisayarın çalışma ekranı.
Kullanıcının sistemi kontrol ettiği işletim sisteminin
arayüzü. Pencereler* simgeler* vb. bütün işlemlerin
yapıldığı toplam ekran alanı.
destination directory (hedef dizin). Kopyalama ya da
taşıma yapılacak dizin.
destination table (hedef tablo). Yayınlanan (published)
bir tablonun replikasyonu olarak yaratılan üye tablo.
device (aygıt). Bilgisayar sisteminin bir parçası. Bir
yazıcı* bir kart* fare* vb.
device driver (aygıt sürücüsü). Belli bir aygıtın
kullanımını sağlayan program. Bir aygıtın Windows 2000
ile iletişim kurmasını sağlar. Örneğin bir yazıcı sürücü
gibi
DHCP Manager (DHCP Yöneticisi). DHCP serverlarını
yönetmek için kullanılan araç.
dialog box (iletişim kutusu). Kullanıcıdan bir bilgi
alınacağı zaman ekrana gelen mesaj kutusu. Tamam ve
İptal düğmeleri ve çeşitli seçenekleri içeren diyalog
kutularının bazıları ortak iletişim kutusudur (Open
gibi) . Her uygulamada aynısı ekrana gelir.
directory (dizin). Bilgisayarlar* kullanıcılar ve diğer
nesneler hakkında bilgi içeren bir kaynak. Windows 2000
directory sistemi yazıcılar* uygulamalar* kullanıcılar
vb nesneler hakkında bilgi içerir.
directory service (directory servisi). Directory
bilgilerinin kullanıcılar tarafından kullanılmasını
sağlayan bir hizmet.
directory tree (directory ağacı). Bir directory içindeki
hiyerarşik biçimde yer alan nesneler ve konteynırlar.
directory (dizin). Sabit disk ya da disket üzerinde
bilgi ve program dosyalarını içeren bir bölüm.
directory partition (directory bölümü). Active
Directory* Windows 2000 domain controller bilgisayarları
arasında replike edilirken üç directory bölümü replike
edilir: şema* configuration ve domain bilgisi.
directory tree (dizin ağacı). Disk üzerinde yer alan
dizinlerin ağaç biçiminde gösterilmesi.
directory window (dizin penceresi). Windows 3.1'de Dosya
Yöneticisinde* Windows 95 'te ve Windows NT'de
Explorer'da mevcut dizin düzenini* alt dizinleri ve
dosyaları gösteren pencere.
dirty pages (değiştirilmiş sayfalar). Son checkpoint
işleminden sonra değiştirilen ön belleğe alınan (cached)
sayfalar.
dirty read (değiştirilmiş sayfaları okuma). Uncommitted
dataların okunması. Genellikle birden çok transaction
ile aynı satırı okumasıyla oluşur.
disable (kullanılamaz* geçersiz). Olmaması ya da
çalışmaması şeklindeki bir düzenleme.
discretionary access control list (DACL). Nesnelerin
güvenlik açıklamalarının bulunduğu liste.
diskette (disket). Küçük boyutlarda* belli bir
kapasitede bilgi saklayan ortamlar.
disk duplexing (disk çoğaltma). Bir diskin diğer bir
disk kontrol aracılığıyla ayna kopyasının düzenlenmesi.
disk mirroring (disk aynalama). Bir diskin bir bölümünün
aynısının diğer bir fiziksel diske kopyalanmasıdır.
disk quota (disk kotası). Bir kullanıcı tarafından
kullanılabilecek maksimum disk alanı miktarı.
disk striping (disk şeritleme). Verilerin 64 KB'lık
bloklara bölünüp 2 ila 32 diskten oluşan disk dizisi
(disk array) üzerinde düzenlenmesi işlemi.
distinguished name. Relative distinguished adını
kullanarak bir nesneyi tek (unique) olarak tanımlayan
ad. Active Directory içindeki her nesne bir
distinguished ada sahiptir.
distributed file system (Dfs). Paylaştırılan klasörlerin
merkezi olarak yönetildiği bir Windows 2000 servisi.
distinguished name. Relative distinguished adını
kullanarak bir nesneyi tek (unique) olarak tanımlayan
ad. Active Directory içindeki her nesne bir
distinguished ada sahiptir.
[color=#333333][size=small][font=Tahoma, Verdana, Arial, sans-serif]Distrib
x86. Intel 8086* 8088* 80188* 80186* 80286* 80386* 80486 ve Pentium yongaları. Bkz. microprocessor.
access control (erişim kontrolü). Windows NT ve Windows 2000'de yer alan güvenlik mekanizması. Bu mekanizma ile nesnelerin kim tarafından kullanılacağı belirlenir.
access control entry (ACE). Kullanıcılar ve gruplar için güvenlik numarası (security ID) içeren bir listedir.Bu
listede kullanıcı ve grupların hangi işlemleri için izni olduğu yer alır.
access privileges (erişim izni). Dosya ve klasörler üzerinde işlem yapma izni.
account (kullanıcı adı). Bir ağa giriş için gerekli kullanıcı bilgisi. Bkz. User account.
account domain (kullanıcı domaini). Kullanıcı kayıtlarının yaratıldığı domain.
account policy (kullanıcı kaydı politikası). Kullanıcı kayıtlarının kullanımının kontrol edilmesi düzenlemeleri.
active (aktif). Kullanılmakta olan bir pencere* nesne ya da seçilmiş bir simge. Aktif pencerede çalışırken diğer pencereler art alanda kalırlar.
Active Directory (aktif rehber). Active Directory* ağ kaynaklarını yönetmek için geliştirilmiş bir sistemdir. Windows 2000 Server'ın kuruluşunun ardından Active Directory kurularak kullanıcılar* gruplar* bilgisayarlar
ve kaynakların yönetimi sağlanır. Active Directory kuruluşu ile birlikte başlıca üç ana program da bilgisayara yüklenir. Daha sonra bu programlar aracılığıyla Active Directory nesneleri yaratılır ve yönetilir.
Active Directory Service Interfaces (ADSI). Active Directory'ye erişimi sağlayan standart bir programlama
arabirimi.
active partition (aktif disk bölümü). Bilgisayarın açılış yaptığı disk bölümü. Bir basic disk üzerinde aktif disk bölümü primary partititon olmalıdır.
Address Resolution Protocol (ARP). Broadcast trafiğini kullanarak IP adresini ve network adaptörünün fiziksel
MAC adresini bulan bir protokol.
administrative template (.adm file). Group Policy düzenlemeleri için kullanılacak metin dosyası.
Add-in (İçine-Ekle). Yazılıma özel komutlar ya da özellikler ekleyen ek programlardır. Örneğin* Word içinden ulaşılamayan bir uygulamadan* çizimleri almanızı sağlayan bir içine-ekle programı yazabilirsiniz.
adress space (adres alanı). Bakınız. virtual virtual address space (sanal adres alanı).
agent (servis). Simple Network Management Protocol (SNMP) üzerinde çalışan bir uygulama.
aggregate functions (toplama fonksiyonları). SUM* AVG gibi veriler üzerinde işlem yapan fonksiyonlar. Aggregate fonksiyonlara örnek olarak: AVG* COUNT* COUNT(*)* MAX* MIN* SUM* STDEV* STDEVP* VAR* ve VARP.
alert (mesaj). Bir olaya karşı kullanıcı tanımlı bir tepki. Alert'ler bir işi çalıştırır ya da belirtilen bir operatöre e-mail gönderir.
alerter service (mesaj servisi). Bir ya da daha çok kullanıcıya (bilgisayara) mesaj göndermeyi sağlayan servis.
alias (öteki ad). Bir tabloya verilen geçici ad. Birçok Login ID tarafından paylaşılan bir veritabanı kullanıcısı adı.
answer file (yanıt dosyası). Windows 2000 kuruluşu sırasında kullanılan ve kuruluş bilgilerini içererek otomatik kuruluş sağlayan bir dosya.
application programming interface (API). Uygulamaların alt-düzey işlemleri yerine getirmek için kullandıkları
rutinler.
application event log (uygulama olayları logu). Windows NT ve Windows 2000 Event Viewer içinde olayları tutan bölüm/dosya. Uygulamalar hataları düzenlenerek bu loga kayıt yazarlar.
application role (uygulama rolü). Bir uygulamanın güvenlik gereksinimi için yaratılan bir rol.
application window (uygulama penceresi). Çalışmakta olan bir uygulamayı içeren alan. Uygulama pencereleri
standart kontrollere* mönü ve başlık çubuklarına* araç çubuklarına sahiptir.
architecture (mimari). Donanım ve yazılım sistemlerinin yapısı.
argument (argüman). Procedure'lar arasında alıp-verilen (geçen) bir değişken* sabit ya da bir ifade.
arithmetic operators (aritmetik işleçler / aritmetik operatörler). Toplama* çarpma* çıkarma ve bölme gibi işlemleri yerine getiren +***-*/ gibi işaretler.
assigned applications (atanan uygulamalar). Uygulamaların assign (atama) edilmesi işlemi kullanıcıların bir uygulamayı kullanmalarını sağlanmasıdır. Böylece kullanıcılar uygulamayı kullandığında ya da bilgisayarını açtığında yazılım otomatik olarak kurulabilir. Bir OU içindeki kullanıcılara bir program assign edildiğinde program hemen kurulmaz. Sadece programın simgesi bilgisayarda görülür. Start mönüsü ve masaüstünden programı görmek ve başlatarak kurmak mümkündür. O programla ilgili bir dosyanın çağırılması (üzerinde çift tıklama) durumunda da program kurulur. Diğer bir deyişle bir uygulamayı assign etmek o uygulamanın her zaman kullanılabilir olmasını sağlar. Ancak fiziksel kuruluş işlemi yapılmaz.
associate (ilişkilendirme). Dosya adından (uzantısından) dosyanın açılarak çalıştırılması.
asynchronous event packet (zaman uyumsuz olay paketi). Bir olayın oluşumunu bir alt düzeye bildiren ve
dosyalama sisteminde kullanılan bir veri yapısı.
attribute (özellik). Bir nesnenin belli bir niceliği ya da niteliği.
audit policy (denetim politikası). Domain ya da bir bilgisayar için yapılan işlemlerin kayıtlarının (log) tutulmasını sağlar.
auditing (denetim). Belli kullanıcı işlemlerinin takip edilmesi sistemi.
authentication (kimlik denetimi). Kullanıcının sisteme giriş bilgisinin kontrol edilmesi. Temel bir kriptografi
servisi. Kimlik denetimi ağ üzerinde güvenlik sağlar. Kullanıcıların adlarının sistem tarafından doğrulanması
bir kimlik denetim işlemidir.
automatic recovery (otomatik kurtarma). Sistemin açılışında tamamlanmayan işlemlerin geri alınması (roll
back) ve diğer bakım işlemleri.
AutoText (Otomatik Metin). Yeniden kullanmak istediğiniz metin ve grafikler için kayıt yeridir. Örneğin* sık
kullandığınız bir yazışma adresi* standart bir anlaşma paragrafı ya da uzun bir iç yazışma dağıtım listesi yeri
olabilir. Her metin ya da grafik seçimi* bir AutoText (Otomatik Metin) girdisi olarak kaydedilir ve her birine
ayrı bir ad verilir.
backup set (yedek seti). Bir ya da daha çok teyp üzerinde yedeklenen dosya ve klasörlerin toplam seti.
bandwidth (bant genişliği). Sayısal iletişimde verilerin gönderilme hızı (bps).
basic disk (temel diskler). Windows 2000 iki tür sabit disk kullanımını destekler. Basic diskler ve dinamik diskler. Basic diskler daha önceki Windows işletim sistemlerinde bulunan disk parrtitionlarından oluşur. Dinamik diskler ise gelişmiş disk kullanımını ifade eder. Bir ya da daha çok disk üzerinde oluşturulan volümleri destekler. Disk kullanım türleri disk üzerindeki alanların kullanımını belirler. Dinamik diskler sadece Windows 2000 tarafından kullanılır.
basic input/output system (BIOS). Bir ROM üzerinde saklanan ve sistemin açılmasıyla birlikte işletilen yazılım.
basic volume (temel volüm). Bir basic disk üzerindeki bir volüm.
backup (yedek). Verilerin çeşitli risklere karşı yedek setleri halinde teyp birimine kopyalanması.
backup device (yedekleme aygıtı). Backup ya da Restore
işleminde kullanılan bir teyp* bir disk dosyası ya da
named pipe.
backup domain controller (yedek domain kontrol birimi).
BDC. Windows NT Server'ın ana domain kontrol biriminin
yedeği olarak kurulduğu bilgisayar. Domain ana kontrol
biriminde yer alan kullanıcı veritabanını yedeğini zaman
uyumlu olarak taşır. Kullanıcılar BDC'ye logon
olabilirler
backup file (yedek dosyası). Full ya da partial
database* transaction log ya da dosya/dosya gruplarının
yedeğini içeren dosya.
backup media (yedekleme ortamı). Yedek setini saklamak
için kullanılan disk* teyp ya da diğer bir aygıt.
backup set (yedek seti). Bir yedek işleminin çıktısı.
background (artalan). Aktif pencerenin arkası ya da arka
alanda yürütülen işlem.
base data type (temel data tipi). Char* varchar* binary
gibi* kullanıcı-tanımlı data tiplerinin yaratıldığı
sistem-tarafından yaratılmış temel data tipleri.
base tables (taban tablolar). Bir görünümün (view)
üzerine kurulduğu tablo.
batch (toplu iş). Bir ya da daha çok deyiminin yer
aldığı dosya.
batch program (toplu iş dosyası). Bir ya da daha çok NT
komutunu içeren bir ASCII dosya. Toplu iş dosyaları
genellikle .BAT uzantısına sahiptir.
bcp files (bcp dosyaları). Zaman uyumlaştırma
(synchronization) sırasında tabloları saklayan dosya.
Berkeley Internet Name Domain (BIND). UNIX işletim
sistemlerindeki Domain Name System (DNS) standardı.
bit. Sayısal bilginin en küçük hali. 0 ya da 1 sayısı.
Bookmark (Yerimi). Daha sonradan kolay erişmek amacıyla*
başvuru olarak atanan seçim alanı ya da metin içindeki
belli konumlardır. Yer imleri* gerçek hayatta* özellikle
uzun bir kitap okurken kullandığınız* kaldığınız yeri
unutmamak için yerleştirdiğiniz işaretlerdir. Word*
sizin seçiminize göre* bulunduğunuz yeri işaretler ve
aynı noktaya çabuk ve kolay erişimi sağlar. Books
Online. Online kitap. Yardım ve araştırma amaçlı
kullanılır.
boot loader (önyükleyici). Sistemin başlatılmasını
sağlayan ve yöneten program.
boot partition (önyükleme bölümü). Windows NT ve Windows
2000 işletim sistemini ve dosyalarını içeren bölüm.
Önyükleme bölümü sistem bölümü ile aynı olabilir ya da
olmayabilir. Bkz. System Partition.boot partition (boot
edilen disk bölümü). İşletim sisteminin bulunduğu disk
bölümü. Boot bölümü ve sistem bölümü aynı olabilir.
briefcase (çanta). Aynı dosyanın farklı uyarlamalarını
uyumlaştırmayı sağlayan özel bir klasör. My Briefcase
uygulaması ile network ortamında bir dosyaya güncel
durumda sahip olmayı sağlar. Windows 2000'de bu sistem
offline folder kullanımı olarak yenilenmiştir. Bkz.
Offline Folder.
bridgehead server. Active Directory replikasyon
işleminde siteler arasındaki replikasyonu yönetmek için
kullanılan bir server.
browser (tarayıcı). Tarayıcı program. Bkz. Web browser.
Internet ve intranet üzerindeki dosyalara erişmek için
kullanılan bir client aracı. Örnein Microsoft Internet
Explorer.
browsing (göz atma* tarama). Ağ üzerindeki dosyalara*
dizinlere* programlara ve aygıtlara erişme. Erişilecek
kaynakların listesini elde etme işlemi.
built-in functions (hazır fonksiyonlar). Uygulamalar
tarafından sağlanan fonksiyonlar. Örneğin datetime gibi.
built-in group (hazır grup). Windows NT işletim
sisteminde otomatik olarak tanımlanan (var olan)
gruplar.
bulk copy program (bcp). Komut satırından yazılarak
verileri kopyalamayı (yedeklemeyi) sağlayan program.
byte (bayt). Bilgisayarda bir birim olarak tanınan bilgi
birimi. Bir bayt genellikle sekiz bitten oluşur.
cache (ön bellek). Ana bellekte daha önce (sık sık)
erişilen bilgilere daha kısa zamanda erişmeyi sağlayan
bir yardımcı bellek. DNS ve WINS için çok bilgilerin
yerel olarak saklandığı yer.
cached pages (ön belleğe alınan sayfalar). Cache içinde
yer alan 8 K kapasiteli sayfalar.
cascade (basamaklamak). Pencerelerin başlık çubukları
görünecek biçimde alt alta dizilmesi. Bunun dışında
veritabanı işlemi olarak yapılan bir işlemin; ilişkili
olan diğer tablolarda da yapılması işlemi. Bkz. cascade
delete.
cascading delete (basamaklı silme). Bir silme işleminin
ilgili tablolardaki diğer satırları da silmesi.
cascading update (basamaklı güncelleme). Bir güncelleme
işleminin ilgili tablolardaki diğer satırları da
güncellemesi.
case sensitive (büyük/küçük harf ayrımı). Büyük/küçük
harf ayrımının yapılması.
cell (hücre). Tablolarda verilerin girildiği satırların
ve kolonların kesiştiği alanlar.
certificate (sertifika). Internet üzerinde kimlik
denetimi ve veri güvenliği için kullanılan sayısal bir
belge.
character (karakter). Bir birim anlamlı veri. Harf ya da
rakam.
character format (karakter formatı). Verilerin text
karakterleri ile saklanması.
character set (karakter seti). Uygulamaların
kullandıkları char* varchar ve text data tiplerinde
tanıdığı karakter seti. Bir karakter seti 256 harften
oluşur. İlk 128 karakter genelde bütün karakter
setlerinde aynıdır. İkinci 128 karakter ise ek
karakterler (extended character set) olarak tanımlanır.
character string (karakter dizgisi). Belli işaretlerle
birbirinden ayrılmış karakter grupları.
chart (grafik). Form ya da rapor üzerinde verilerin
grafik olarak gösterildiği alanlar.
check box (onay kutusu / kontrol kutusu). Bir seçeneğin
seçildiğini gösteren kontrol. Diyalog kutularında yer
alan ve X işaretini fare ya da ara çubuğuna basılarak
seçilen seçenekler.
checkpoint (kontrol noktası). Verilerdeki
değişikliklerin database'e kayıt edildiğinin garanti
edildiği gösteren yer.
child domain (alt domain). DNS ve Active Directory
içinde bir domain'in altında yer alan bir domain.
class (sınıf). Ortak özellikleri olan nesneler
kategorisi. Active Directory içinde her nesne şema
içindeki bir ya da daha fazla sınıftan oluşur.
client (istemci). Ağ üzerinde genellikle ağ
kaynaklarından yararlanan kullanıcı (bilgisayar). Server
tarafından paylaştırılan kaynaklara erişen bilgisayar.
client cursor (istemci gösterici). Client üzerinde
gerçekleştirilen bir cursor. Client cursor* bütün sonuç
setinin client'a transfer edilmesini ve client API
yazılımının (örneğin ADO) cursor'ın fonksiyonelliğini
saklanan sonuç seti üzerinde gerçekleştirmesini sağlar.
Client cursor'lar bütün corsor'ları desteklemezler.
Sadece statik ve forward-only cursor'lar desteklenir.
client-server network (istemci/sunucu ağ). Ağ
kaynaklarının bir hizmet birimi (server) tarafından
yönetildiği ve genellikle masa üstü uygulamaları için ağ
üzerinde çok sayıda kullanıcıya (client) hizmet
verildiği ağ ortamı.
clipboard (pano). Uygulamalar arasında bilgi alışverişi
yapmayı sağlayan bellekte geçici saklama alanı.
cluster (küme). Node ya da host olarak bilinen bir grup
bilgisayar. Küme içindeki bilgisayarlar özellikle
mission-critical uygulamalarda kullanılırlar. Kümeleme
Network Load Balancing ve kesintisiz işletim sağlar.
clustered index (kümelenmiş indeks). Fiziksel ve
mantıksal veri düzeninin aynı olduğu indeks sistemi.
column (kolon). Bütün satırların ortak olarak
adlandırıldığı yer.
command (komut). Bir işlemin yerine getirilmesini
sağlayan sözcük.
command button (komut düğmesi). Diyalog kutularında
belli bir işlemi yerine getiren düğme.
comparison (karşılaştırma operatörü). İki değeri ya da
ifadeyi karşılaştırmak için kullanılan operatör (işleç).
Örneğin büyüktür* küçüktür* eşittir gibi.
composite index (birleşik indeks). Birden çok kolonu
kullanan bir indeks.
composite key (birleşik anahtar). İki ya da daha fazla
kolondan oluşan bir anahtar. Özellikle iki ya da daha
fazla join bulunan sorgularda gereksinim duyulur.
computer browser service (bilgisayar göz atma servisi).
Bilgisayarların ve kaynakların güncel listesini sağlayan
servis.
computer name (bilgisayar adı). Network ortamında ve
işletim sistemi kuruluşunda bir bilgisayarı tek başına
tanımlayan 15 karakterlik bilgi.
concurrent access (aynı anda / birlikte erişim). Aynı
datayı aynı anda birden çok kişi erişip güncellediğinde
oluşur.
configuration (konfigürasyon / görünüm). Bir
bilgisayarın özellikleri. Ana bellek* işlemci* yan
birimler ve yazılımlar olmak üzere tüm özellikleri .
configuration manager (görünüm yöneticisi).
Plug-and-Play teknolojisinde yazılımların görünümlerin
(configuration) düzenleyen birim.
connection (bağlantı). Bilgisayarlar arası ya da bir
bilgisayar ile diğer bir bilgisayarın ya da aygıtın
ilişki kurması.
connection object (bağlantı nesneleri). Domain
Controller arasında Active Directory replikasyon
nesnelerini temsil eden nesne. Connection nesneleri
Knowledge Consistency Checker tarafından otomatik olarak
yaratılır.
connectivity (bağlanabilirlik). Farklı bilgisayarların
birbirleriyle iletişim kurması.
copy to (kopyala). Seçilen metin ya da çizimin
işaretlenerek (silinmeden) panoya atılması.
cryptography (kriptografi). Güvenlik alanında yapılan
çalışmalar. Genelde dört alanda işlemleri
gerçekleştirir: confidentiality* integrity*
authentication ve nonrepudiation.
cursor (cursor). Uygulamaların dataları satır satır
işlemesiyle ilgili database nesnesi. Cursor'ler
sayesinde sonuç seti üzerinde birçok işlem satır satır
yerine getirilebilir.
cut (kesme). Bir metin ya da çizim parçasının
işaretlenerek (silinerek) panoya atılması.
cyclical redundancy check (CRC). Veri iletişiminde hata
kontrolü.
data (veri). Bilgisayarda kullanılan verilerin kodlanmış
temsili.
data definition (veri tanımlama). Veritabanı
nesnelerinin düzenlenmesi ve veri tabanının yaratılması.
data dictionary (data sözlüğü). Database nesneleri
hakkında bilgi içere sistem tabloları.
Data Field (Veri Alanı). Bir veri kaynağındaki veri
kategorisidir. Veri alanı* verilerin kaynağındaki
sütunlara bağlıdır. Her veri alanın kaynağı* o veri
sütununun ilk satırında listelenir. Örneğin* MüşteriAdı*
Posta Kodu birer veri alanıdır.
data file (data dosyası). Tablo* satır ve stored
procedure gibi dataları içeren dosya.
data integrity (data bütünlüğü). Dataların
güvenilirliğini ve doğruluğunu ifade eden bir terim.
İlişkisel database sistemlerinde tablolar arasındaki
tutarlılığı ifade eder.
data mart. Bir data warehouse'ın subseti. Bir data mart*
departman düzeyindeki verileri saklar.
data pump. Heterojen ortamlar arasında verileri
dönüştürmeyi sağlayan bir OLE DB servis provider'ıdır.
Data Record (Veri Kaydı). Veri kaynağındaki ilgili
satırlar için kullanılır. Bir müşteri listesindeki* o
müşteriyle ilgili her şey bir veri kaydı için örnek
olabilir.
data transfer (data transferi). İki bilgisayar arasında
veri kopyalama.
data transformation (data dönüştürme). Kaynak verinin
çeşitli işlemler yapılarak hedef alana kopyalanması.
data type (data türü/ data tipi). Bir kolon ya da
değişken içinde saklanan verinin tipini (türünü)
belirleyen özellik.
data warehouse. Bir organizasyonun bilgi gereksinimlerin
karşılamak için geliştirilmiş bir karar-destek sistemi.
data modification (veri değiştirme). Veri tabanındaki
verilerin değiştirilmesi; ekleme* silme vb. işlemler.
INSERT* DELETE ve UPDATE deyimleri.
database (veritabanı). Belli bir amaç için bir araya
gelmiş (toplanmış) veriler. Tablolar* sorgular* formlar*
raporlar ve modüller.
database catalog (database katalog). Bir database'in
sistem tabloları.
database diagram (database diyagramı). Bir database
şemasının herhangi bir kısmının grafiksel temsili.
database engine (veritabanı motoru). Uygulama ya da
veritabanı yönetim sistemi ile veri arasında ilişki
kuran program.
database file (database dosyası). Database'in saklandığı
dosya.
database name (database adı). Database için tanımlayıcı
bir ad. Maksimum 30 karakter.
database object (database nesnesi). Bir database'in
bileşenlerinden birisi. Bir tablo* bir indeks* bir
trigger* bir key vb.
database object owner (database nesne sahibi). Bir
database nesnesini yaratan kullanıcı.
database statistics (veritabanı istatistikleri).
Sorguları optimize etmek için veritabanında tutulan
bilgiler.
database owner (veritabanı sahibi). Veritabanını yaratan
kullanıcı.
database window (veritabanı penceresi). Access
veritabanının yönetimini sağlayan pencere.
datagram. Ağ üzerinde gönderilen verinin doğrulama
paketi. Karşı taraf LAN ya da WAN üzerinde olabilir.
datasheet (çalışma tablosu). Tablolar* formlar ve
sorguların satırlar ve kolonlar olarak gösterildiği
alanlar.
deadlock (çıkmaz). İki kullanıcının (ikisinin birden)
bir data birimi üzerinde kilitleme konu olması
durumunda; Birbirlerinin kilitlerine erişmeye
çalışırlar. Böylece birbirlerini bekleyen iki kullanıcı
çıkmazı oluşturur.
default (varsayım). İlişkisel database sistemlerinde her
kolonun bir varsayım değeri vardır. Bu değer* herhangi
bir değer ya da NULL olabilir. Hazır olarak tanımlanan
veri.
default database (varsayım database). Kullanıcının logon
olur olmaz otomatik olarak kullandığı database.
default gateway (varsayılan geçit). Yerel ağ üzerindeki
ara network birimi. Yerel ağın diğer ağlarla bağlantısı
için kullanılır.
default language (varsayım dil). Kullanıcının logon olur
olmaz otomatik olarak kullandığı dil.
default printer (varsayım yazıcı). Print (yazdır) komutu
ile doğrudan yollanan yazıcı.
default subnet mask. Ağ üzerindeki bölümü gösteren
bilgiler. Class A için 255.0.0.0. Class B için
255.255.0.0. ve Class C için 255.255.255.0.
default value (hazır değer). Alanlara otomatik olarak
gelen değerler.
defragmentation (birleştirme). Disk üzerinde dağılmış
parçaların bir araya getirilerek performansın
artırılması. Bunun dışında Windows 2000'de Active
Directory defragmentation işleminde ise directory
database dosyalarındaki bilgiler birleştirilir.
delegation (atama* delege etme). Bir Active Directory
yönetim biriminin domain ya da ou* yönetiminin
sorumluluğunun bir kullanıcıya verilmesi.
deny (iptal). Bir kullanıcının izninin kaldırması. Belli
bir kullanıcının ya da rolün izninin kısıtlanması
gerekebilir. Bu durumda deny işlemi yapılır. Bir
kullanıcının ya da rolün deny edilmesi Kullanıcının ya
da rolün izinlerini ortadan kaldırır. Diğer bir rolden
(miras olarak) gelen izinleri de pasifleştirir.
desktop (masaüstü). Bilgisayarın çalışma ekranı.
Kullanıcının sistemi kontrol ettiği işletim sisteminin
arayüzü. Pencereler* simgeler* vb. bütün işlemlerin
yapıldığı toplam ekran alanı.
destination directory (hedef dizin). Kopyalama ya da
taşıma yapılacak dizin.
destination table (hedef tablo). Yayınlanan (published)
bir tablonun replikasyonu olarak yaratılan üye tablo.
device (aygıt). Bilgisayar sisteminin bir parçası. Bir
yazıcı* bir kart* fare* vb.
device driver (aygıt sürücüsü). Belli bir aygıtın
kullanımını sağlayan program. Bir aygıtın Windows 2000
ile iletişim kurmasını sağlar. Örneğin bir yazıcı sürücü
gibi
DHCP Manager (DHCP Yöneticisi). DHCP serverlarını
yönetmek için kullanılan araç.
dialog box (iletişim kutusu). Kullanıcıdan bir bilgi
alınacağı zaman ekrana gelen mesaj kutusu. Tamam ve
İptal düğmeleri ve çeşitli seçenekleri içeren diyalog
kutularının bazıları ortak iletişim kutusudur (Open
gibi) . Her uygulamada aynısı ekrana gelir.
directory (dizin). Bilgisayarlar* kullanıcılar ve diğer
nesneler hakkında bilgi içeren bir kaynak. Windows 2000
directory sistemi yazıcılar* uygulamalar* kullanıcılar
vb nesneler hakkında bilgi içerir.
directory service (directory servisi). Directory
bilgilerinin kullanıcılar tarafından kullanılmasını
sağlayan bir hizmet.
directory tree (directory ağacı). Bir directory içindeki
hiyerarşik biçimde yer alan nesneler ve konteynırlar.
directory (dizin). Sabit disk ya da disket üzerinde
bilgi ve program dosyalarını içeren bir bölüm.
directory partition (directory bölümü). Active
Directory* Windows 2000 domain controller bilgisayarları
arasında replike edilirken üç directory bölümü replike
edilir: şema* configuration ve domain bilgisi.
directory tree (dizin ağacı). Disk üzerinde yer alan
dizinlerin ağaç biçiminde gösterilmesi.
directory window (dizin penceresi). Windows 3.1'de Dosya
Yöneticisinde* Windows 95 'te ve Windows NT'de
Explorer'da mevcut dizin düzenini* alt dizinleri ve
dosyaları gösteren pencere.
dirty pages (değiştirilmiş sayfalar). Son checkpoint
işleminden sonra değiştirilen ön belleğe alınan (cached)
sayfalar.
dirty read (değiştirilmiş sayfaları okuma). Uncommitted
dataların okunması. Genellikle birden çok transaction
ile aynı satırı okumasıyla oluşur.
disable (kullanılamaz* geçersiz). Olmaması ya da
çalışmaması şeklindeki bir düzenleme.
discretionary access control list (DACL). Nesnelerin
güvenlik açıklamalarının bulunduğu liste.
diskette (disket). Küçük boyutlarda* belli bir
kapasitede bilgi saklayan ortamlar.
disk duplexing (disk çoğaltma). Bir diskin diğer bir
disk kontrol aracılığıyla ayna kopyasının düzenlenmesi.
disk mirroring (disk aynalama). Bir diskin bir bölümünün
aynısının diğer bir fiziksel diske kopyalanmasıdır.
disk quota (disk kotası). Bir kullanıcı tarafından
kullanılabilecek maksimum disk alanı miktarı.
disk striping (disk şeritleme). Verilerin 64 KB'lık
bloklara bölünüp 2 ila 32 diskten oluşan disk dizisi
(disk array) üzerinde düzenlenmesi işlemi.
distinguished name. Relative distinguished adını
kullanarak bir nesneyi tek (unique) olarak tanımlayan
ad. Active Directory içindeki her nesne bir
distinguished ada sahiptir.
distributed file system (Dfs). Paylaştırılan klasörlerin
merkezi olarak yönetildiği bir Windows 2000 servisi.
distinguished name. Relative distinguished adını
kullanarak bir nesneyi tek (unique) olarak tanımlayan
ad. Active Directory içindeki her nesne bir
distinguished ada sahiptir.
[color=#333333][size=small][font=Tahoma, Verdana, Arial, sans-serif]Distrib
DieseL tarafından 04-19-2016, 02:52 PM tarihinde
henüz yorum yok
İstenmeyen uygulamaların bilgisayarlara yerleşmesi , explorer ' ınızı oraya buraya yönlendirmesi , reklam bannerları , sitemin kararsızlığı ve güvenlik yazılımlarınında bu konuda çaresiz kalmasıyla ilgili son günlerde oldukça şikayet var bu yüzden bu windows servislerini taklit eden bazılarıda oldukça tehlikeli ve cansıkıcı olan yazılımları sizlere tanıtmak istedim...
Önce çalışan işlemlere ulaşalım ;
Bu iş için CTRL+ALT+DEL e basarak Windows görev yöneticisine geçiş yapıp
İşlemler sekmesine gidiyoruz,
Adaware.exe ;Rapid blasterın bir türevi popüler Adaware uygulamasını taklit ediyor ve orjinal Adaware dosyasını silip yerine geçiyor..
Arr.exe ;Lohan.Dialerdir ve ***** sitelere yüksek ücretli bağlantıyı dial-up üstünden yapar.
Bargains.exe ;Bir çeşit reklam bot dur.
Bootconf.exe ;Tarayıcınızın anasayfasını coolwebsearch.com yapar sizi delirtir...
Bundle.exe ;shopethome sitesinden boyna reklam indirir.
Bvt.exe ;Autoupder virüsünün parçası sistemi savunmasız bırakır.
Cmd32.exe ;P2P Tanked virüsü kötü niyetli uygulamaları aktive eder.
Cmesys.exe ;GATOR Gain adware idir reklam indirir..
Divx.exe ;Mastak virüsü sonucu çalışır sistemi kararsızlaştırır.
Dllreg.exe ;Dumaru virüsü türevi e-posta adreslerine kendini postalar.
Gator.exe ;Kişisel bilgilerinizi gator şirketine iletir.
Hbinst.exe ;Hotbar ile sisteme sızar ve verileri Hotbar'a gönderir..
ledll.exe ;Tarayıcıyı komple coolwebsearch.com a yönlendirir.
Iexplorer.exe ;Iexplore ye isim benxerliğinden yararlanarak gizlenir virüs tür.
isass.exe ;Sistemde 3410 nolu portu açar sistem hackerlara yol geçen hanı olur.
Kazza.exe ;Sistemde 3410 nolu portu açar sistem hackerlara açılır.
Loader.exe ;Yine coolwebsearch yönlendirmesi..
Md.exe ;Tarayıcıyı ***** siteye yönlendirir. "Hangisi diye merak etmeyin"
Msblast.exe ;Bir çeşit worm port135 i açar sistemi saldırıya karşı savunmasız bırakır..
Msrexe.exe ;Hacking ICQ tools ile gelir win.ini ve System.ini dosyalarını değiştirip bir sürü .exe uygulaması oluşturur.
Nsupdate.exe ;Dialerdir ve ***** sitelere yüksek ücretli bağlantıyı dial-up üstünden yapar.
Patch.exe ;Netbus virüsü sonucu eklenir hackedilmenize olanak verir.
Rundll.exe ;Loxoscam virüsü türevi hacke olanak tanır.
Scvhost.exe ;SVCHOST ile isim benzerliğini kullanır Irc backdoor trojandır.
Svchosts.exe ; SVCHOST ile isim benzerliğini kullanır sistemin tamamen kontrol edilmesine olanak sağlar IRC sunucusuna bağlanarak arka planda çalışır..
Teekids.exe ;Lovesan virüsü varyantı FTP yoluyla gelir ve çok ağır sistem hasarı yapar..
Win32.exe ;Bir çeşit dialer dır yüksek ücretli arama yapar...
Winupdate.exe ;Bu trojan sistemin hacklenmesini sağlar ilk çalışmada "uyumsuz windows sürümü" hatası verir..
DİĞER ZARARLILAR ;
alevir.exe , blss.exe , cfd.exe , gmt.exe , iedriver.exe, mscache.exe,infwin.exe , msvxd.exe , mssys.exe,rundll32.exe , run32dll.exe , start.exe , save.exe , svc.exe , system.exe , service.exe , scrsvr.exe ,windows.exe , winmain.exe , msbb.exe
Alıntıdır
Önce çalışan işlemlere ulaşalım ;
Bu iş için CTRL+ALT+DEL e basarak Windows görev yöneticisine geçiş yapıp
İşlemler sekmesine gidiyoruz,
Adaware.exe ;Rapid blasterın bir türevi popüler Adaware uygulamasını taklit ediyor ve orjinal Adaware dosyasını silip yerine geçiyor..
Arr.exe ;Lohan.Dialerdir ve ***** sitelere yüksek ücretli bağlantıyı dial-up üstünden yapar.
Bargains.exe ;Bir çeşit reklam bot dur.
Bootconf.exe ;Tarayıcınızın anasayfasını coolwebsearch.com yapar sizi delirtir...
Bundle.exe ;shopethome sitesinden boyna reklam indirir.
Bvt.exe ;Autoupder virüsünün parçası sistemi savunmasız bırakır.
Cmd32.exe ;P2P Tanked virüsü kötü niyetli uygulamaları aktive eder.
Cmesys.exe ;GATOR Gain adware idir reklam indirir..
Divx.exe ;Mastak virüsü sonucu çalışır sistemi kararsızlaştırır.
Dllreg.exe ;Dumaru virüsü türevi e-posta adreslerine kendini postalar.
Gator.exe ;Kişisel bilgilerinizi gator şirketine iletir.
Hbinst.exe ;Hotbar ile sisteme sızar ve verileri Hotbar'a gönderir..
ledll.exe ;Tarayıcıyı komple coolwebsearch.com a yönlendirir.
Iexplorer.exe ;Iexplore ye isim benxerliğinden yararlanarak gizlenir virüs tür.
isass.exe ;Sistemde 3410 nolu portu açar sistem hackerlara yol geçen hanı olur.
Kazza.exe ;Sistemde 3410 nolu portu açar sistem hackerlara açılır.
Loader.exe ;Yine coolwebsearch yönlendirmesi..
Md.exe ;Tarayıcıyı ***** siteye yönlendirir. "Hangisi diye merak etmeyin"
Msblast.exe ;Bir çeşit worm port135 i açar sistemi saldırıya karşı savunmasız bırakır..
Msrexe.exe ;Hacking ICQ tools ile gelir win.ini ve System.ini dosyalarını değiştirip bir sürü .exe uygulaması oluşturur.
Nsupdate.exe ;Dialerdir ve ***** sitelere yüksek ücretli bağlantıyı dial-up üstünden yapar.
Patch.exe ;Netbus virüsü sonucu eklenir hackedilmenize olanak verir.
Rundll.exe ;Loxoscam virüsü türevi hacke olanak tanır.
Scvhost.exe ;SVCHOST ile isim benzerliğini kullanır Irc backdoor trojandır.
Svchosts.exe ; SVCHOST ile isim benzerliğini kullanır sistemin tamamen kontrol edilmesine olanak sağlar IRC sunucusuna bağlanarak arka planda çalışır..
Teekids.exe ;Lovesan virüsü varyantı FTP yoluyla gelir ve çok ağır sistem hasarı yapar..
Win32.exe ;Bir çeşit dialer dır yüksek ücretli arama yapar...
Winupdate.exe ;Bu trojan sistemin hacklenmesini sağlar ilk çalışmada "uyumsuz windows sürümü" hatası verir..
DİĞER ZARARLILAR ;
alevir.exe , blss.exe , cfd.exe , gmt.exe , iedriver.exe, mscache.exe,infwin.exe , msvxd.exe , mssys.exe,rundll32.exe , run32dll.exe , start.exe , save.exe , svc.exe , system.exe , service.exe , scrsvr.exe ,windows.exe , winmain.exe , msbb.exe
Alıntıdır
Hoşgeldin, Ziyaretçi
Sitemizden yararlanabilmek için Kayıt olmalısınız. |
Forumda Ara
Forum İstatistikleri
Toplam Üyeler: 9,532 Son Üye: dharshanxx24 Toplam Konular: 2,173 Toplam Yorumlar: 2,680 |
Son Yorumlar
iPhone 16 Fiyat Listesi B...
Son
DieseL tarafından0 Yanıt |
Gazete-Tasarım & Kodlama
Son
LolitaPlait tarafından6 Yanıt |
Forumumuzun Yeni Admini H...
Son
LolitaPlait tarafından5 Yanıt |
Uzun Covid: Yeni tarama t...
Son
Thomasoxish tarafından2 Yanıt |
SEO Hakkında Temel İpuçla...
Son
Thomasoxish tarafından1 Yanıt |
Samsung, iPhone kullanıcı...
Son
HenryTet tarafından1 Yanıt |
22-01-16 | IRC Proxy Serv...
Son
HenryTet tarafından1 Yanıt |
iPhone ve iPodlara Özel U...
Son
Kennethflene tarafından1 Yanıt |
SPOTİFY V8.8.40.470 MOD A...
Son
DieseL tarafından1 Yanıt |
NOVA LAUNCHER PRİME V5.5 ...
Son
DieseL tarafından1 Yanıt |